فرقه اهل حق، اعتقادات صحیحی دارند؟

سلام
سخنانتان درباره نفی اولوهیت یک انسان صحیح است. اما دین اسلام بدون نماز و روزه معنا ندارد.

سلام
۱- قبول داشتن یا نداشتن مهم نیست. مهم این است که در پشت این قبول نداشتن، چه دلیلی بیان می شود.
۲-ایجاد سایت مجوز قبلی دولتی نمی خواهد.
۳- حالا که حتی در سایت ما هم در حال بیان نظراتتان هستید. تمام نظرات شما در همین حد است؟ از سویی می فرمایید شیعه را قبول ندارید و از سویی می فرمایید که مشکل شما با بعضی از کارهای بعضی هاست! یعنی عمل اشخاص را معیار قضاوت درباره مکتب قرار داده اید؟
تمام استدلال ها و سخنان شما در همین حد است؟

سلام ظاهرا معنای قدرت الهی را درست متوجه نشده اید. با برداشت شما از قدرت، باید هر کار خلاف و ناروایی را هم به خدا نسبت داد. و الا شما فکر می کنید، خدا عاجز شده!
اینکه خدا ظلم نکند، به معنای این است که او از ظلم عاجز است؟
حلول در جسم یک انسان نیز یعنی محدودیت و نقص برای خدا، یعنی نیاز خدا به غذا و خواب، یعنی محدودیت. و شما با شعار قدرت خدا، خدا را در حد انسان ضعیف پایین می آورید.

سلام. به شهر سوال خوش آمدید. خواهر گرامی، در صورتی که اهل حق (و مشخصاً خواستگار شما) فرقه ای از تشیع باشند ظاهراً به لحاظ شرعی مانعی برای ازدواج وجود ندارد. اما به عنوان مشاور، به شما توصیه نمی کنیم که با چنین موردی ازدواج کنید. پس از ازدواج قطعا دوران سراسر خوشی و مملو از تفاهمات مختلف فکری و اخلاقی و سلیقه ای کمرنگ تر شده و اختلافات و تفاوتها بیشتر خود را نشان میدهند، به ویژه که این تفاوتها از نوع فکری و اعتقادی باشند. مگر اینکه واقعا هیچیک از دو طرف پایبندی واقعی و محکمی به اعتقاداتش نداشته باشد. بر فرض اینکه شخص ایشان هم به این مسائل اعتقادی نداشته باشند هرچند خوب است اما به شرطی میتواند آسیب کمتری داشته باشد که با اطرافیان و اقوام در محیط زندگی مشترک قرار نداشته باشید، مثل اینکه در منطقه ای دوردست یا در دو کشور مختلف زندگی کنید، چون تجربه نشان داده که در چنین موقعیت هایی روابط خانوادگی بیشتر اختلاف انگیز خواهند بود.
در هر صورت پاسخ یک جمله ای و خلاصه ما به این ازدواج منفی است، مگر با دهها اما و اگر...
برای شما آرزوی سلامتی و سربلندی داریم.

پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباط تان با این مرکز

قبل از بیان توضیحاتی درباره آیین یارستان،باید توجه داشته باشیم که بسیاری از فرقه ها و آیین ها ساخته افکار نادرست بشری بوده و قطعاً آیین الهی نیستند.ادیان الهی کاملا شناخته شده و عقاید و احکام مشخصی هم دارند،البته برخی از این ادیان الهی در طول تاریخ دچار تحریف شده اند.

اما آیین یارستان:

نام فرقه اى است که در قرن هفتم هجرى در منطقه کردنشین غرب ایران مجاور کشور عراق شکل گرفت. «اهل حق» و «یارسان» دو نام مشهور براى این فرقه است؛ ولى با الفاظ دیگرى نیز همچون: طایفه سان، طایفه، یارستان، على اللهى، درویش گورانى (۱)، آیین حق، آیین حقیقت و دین حقیقت (۲) از این فرقه یاد مى شود. یارسان، بنا به قولى مخفف یارستان و به معناى یاران حق است (۳) و به قولى دیگر، مرکب از دو کلمه یار (به معناى دوست و صحابه) و سان (به معناى شاه و سلطان) است که روى هم به معناى پیروان و یاران سلطان اسحاق مى باشد. (۴)
اهل حق، علی‌اللهی مذهب و مسلکی است با گرایش های عرفانی و آداب و متون مذهبی خاص که در موارد زیادی با اعتقادات و سنن اسلامی مطابقت ندارد.

این مسلک در میان طوایفی از کردها، لرها، ترک ها، پیروانی دارد. آنان نسبت به حضرت علی (ع) غلو می کنند و برای او مقام خداوندگاری اعتقاد دارند.

آنان به جز سلطان اسحاق که پایه‌گذار این مذهب به حساب می آید، مهم‌ترین مظهر خدا روی زمین را حضرت علی(ع) می دانند. در بسیاری از آثار اهل حق، بر الوهیت حضرت علی(ع) تأکید شده است. آنان تصور می کنند که در زمان حضرت محمد(ص) خدا، در وجود علی(ع) تجلّی کرد . حضرت محمد به الوهیت حضرت علی آگاهی داشت؛ اما به خواست حضرت علی این سر را فاش نکرد.

اهل حق، علی(ع) را مظهر ذات الهی و حضرت محمد(ص) را مظهر صفات الهی به حساب می آورند. اهل حق، هنگام برخورد با یکدیگر، به جای «سلام» «یا علی» می گویند. تراشیدن یا کوتاه کردن شارب (سبیل) را گناهی بزرگ به حساب می آورند و حرام می دانند. به سبب مقدس بودن سبیل، تارهای جدا شده از آن را در جایی محفوظ نگه می دارند.

از شعائر مخصوص دیگر آنان، گرفتن روزه مخصوص است. آنان روزه ماه رمضان را انجام نمی دهند و سه روز پیاپی روزه می گیرند. زمان آن، مصادف با چله زمستان کُردی می باشد. پس از سه روز، روزه مداوم ، روزه چهارم را که مصادف با پانزدهم ماه است، جشن می گیرند که آن را «عید خاوندگاری» می نامند. نام این روز، روز «غار» است. این روزه را به یاد روزها و ساعاتی که سلطان اسحاق و یارانش در غاری سپری کرده‌اند، انجام می‌دهند.
برای اهل حق مقدس‌ترین جایگاه و کعبه مقصود، «پردیوَر» می باشد. در روستای شیخان، کنار رودخانه «سیروان» در اورامان کردستان، قطعه سنگ بزرگی است که جایگاه سلطان اسحاق و یارانش را مشخص می کند. این محل را «پردیوَر» می‌نامند که زیارتگاه و محل دعا و نیاز آنان است. گویند سلطان اسحاق، در همین مکان با یارانش پیمان بست.

اهل حق معتقدند که خداوند به صورت انسان در زمان هایی تجلی یافته است . به تصور آنان، سلطان اسحاق، برترین مظهر تجلی خدا در روی زمین است. پایه گذار این فرقه، سلطان اسحاق است.

در تاریخ ولادت سلطان اسحاق اختلاف کرده‌اند. برخی ولادت او را در سال ۶۱۲، و گروهی در سال ۶۷۵ ذکر کرده‌اند. محل ولادت او را روستای «برزنجه» از توابع «حلبچه» در استان «سلیمانیه» عراق دانسته‌اند.

به عقیده اهل حق، چون سلطان اسحاق، عقاید خود را آشکار کرد، مردم از جمله پدر و برادران اسحاق با وی به مخالفت برخاستند و قصد جان او را کردند. او با یاران خود در غاری پناه گرفت. سه روز در آن جا پنهان شد تا این که مهاجمان محل را ترک کردند و سلطان و همراهان به سلامت بیرون آمدند. سلطان اسحاق سپس به روستای «شیخان» رفت و در آن جا «پردیوَر» را که به منزله مرکزی روحانی و معنوی بود، برای یاران خود بنا کرد . به تقویت و نشر مذهب خود پرداخت. سپس در روستای «شیخان» مرگ او فرا رسید. گروهی از پیروان اهل حق نوشته‌اند که وی سیصد سال عمر کرد که امری غریب به حساب می آید.

آنان بعد از سلطان اسحاق، به هفت تن که برخی جزء مریدان سلطان اسحاق بوده‌اند، اعتقاد دارند. این هفت تن را جزئی از ذات سلطان اسحاق می دانند. (۵) آنان دارای عقاید خاص و پیچیده‌ای هستند که خیلی از عقاید خود را به دیگران نمی‌گویند.

راه و روش اهل حق، نادرست و باطل است؛ چون آنان خیلی از معارف و احکام غیر منطقی را برای خود به وجود آورده‌اند. همچنین افرادی چون سلطان اسحاق و حضرت علی(ع) و... را به عنوان خدا و افرادی که خدا در آنان تجلی کرده و به صورت و شکل آنان در زمین آشکار شده، به شمار می آورند. به قیامت به صورتی که اسلام و قرآن می گوید، عقیده ندارند.

با دقت در افکار و عقاید آنان به خوبی روشن می گردد که مسلک و مذهب آنان بی‌پایه و اساس و باطل است.
البته ممکن است برخی از افراد اهل حق این عقاید را نداشته باشد؛ اما عقاید مشهور آن ها همان چیزهایی است که بیان شد.

برای آگاهی بیش تر از عقاید و افکار آنان، به دائره المعارف بزرگ اسلامی، جلد ۱۰، و کتاب سخن با اهل حق، سید عباس طباطبایی ‌فر مراجعه نمایید.

پی ‌نوشت ها‌:
۱. شناخت فرقه اهل حق، خدابنده، عبداللّه، امیرکبیر، تهران ، ۱۳۸۲ ، ص ۱۸.
۲. حق الحقایق یا شاهنامه حقیقت، جیحون آبادى، نعمت اللّه، تصحیح محمد مکرى، کتابخانه طهورى، تهران، ۱۳۶۱ش، ص ۳۱۵، ۳۱۷ و ۴۲۰.
۳. سرسپردگان، خواجه الدین، سید محمدعلی، کتابفروشى منوچهری، تهران، ۱۳۶۲ش، مقدمه، ص ۱۰.
۴. نامه سرانجام کلام خزانه، صفى زاده (بوره که ئى)، صدیق، انتشارات هیرمند، تهران، ۱۳۷۵، ص ۲۲.
۵. کاظم موسوی بجنوردی ودیگران ،دائره المعارف بزرگ اسلامی، ، ج ۱۰، ص ۴۶۷ ـ ۴۷۴.

http://www.pasokhgoo.ir/node/38300

علیک سلام.

تا جایی که بررسی کردیم چنین مطلبی نیافتیم.

با عرض سلام و ادب.

به این منابع مراجعه کنید:
دانشنامه کلام اسلامی نویسنده : جمعی از محققین جلد : ۱ صفحه : ۹۶

اینم لینکش:
http://lib.eshia.ir/23021/1/96

پاسخ :
باسلام وتشکر .
اهل حق، علی‌اللهی مذهب و مسلکی است با گرایش های عرفانی و آداب و متون مذهبی خاص که در موارد زیادی با اعتقادات و سنن اسلامی مطابقت ندارد.
این مسلک در میان طوایفی از کردها، لرها، ترکها، پیروانی دارد. آنان نسبت به حضرت علی(ع) غلو می کنند و برای او مقام خداوندگاری اعتقاد دارند.
آنان به جز سلطان اسحاق، که پایه‌گذار این مذهب به حساب می آید، مهم‌ترین مظهر خدا روی زمین را حضرت علی(ع) می دانند. در بسیاری از آثار اهل حق بر الوهیت حضرت علی(ع) تأکید شده است. آنان تصور می کنند که در زمان حضرت محمد(ص) خدا، در وجود علی(ع) تجلّی کرد و حضرت محمد به الوهیت حضرت علی آگاهی داشت اما به خواست حضرت علی این سر را فاش نکرد.
در واقع اهل حق، علی(ع) را مظهر ذات الهی و حضرت محمد(ص) را مظهر صفات الهی به حساب می آورند. اهل حق، هنگام برخورد با یکدیگر به جای «سلام» «یا علی» می گویند. تراشیدن یا کوتاه کردن شارب (سبیل) را گناهی بزرگ به حساب می آورند و حرام می دانند، به سبب مقدس بودن سبیل، تارهای جدا شده از آن را در جایی محفوظ نگه می دارند.
از شعائر مخصوص دیگر آنان، گرفتن روزه مخصوص است، آنان روزه ماه رمضان را ممنوع می دانند و بر این باورند که هر کس روزه یک ماه رمضان را به جا آورد، از این طایفه خارج شده است. سه روز پیاپی روزه می گیرند و زمان آن مصادف با چله زمستان کُردی می باشد، پس از سه روز، روزه مداوم ،روزه چهارم را که مصادف با پانزدهم ماه است ، جشن می گیرند که آن را «عید خاوندگاری» می نامند و نام این روز، روز «غار» است .این روزه را به یاد روزها و ساعاتی که سلطان اسحاق و یارانش در غاری سپری کرده‌اند، انجام می‌دهند.
برای اهل حق مقدس‌ترین جایگاه و کعبه مقصود «پردیوَر» می باشد. در روستای شیخان، کنار رودخانه «سیروان» در اورامان کردستان، قطعه سنگ بزرگی است که جایگاه سلطان اسحاق و یارانش را مشخص می کند. این محل را «پردیوَر» می‌نامند که زیارتگاه و محل دعا و نیاز آنان است. گویند سلطان اسحاق، در همین مکان با یارانش پیمان بست.
اهل حق معتقدند که خداوند به صورت انسان در زمان هایی تجلی یافته است .به تصور آنان، سلطان اسحاق، برترین مظهر تجلی خدا در روی زمین است.
در تاریخ ولادت سلطان اسحاق اختلاف کرده‌اند. برخی ولادت او را در سال ۶۱۲، و گروهی در سال ۶۷۵ ذکر کرده‌اند. محل ولادت او را روستای «برزنجه» از توابع «حلبچه» در استان «سلیمانیه» عراق دانسته‌اند.
به عقیده اهل حق، چون سلطان اسحاق، عقائد خود را آشکار کرد، مردم از جمله پدر و برادران اسحاق با وی به مخالفت برخاستند وقصد جان او را کردند. او با یاران خود در غاری پناه گرفت و سه روز در آن جا پنهان شد تا اینکه مهاجمان محل را ترک کردند و سلطان و همراهان به سلامت بیرون آمدند. سلطان اسحاق سپس به روستای «شیخان» رفت و در آنجا «پردیوَر» را که به منزله مرکزی روحانی و معنوی بود، برای یاران خود بنا کرد و به تقویت و نشر مذهب خود پرداخت ،سپس در روستای «شیخان» مرگ او فرا رسید. گروهی از پیروان اهل حق نوشته‌اند که وی سیصد سال عمر کرد که امری غریب به حساب می آید.
آنان بعد از سلطان اسحاق به هفت تن که برخی جزء مریدان سلطان اسحاق بوده‌اند، اعتقاد دارند و این هفت تن را جزئی از ذات سلطان اسحاق می دانند.(۱) آنان دارای عقائد خاص و پیچیده‌ای هستند که خیلی از عقائد خود را به دیگران نمی‌گویند.
راه و روش اهل حق نادرست باطل است چون آنان خیلی از معارف و احکام غیر منطقی را برای خود به وجود آورده‌اند، همچنین افرادی چون سلطان اسحاق و حضرت علی(ع) و... را به عنوان خدا و افرادی که خدا در آنان تجلی کرده و به صورت و شکل آنان در زمین آشکار شده، به حساب می آورند. به قیامت به صورتی که اسلام و قرآن می گوید، عقیده ندارند.
با دقت در افکار و عقائد آنان به خوبی روشن می گردد که مسلک و مذهب آنان بی‌پایه و اساس و باطل است.
البته ممکن است برخی از افراد اهل حق این عقاید را نداشته باشد ، اما عقاید مشهور آنها همان چیزهایی است که بیان شد.
برای آگاهی بیشتر از عقائد و افکار آنان به دائره المعارف بزرگ اسلامی، جلد ۱۰ و کتاب سخن با اهل حق، سید عباس طباطبایی‌فر مراجعه فرمایید.
پی‌نوشت‌ها:
۱. ر،ک: دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۰، ص ۴۶۷ ـ ۴۷۴.

پاسخ :
باسلام وتشکر .
اهل حق يا همان علي اللهي:
اهل حق بمعنى مردان حق است، و آن يك مذهب باطنى است كه معتقدان آن بيشتر در مغرب ايران زندگى مى‏كنند.
بعضى ديگر از فرق اسلام نيز مانند حروفى‏ها و متصوفه، خود را اهل حق يا حقيقت ناميده‏اند. اما اهل حق، بمعنى اخص نام گروهى است، كه به ايشان با نوعى تسامح على اللهى نيز گويند، ولى آنان على اللهى واقعى نيستند، بلكه عقايدشان آميخته‏اى از اعتقادات «مانوى‏»، و اديان كهن «ايرانى‏»، و مذهب «اسماعيلى‏»، و «تناسخ هندى‏» و ديگر اديان سرى است.
مذهب اهل حق، امروز يكى از فرقه‏هاى وابسته به شيعه بشمار مى‏رود، و آنان را از غلاة شيعه به حساب مى‏آورند.
طوايف اهل حق به نامهاى مختلف مانند: اهل حق، اهل سر، يارسان، نصيرى، على اللهى معروف مى‏باشند، و از نشانه‏هاى خاص آنان «شارب‏» است، يعنى موى سبيل خود را نمى‏زنند، تا بلند شود و لب بالا را بپوشاند. آنان «شارب‏» را معرف مسلك حقيقت مى‏دانند، و معتقدند كه شاه ولايت على (ع) نيز شارب خود را نمى‏زده است. از اين جهت زدن شارب را گناهى بزرگ مى‏دانند.
اهل حق را «گوران‏» نيز مى‏گويند، و ناحيه گوران در آذربايجان، يكى از مراكز مهم اين فرقه به شمار مى‏رود. گوران ها در اصل از مردم حوالى كرمانشاهان هستند، كه از آن ناحيه به آذربايجان كوچيده‏اند، و لهجه‏اى مخصوص دارند، كه در نواحى غربى و جنوبى كردستان به آن تكلم مى‏شود، و آن گويشى است آميخته از لهجه كردى اورامانى، و كرمانجى، و لكى.
مركز اصلى طوايف اهل حق، تا قرن هفتم هجرى در لرستان بود، سپس اين مركزيت ‏به مناطق غربى كردستان و كرمانشاهان منتقل گرديد. امروز تمام طوايف كرد گوران و قلخانى و اكثر طوايف سنجابى، و شاخه‏هايى از طايفه كلهر و زنگنه، و ايلات عثمانه‏وند و جلال‏وند در شهرهاى غربى ايران، از جمله قصر شيرين و سرپل ذهاب و كرند و صحنه و هليلان از اهل حقند.
در لرستان در مناطق دلفان و پشت كوه، در ميان ايلات لكستان و سكوند سكونت دارند. در آذربايجان و تبريز، بخصوص در محله چرنداب و در قريه ايلخچى در نزديكى تبريز، و در مراغه و حوالى قزوين و تهران بومهن، شهرآباد، گلخندان، سياه‏بند شميرانات، رودهن، دماوند، هشتگرد، ورامين و در شمال كلاردشت عده‏اى از صاحبان اين مذهب زندگى مى‏كنند.
در بيرون از مرزهاى ايران بعضى از طوايف كرد عراق عرب در شهرهاى سليمانيه، كركوك، موصل، خانقين و در نواحى كردنشين تركيه گروه فراوانى از اهل حق هستند. پيروان اهل حق غالبا چادر نشين و ده نشين‏اند. در قفقاز و آذربايجان شوروى و سوريه و در مازندران و فارس و خراسان نيز اهل حق يافت مى‏شوند.
اساس مذهب اهل حق كوشش براى «وصول‏» به حق و خداوند مى‏باشد و در اين راه بايد نخست مرحله «شريعت‏» يعنى انجام آداب و مراسم ظاهرى دين، و مرحله «طريقت‏» يعنى رسوم عرفانى و مرحله معرفت‏يعنى شناخت‏خداوند، و مرحله «حقيقت‏» يعنى وصول به خداوند را به پيمايند.
بعقيده اين جماعت اساس مذهبشان حقيقتى است كه سبب و علت‏خلقت موجودات است. دين آنان آكنده از اسرار است، سرى كه خداوند به پيغمبران گفته و آن سر «نبوت‏» است، كه از آدم ابوالبشر آغاز شده، و به حضرت محمد (ص) كه خاتم انبياست مى‏پيوندد. از آن پس اين سر به نام سر «امامت‏» كه حضرت محمد به على (ع) گفته است و از او تا دوازدهمين امام كه مهدى آل محمد (ص) باشد مى‏رسد. پس از غيبت امام دوازدهم اين سر به پيروان و اقطاب ايشان كه يكى پس از ديگرى مى‏آيند گفته مى‏شود.
مذهب ايشان مجموعه‏اى است از آراء و عقايد كه تحت تاثير افكار اسلامى، زردشتى و يهودى و مسيحى و مهرپرستى و مانوى و هندى و افكار فلاسفه قرار گرفته است. در دستورهاى دينى اهل حق، اجراى سه بوخت‏يا سه اصل اخلاقى زردشتى، كه «پندار نيك‏» و «گفتار نيك‏» و «كردار نيك‏» باشد از واجبات است. مفهوم اين سه اصل در يك بيت ‏به گويش تركى، از كلام «سرانجام‏» كتاب مقدس اهل حق خلاصه شده است:
يارى چارچيون، باورى وجا پاكى و راستى، نيستى وردآ
يعنى يارى چهار چيز است و به جاى آوريد، پاكى و راستى، نيستى و يارى.
تناسخ و حلول: «تناسخ‏» يعنى حلول روح از قالبى به قالب ديگر، كه در مذهب اهل حق سنگ اساس عقايد ايشان است. حلول ذات را «دونادون‏» گويند. بعقيده ايشان در تن هر كس ذره‏اى از ذرات الهى موجوداست، و ظهور روحانى حق در صورت جسمانى پاكان و برگزيدگان، هميشه در گردش مى‏باشد، و آن را گردش مظهر به مظهر نامند. در اين باره آنان معتقد به هفت جلوه پياپيند و مى‏گويند هر بار خداوند حق تعالى با چندتن از فرشتگان مقرب خدا، به صورت اتحاد در بدنهاى خاكى «حلول‏» مى‏نمايد، اين «حلول‏» به منزله لباس پوشيدن و كندن است، كه آن را به فارسى جامه و به تركى «دون‏» گويند و همانست كه در فلسفه برهمايى هندوئى «كارما» آمده است.
چنان كه در كتاب «سرانجام‏» آمده است، «خداوند در ازل درون درى مى‏زيست، و سپس براى نخستين بار تجسم يافت، و به صورت شخصى به نام خاوندگار يا كردگار جهان مجسم شد، و بار دوم به صورت على (ع) ظاهر گشت». در كتب مذهبى ايشان آمده است كه از رنج مرگ نهراسيد، و باكى از مرگ نيست، زيرا مرگ آدمى، شبيه به پنهان شدن مرغابى زير آب است. يعنى در جايى پنهان مى‏شود، و در جاى ديگر سر بر مى‏دارد. منظور از اين «تناسخ‏» و جاى به جاى شدن، و از بدنى به بدن ديگر رفتن، پاك شدن آدمى از گناهان است.
اهل حق درباره حضرت على (ع) مى‏گويند، كه او تجلى ذات خداست، و وى را «مظهر» تمام و كمال خدا مى‏دانند، و اوست كه در هر دوره و عصرى ظهور كرده، و در جسم پاكان و مقدسان از اهل حق تجلى مى‏كند. على (ع) اصول مذهب حق را به سلمان، و به عده‏اى از ياران نزديك خود بياموخت. در دعاى سفره، خطاب به حضرت على (ع) گويند: «يا على ايو الله، الحمد لله رب العالمين، سفره سلطان كرم، خاندان كرم، نور نبى، شكسته، بسته جان مدعى، بر ما حلال بر صاحبانش خير و بركت‏».
آفرينش جهان:
اهل حق معتقدند كه آفرينش در دو مرحله اصلى انجام شده است، يكى خلقت «جهان معنوى‏» و ديگرى خلقت «جهان مادى‏». اين افسانه‏ها در دفترها و متون دينى ايشان به لهجه گورانى، به صورتهاى گوناگون حكايت‏شده است.
گويند: در آنگاه اراده خداوند به آفرينش موجودات تعلق گرفت، و نخستين مخلوق پير بنيامين را از زير بغل خود خلق كرد، و نام او را جبرائيل گذاشت. پس از خلقت جبرائيل خداوند او را در پهناى درياى محيط رها كرد، هزاران سال گذشت تا به درخواست جبرائيل، شش تن ديگر از بطن در پيدا شدند، كه با جبرائيل هفت تن شدند: جبرائيل (پيربنيامين) - اسرافيل (پير داوود) - ميكائيل (پير موسى) - عزرائيل (مصطفى داوودان) - حور العين (رزباريا رمزبار) - عقيق (شاه ابراهيم) - يقين (شاه يادگار يا بابا يادگار) كه او را يادگار حسين نيز گفته‏اند و او مظهر حسين بن على (ع) است.
پس از خلقت هفت تن، خداوند نخستين عهد و ميثاق خويش را با آنان بست، و دو جهان «مادى‏» و «معنوى‏» را خلق فرمود:
مخلوقات اين عالم، بر حسب عنصر اوليه دو قسم متمايز و متضاداند، قسمتى از گل زرد آفريده شده و قمستى از گل سياه، قسم اول را «زردگلان‏» و قسمت دوم را «سياه گلان‏» نامند. «زردگلان‏» اهل نورند و ايشان را دو پيشوا بوده كه يكى پس از ديگرى آمده است، و آن دو بنيامين و سيد محمد (به صورت بزرگ سوار) ظهور كرده است.
اما قسم دوم از آتش و تاريكى‏اند، براى ايشان دو پيشوا آمد يكى «ابليس‏» و ديگرى را «خناس‏» گويند.
هفتتنان - به اعتقاد ايشان، خداوند با هفت فرشته مقربى كه از درون در خلق فرموده است‏به صورت بشر نازل شده، و در دوره‏هاى مختلف در بدنهاى پاكان تجلى كرده است. در نخستين دوره خداوند به دون (يا) تجلى كرد، و در دوره دوم بدون (على)، و به ترتيب به جامه (شاه خوشين)، بابا ناووس، و سلطان اسحق (سهاك) در آمد، و معتقدند كه اين سه تن اخير، مانند عيسى مسيح بدون پدر از مادر متولد شدند.
هفت تن در مرحله اول از ياران سلطان اسحق قرار دارند، همانطور كه سلطان اسحق «مظهر» على (ع) و على (ع) مظهر «ذات حق‏» است.
موعود اهل حق: سه تن، شاه خوشين، باباناووس و سلطان اسحق هستند:
۱- شاه خوشين:
گويند در اواخر قرن سوم هجرى مردى به نام مبارك شاه، ملقب به شاه خوشين كه او را مظهر الله مى‏دانند، در لرستان بدون پدر از مادرى بكر به نام «ماما جلاله‏» زاده شد. وى مريدان بسيار داشت، و به سير و سياحت مى‏پرداخت، و ذكر جلى را با نواختن آلات موسيقى اجرا مى‏كرد. روزى در اثناى گردش به رودخانه گاماسب افتاد و از نظر ناپديد شد.
۲- بابا ناووس:
گويند در فاصله بين قرن چهارم و پنجم، شخصى به نام بابا ناووس، بدون پدر مانند شاه خوشين، در ميان طايفه جاف از طوايف كرد، از زنى به نام خاتونه گلى تولد يافت. روزى به شكل شاهباز پنهان گشت، و پيش از آن به ياران خود گفته بود كه من ديگر باره ظهور خواهم كرد.
۳- سلطان اسحاق:
گويند سلطان اسحاق كه به زبان محلى «سلطان سهاك‏» تلفظ مى‏شود، پسر شيخ عيسى برزنجى از سادات موسى، و از پيشوايان دراويش نقشبندى است، و نسب او به امام موسى كاظم (ع) مى‏رسد، از شيخ عيسى سه پسر باقى ماند، يكى سلطان اسحاق، ديگرى سيد عبد الكريم، و نام پسر سوم معلوم نشد. سلطان اسحاق جد سادات حيدرى گوران از اهل حق است، كه از جمله غلاة شيعه به شمار مى‏روند.
آداب و رسوم اهق حق:
از آداب و رسوم ايشان، نماز خواندن و قربانى كردن و سرسپردن و جوز شكستن و عهد و ميثاق بستن و روزه گرفتن است.
محل اجتماع ايشان «جمخانه‏» است كه مخفف كلمه جمع خانه مى‏باشد.
اين اجتماع نبايد كمتر از سه تن باشد، شرط شركت در جمخانه، مرد بودن و عاقل و بالغ بودن، و قصد عبادت داشتن، و كمربند همت ‏بر كمر داشتن است، كه با گفتن يا على در آن عبادتگاه وارد شوند.
نماز ايشان به جماعت است، و نماز فرادى درست نيست، عبادت با نواختن طنبور و آلات موسيقى و خواندن سرود و دعاهاى مذهبى انجام مى‏پذيرد. گاهى هنگام دعا چنان از خود بي خود مى‏شوند كه خويشتن را بر روى آتش افروخته افكنده و در آن حال جذبه به ايشان صدمه‏اى نمى‏رسد.
سرسپردن يعنى سر تسليم و رضا به درگاه حق فرود آوردن، و در پيش پير دليل عهد و ميثاق بستن از آئين اهل حق است. هر كودكى اعم از پسر يا دختر بايد در نزد پير دليل سر بسپرد، از اصول سرسپردن شكستن يك عدد جوز هندى است، و براى شكستن جوز تشريفات خاصى در «جمخانه‏» برگزار مى‏شود.
نذر و نياز، از واجبات مذهب اهل حق است، كه بايد در ظرف هفته يا ماه يا فصل يا سال يك بار به جاى آورده شود. ديگر از مراسم، قربانى كردن است، كه در اصطلاح خود آن را كردار خوانند. قربانى بايد از حيوانات نر مانند گاونر يا گوسفند يا خروس باشد كه آنها را براى اين امر پرورش داده باشند.
اهل حق به گرفتن روزه سخت پاى بندند، ولى روزه واجب ايشان از سه روز تجاوز نكند، و در زمستان باشد و پس از آن عيد گيرند. دشمنان ايشان براى تحقير و اهانت، آنان را چراغ سوندران (چراغ‏كشان) و خروس كشان خوانند.
كتاب هاى مذهبى و مقدس:
يكى از كتاب هاى مذهبى ايشان «فرقان الاخبار» است‏ به نثر، كه مؤلف آن حاج نعمت الله جيحون آبادى متخلص به مجرم است، وى پسر ميرزا بهرام مكرى بود، و در سال ۱۲۸۸ ه. در ديه جيحون آباد واقع در بخش دينور از ناحيه كرمانشاهان، زاده شد و پس از سير و سلوك، در ۱۳۳۸ ه. در جيحون آباد در گذشت. حاج نعمت الله جيحون آبادى كتابى ديگر به بحر متقارب به نام «شاهنامه حقيقت‏» دارد، كه در اسرار مذهب اهل حق، در آن كتاب به زبان شعر، سخن گفته است.
ديگر از كتاب هاى اهل حق كتاب «سرانجام‏» است. اين كتاب را سرانجام يا كلام خزانه گويند، و هنگام نياز با آهنگ خاصى همراه با طنبور خوانده مى‏شود. اين كلام ها به گويش كردى گورانى است.
چنان كه در آغاز اين مقاله اشاره رفت، اساس مذهب اهل حق، بر اقوال غلاة شيعه و اسماعيليه و فرقه اماميه اثنى عشريه و فرقه دروز و نصيريه است. آنان مانند درويشان داراى حلقات ذكر و سرسپردن هستند، مقدارى از عقايد خود را از اساطير عوام گرفته‏اند. اين كه گويند: خداوند در ازل در «درى‏» پنهان بود، ماخوذ از عقايد مانوى است. عقيده «تناسخ‏» را توسط اسماعيليان از هنديان گرفته‏اند، و اين كه عالم را به دو قسمت «الهى‏» و «اهريمنى‏» تقسيم مى‏كنند، تحت تاثير دين زردشتى واقع شده‏اند. اما كشتن خروس را از عادات يهود گرفته‏اند. (۱)
پي نوشت :
۱. محمدجواد مشکور، فرهنگ فِرَق اسلامی، ص ۷۸ -۸۴، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۵ ش.

پاسخ :
با سلام وتشکر .
مسله زندگی پسین وحیات مجدد بعد از عالم دنیا نه تنها در آموزه های وحیانی بلکه در نگاه عقلی حقیقتی انکار نا پذیر است .
گرچه جزئیات مسله ممکن است برای همگان به آسانی قابل درک نباشد ولی اصل مسله تردید پذیر نیست . در این جا فقط به داده های عقلی در این باب اشاره می شود :
دلایل مختلفی برای اثبات عقلی معاد اقامه می‌شود که در این باره به دو برهان حکمت و عدالت اشاره می‌شود:
۱. برهان حکمت
اندکی تأمل در جزئیات این عالم و خط سیری که انسان در زندگی خود در پیش می‌گیرد، نشان می‌دهد که وجود عالمی دیگر در پس این دنیا، لازمه حکیمانه بودن خلقت این عالم و انسان است. اگر زندگى این جهان را بدون جهان دیگر در نظر بگیریم، پوچ و بى‏معنا خواهد بود؛ درست به این مى‏ماند كه زندگى دوران جنین را بدون زندگى این دنیا فرض كنیم. اگر قانون خلقت این بود كه تمام جنین‌ها در لحظه تولد خفه مى‏شدند و مى‏مردند، چقدر دوران جنینى بى‏مفهوم جلوه مى‏كرد؟ همچنین اگر زندگى این جهان بریده از جهان دیگر تصور شود، این سر در گمى وجود خواهد داشت.
زیرا چه لزومى دارد كه ما هفتاد سال یا كمتر و بیشتر در این دنیا در میان مشكلات دست و پا زنیم، مدتى خام و بى‏تجربه باشیم، مدتى هم به دنبال تحصیل علم و دانش باشیم و هنگامى كه از نظر معلومات به جایى رسیدیم، برف پیرى بر سر ما نشسته، تازه از خود می‌پرسیم که براى چه زندگى مى‏كنیم؟ خوردن مقدارى غذا و پوشیدن چند دست لباس و خوابیدن و بیدار شدن‌هاى مكرر و ادامه دادن این برنامه خسته كننده تكرارى برای چیست؟ آیا به‌راستى این آسمان گسترده، این زمین پهناور و این همه مقدمات و مؤخرات و این همه استادان و مربیان و این همه كتابخانه‏هاى بزرگ و این ریزه‌كاری‌هایى كه در آفرینش ما و سایر موجودات به كار رفته، همه فقط براى همان خوردن و نوشیدن و پوشیدن و زندگى مادى است؟ آیا این امر، با حکیم بودن خداوند و خالق این مجموعه عظیم هماهنگی دارد؟ مسلماً، خیر. حکمت خداوند می‌طلبد که حتماً در پس این عالم، عالم دیگری باشد که اعمال این دنیا و قابلیت‌هایی را که انسان در پس یک عمر زندگی کسب می‌کند، در آن سرا به کار بندد و لذت واقعی زندگی انسانی را بچشد.
قرآن مجید به همین نکته عقلی اشاره دارد که مى‏گوید: «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثاً وَ أَنَّكُمْ إِلَینا لا تُرْجَعُونَ؛ (۱) آیا گمان كردید بیهوده آفریده شده‏اید و به سوى ما باز نمى‏گردید؟» با توجه به این‌که انسان دارای روح قابل بقا است و می‌تواند دارای کمالات ابدی و جاودانی گردد، آن هم کمالاتی که از نظر مرتبه و ارزش وجودی قابل مقایسه با کمالات مادی نیست، اگر حیات او منحصر به حیات دنیوی محدود باشد، با حکمت الهی سازگار نخواهد بود. (۲)
با توجه به این‌که یکی از غرایز اصیل انسان، حبّ به بقا و جاودانگی است که دست آفرینش الهی در فطرت او به ودیعت نهاده و رفتارهایی نظیر ترس انسان‌ها از مرگ یا تلاش برای فرار از آن، بهترین شاهد بر وجود چنین میل فطری در درون انسان‌ها است، این غریزه حُکم نیروی محرک فزاینده‌ای را دارد که او را به سوی ابدیت سوق می‌دهد و همواره بر شتاب حرکتش می‌افزاید.
اکنون اگر فرض شود که سرنوشت چنین متحرکی جز این نیست که در اوج شتاب حرکت به صخره‌ای برخورد کند و متلاشی شود، آیا ایجاد آن نیروی فزاینده با چنین غایت و سرنوشتی متناسب خواهد بود؟ پس وجود چنین میل فطری، هنگامی با حکمت الهی سازگار است که زندگی دیگری جز این زندگی محکوم به فنا و مرگ در انتظار او باشد.
با توجه به این دو مطلب، به این نتیجه می‌رسیم که می‌باید زندگی دیگری برای انسان ورای این زندگی محدود دنیوی وجود داشته باشد تا مخالف حکمت الهی نباشد. می‌توان میل فطری به جاودانگی را مقدمه دیگری قرار داد و به ضمیمه حکمت الهی، آن را برهان دیگری به حساب آورد. (۳)
۲. برهان عدالت
دلیل دیگر در این باب، برهان عدالت است. در این جهان انسان‌ها در انتخاب و انجام کارهای خوب و بد آزادند. ‌از یک سو، کسانی یافت می‌شوند که تمام عمر خود را صرف عبادت خدا و خدمت به بندگان او می‌کنند. از سوی دیگر، تبهکارانی دیده می‌شوند که برای رسیدن به هوس‌های شیطانی خودشان، بدترین و زشت‌‌ترین گناهان را مرتکب می‌گردند.
اما می‌بینیم که در جهان، نیکوکاران و تبهکاران به پاداش و کیفری که درخور اعمال‌شان باشد، نمی‌رسند. چه بسا تبهکارانی که از نعمت‌های بیش‌تری برخوردار بوده و هستند. زندگی دنیا، ظرفیت پاداش و کیفر بسیاری از کارها را ندارد؛ مثلاً کسی که هزاران شخص بی‌گناه را به قتل رسانیده است، نمی‌توان او را جز یک بار قصاص کرد و سایر جنایاتش بی‌کیفر می‌ماند؛ در صورتی که مقتضای عدل الهی این است که هر کس کوچک‌ترین کار خوب یا بدی انجام می‌دهد، به نتیجه آن برسد.
پس همچنان که جهان، سرای آزمایش و تکلیف است، باید جهان دیگر باشد که سرای پاداش و کیفر و ظهور نتایج اعمال باشد؛ هر فردی به آنچه شایسته است، نایل گردد تا عدالت الهی تحقق عینی یابد. (۴)
پی‌نوشت‌‌ها:
۱. مؤمنون (۲۳)، آیه ۱۱۵.
۲. ر.ک: آیت الله مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه‌، دار الکتب الإسلامیه‌، تهران‌، ۱۳۷۴ ش، ج ۱۸، ص ۴۸۰.
۳. ر.ک: محمد تقی مصباح، آموزش عقاید، نشر بین الملل، تهران، ۱۳۸۱ش، ص ۳۶۴-۳۶۵.
۴. همان، ص ۳۶۶.

با سلام و تشکر از ارتباطتان با شهر سوال!

اهل حق فرقه های مختلفی هستند که همه آن ها منحرف اند؛ بعضی از آن ها مسلمان و بعضی از آن ها کافر اند.
اگر اهل حق مسلمان باشد و از فرقه ای که علی علیه السلام را خدا می دانند نباشد، ازدواج با او اشکال ندارد.
ولی با توجه به انحراف در عقاید فرقه اهل حق ازدواج با آن ها به مصلحت نيست.
ازدواج امر مهمی است. یک عمر زندگی و تربیت فرزندان و حفظ اعتقادات صحیح از وظایف بسیار مهم در ازدواج است. ازدواج با فرقه های انحرافی مسلمان مانند اهل حق ، هر چند شرعا اشکال ندارد ، ولی با توجه به اختلاف عقیده بین زن و مرد ممکن است در آینده زندگی اثر منفی بگذارد و در سرنوشت فرزندان نیز اثر منفی داشته باشد، بر این اساس بهتر است از ازدواج با این فرقه خودداری شود، مگر آن که آن ها از اعتقاد انحرافی خود دست بردارند و عقیده شیعه دوازده امامی را قبول نمایند.

*** آداب و رسوم و باورهای فرقه اهل حق

آداب و رسوم و باورهای فرقه اهل حق با مذاهب و ادیان دیگر شباهت هایی دارد که اینک به برخی از آن اشاره می شود.

در مسایل مربوط به نذر و قربانی آمده است که آب به جم "جمع" آورده می شود که جم نشینان هر یک جرعه ای از آن را می خورند و اگر کسی تشنه هم نباشد باید حتماً یک قطره بخورد این رسم در آیین زردشتیان و نیز در آیین مسیحیت است.

اهل حق در موقع ذبح قربانی و نیز در جم خانه در هنگام انجام مراسم لباس سفید می پوشند و در حالت شبیه همین رسم (لباس سفید در میان زرتشتیان وجود دارد.)

در آیین یاری به پیشوایان خود "پیر" خطاب می کنند در آیین مسیحیت نیز چنین است.

در آیین یاری مادامی که مرید از عهده امتحان پیر بر نیاید عقاید مذهبی از او مخفی نگاه داشته می شود عین همین مطلب در آیین مهر پرستی (مسیحیت) وجود دارد.

- در آیین یاری آمده است که بنیانگذاران این مسلک "شاه خوشین" و "سلطان صحاک" از مادران باکره به دنیا آمده اند، نظیر همین در مسیحیت است.

روزه گرفتن در آیین یاری شباهت زیادی به روزه های یهودیان دارد، روزه های یهودی روی علت و حوادث معینی که مربوط به پیشوایان آنها بود برقرار گردید؛ در میان اهل حق، روزه سه روز، دوازدهم تا چهاردهم دی ماه(=روزه مرنو) و نیز پانزدهم تا هفدهم دی ماه (= روزه قولطاسی) روی حوادث و عللی که برای پیشوایان آنان به وجود آمده مرسوم شده است.

در مسلک یاری شرط یارستان شدن سرسپردگی است شبیه همین در مسیحیت است که شرط مسیحی شدن غسل تعمید است.

در اجرای سنتهای مراسم در ذکر جلی و خفی که بین مسلک یاری رواج دارد، شبیه این در مسلک متصوفه وجود دارد.

همه این مطالب نشان می دهد که عقاید ایشان، مخالف دستورات اسلام است. و با این عقاید قطعاً شامل تعریف مراجع محترم از کافر می شوند. مگر آنکه شخص به این عقاید ایمان نداشته باشد و معتقد به معتقدات شیعه شود.

موفق باشید.

پاسخ :
باسلام وتشکر .
در ابتدا باید اشاره شود آنچه را اهل حق خوانده اید در این بحث جای ندارد ونادرست بودن این باور باید در جای خود وبه طور مستقل بحث شود اما در باره مذهب شیعه واهل سنت باید گفت :
بحث در مورد عمل اشخاص نیست، بلکه بحث اصلی در مورد مذهب شیعه و سنی است که در این مورد باید گفت : مذهب تشیع کامل تر از مذهب اهل سنت، بلکه تنها مذهب حق در این زمان محسوب می شود، در نتیجه شیعیان هم به خاطر همین عقیده ،برتر از اهل سنت هستند ؛ البته بدیهی است که هر یک از مذاهب همین اعتقاد را در مورد عقیده خود داشته باشند ، در نتیجه معیار و میزان دلایلی است که برای این ادعا اقامه می شود .
البته اختلافات ما شیعیان با برادران اهل سنت در مسائل متعددی( از تاریخی گرفته تا فقهی و کلامی و تفسیری و... )است . در هر مورد دو طرف دلایلی برای خود دارند که مشروح دلایل در کتب گوناگون نقل و نقد شده ؛ اما در هر حال منشا همه این مسائل به اصل اختلافی که سبب پیدایش چنین دو دستگی شده است، بر می گردد ؛ پس باید دید علت اصلی اختلاف عقیدتی شیعه با اهل سنت چیست.
نقطه اصلي اختلاف شیعه و سنی در این است که پس از رحلت پیامبر اکرم، چه کسی باید عهده‌دار مقام خلافت شود و آن را از چه کسی دریافت کند؟ آیا همان گونه که خداوند این منصب را به پیامبر و پیامبران دیگر عطا فرموده ، به دیگران به عنوان امام یا خلیفه عطا کرده است؟
شیعیان بر این عقیده‌اند که امامت منصبی است الهی که باید از طرف خدا به کسانی که صلاحیت آن را دارند، داده شود . خداوند به وسیله پیامبر این کار را انجام داده، امام علی(ع) و یازده نفر از فرزندان وی را برای مقام امامت تعیین کرده است. بر این امر دلایل مختلفی ارائه می کنند ؛ اما اهل سنت بر این باورند که امامت همانند نبوت و رسالت با رحلت پیامبر پایان یافت . از آن پس، تعیین امام به مردم واگذاشته شد. حتی برخی از بزرگان اهل سنت تصریح کرده‌اند که اگر کسی به اجبار بر مردم مسلط شود، بعد از تسلط،‌اطاعت وی بر دیگران لازم است.(۱)
اما دلایل دو طرف:
دلایل شیعیان بر حقانیت مذهب‌شان و اینکه علی و یازده امام معصوم علیهم السلام امامان بر حق‌اند و اعتقاد بر امامت آن ها واجب است، غیر از آیات قرآن، ‌روایات فراوانی است که از رسول خدا نقل شده ، حتی در منابع متعدد اهل سنت آمده است ؛ مثلاً ابن عباس از رسول خدا پرسید:‌امامان پس از شما چند نفرند؟فرمود: به عدد حواریان عیسی و اسباط موسی و برگزیدگان بنی اسرائیل، امامان پس از من دوازده نفرند. نخستین آنان علی ابن ابی طالب است . پس از او دو سبط من حسن و حسین. پس از وفات حسین فرزندش علی . پس از وفات علی، فرزندش محمد، پس از او فرزندش محمد، سپس جعفر، بعد موسی و پس از او فرزندش علی، پس از او فرزند محمد،‌سپس علی و پس از او فرزندش حسن و پس از او حجت.(۲)
اگر این روایت مذکور در منابع شیعه را هم نپذیریم، روایات عدیده ای در منابع دست اول اهل سنت ذکر شده که رسول خدا عدد جانشینان خود را دوازده نفر ذکر فرموده ، در حالی که هیچ یک از فرقه های اهل سنت تا کنون دوازده امام نداشته و نتوانسته اند منظور از این دوازده امام را توضیح بدهند. در نهایت گفته اند این از آن روایاتی است که منظور آن را نمی فهمیم !
اما برادران اهل سنت از قرآن و روایات، دلیل بر صحت باورهای شان ندارند. تنها به این مسئله تمسک می‌کنند که بر خلافت خلفا اجماع امت صورت گرفته است . مردم آن ها را به رهبری برگزیده‌اند. این مهم‌ترین دلیل آن هاست که یقینا قانع کننده برای افراد حقیقت‌جو نیست، زیرا از کجا معلوم امامت مثل نبوت و رسالت مقامی نباشد که باید از طرف خداوند تعیین گردد؟ چنان که این امر بدیهی به نظر می رسد چون امامت ادامه مسیر نبوت است . امام با درک عقلی بشر قابل فهم و انتصاب نیست.
ثانیا اگر خلافت به انتخاب مردم است، پس چرا عمر از جانب ابوبکر و عثمان با انتخاب شورای شش نفره به خلافت رسید؟
البته جدای از این اصل کلی ، ده ها بلکه صدها دلیل دیگر از قرآن يا منابع اهل سنت داریم که به طور صریح یا غیر صریح بر امامت و برتری امام علی علیه السلام نسبت به دیگران گواهی می دهد . خلافت را متعلق به او دانسته ، صلاحیت هر فرد دیگر را در این زمینه نادرست قلمداد می نماید ؛ در نتیجه وقتی مذهب اهل سنت از ابتدا از مسیر صحیح مورد نظر خدا و رسول خارج شده ، معارف و مفاهیم دینی آن هم از مجرایی غیر صحیح تدوین شده ،می توان به روشنی نتیجه گرفت که كاستي هاي بسیار عقیدتی و عملی در این تفکر وجود دارد و به یقین تفکر شیعی تفکر بر حق است .

پی‌نوشت‌ها:
۱. الاحکام السلطانیه، ابویعلی و ترجمه السواد الأعظم، ابوالقاسم سمرقندی، ص ۴۰ ـ ۴۲.
۲. بحار الانوار، ج ۳۶، ص ۲۸۶،‌حدیث ۱۰۷،‌نشر دار الاحیاء لتراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ق.

پاسخ :
با سلام .
از عقاید شحص شما اطلاعی نداریم انشا ء الله که مسلمان و شیعه دوازده امامی باشید .
ولی باید توجه داشته باشید که اهل حق بر گروه های مختلف اطلاق می شود وعقاید وباور های گوناگون دارند که به اختصار ذبلا اشاره میشود :
در ابتدا باید گفت اهل حق بمعنى مردان حق است، و آن يك مذهب باطنى است .
بعضى ديگر از فرق اسلام نيز مانند حروفى‏ها و متصوفه، خود را اهل حق يا حقيقت ناميده ‏اند. اما اهل حق، بمعنى اخص نام گروهى است، كه به ايشان با نوعى تسامح على اللهى نيز گويند، ولى آنان على اللهى واقعى نيستند، بلكه عقايدشان آميخته‏ اى از اعتقادات «مانوى‏»، و اديان كهن «ايرانى‏»، و مذهب «اسماعيلى‏»، و «تناسخ هندى‏» و ديگر اديان سرى است.
مذهب اهل حق، امروز يكى از فرقه ‏هاى وابسته به شيعه بشمار مى‏رود، و آنان را از غلاة شيعه به حساب مى‏آورند.
طوايف اهل حق به نامهاى مختلف مانند: اهل حق، اهل سر، يارسان، نصيرى، على اللهى معروف مى‏باشند، و از نشانه‏هاى خاص آنان «شارب‏» است، يعنى موى سبيل خود را نمى‏زنند، تا بلند شود و لب بالا را بپوشاند. آنان «شارب‏» را معرف مسلك حقيقت مى‏دانند، و معتقدند كه شاه ولايت على (ع) نيز شارب خود را نمى‏زده است. از اين جهت زدن شارب را گناهى بزرگ مى‏دانند.
اهل حق را «گوران‏» نيز مى‏گويند، و ناحيه گوران در آذربايجان، يكى از مراكز مهم اين فرقه به شمار مى‏رود. گوران ها در اصل از مردم حوالى كرمانشاهان هستند، كه از آن ناحيه به آذربايجان كوچيده‏اند، و لهجه‏ اى مخصوص دارند، كه در نواحى غربى و جنوبى كردستان به آن تكلم مى‏شود، و آن گويشى است آميخته از لهجه كردى اورامانى، و كرمانجى، و لكى.
مركز اصلى طوايف اهل حق، تا قرن هفتم هجرى در لرستان بود، سپس اين مركزيت ‏به مناطق غربى كردستان و كرمانشاهان منتقل گرديد. امروز تمام طوايف كرد گوران و قلخانى و اكثر طوايف سنجابى، و شاخه‏هايى از طايفه كلهر و زنگنه، و ايلات عثمانه‏وند و جلال‏وند در شهرهاى غربى ايران، از جمله قصر شيرين و سرپل ذهاب و كرند و صحنه و هليلان از اهل حقند.
در لرستان در مناطق دلفان و پشت كوه، در ميان ايلات لكستان و سكوند سكونت دارند. در آذربايجان و تبريز، بخصوص در محله چرنداب و در قريه ايلخچى در نزديكى تبريز، و در مراغه و حوالى قزوين و تهران بومهن، شهرآباد، گلخندان، سياه‏بند شميرانات، رودهن، دماوند، هشتگرد، ورامين و در شمال كلاردشت عده‏اى از صاحبان اين مذهب زندگى مى‏كنند.
در بيرون از مرزهاى ايران بعضى از طوايف كرد عراق عرب در شهرهاى سليمانيه، كركوك، موصل، خانقين و در نواحى كردنشين تركيه گروه فراوانى از اهل حق هستند. پيروان اهل حق غالبا چادر نشين و ده نشين‏اند. در قفقاز و آذربايجان شوروى و سوريه و در مازندران و فارس و خراسان نيز اهل حق يافت مى‏شوند.
اساس مذهب اهل حق كوشش براى «وصول‏» به حق و خداوند مى‏باشد و در اين راه بايد نخست مرحله «شريعت‏» يعنى انجام آداب و مراسم ظاهرى دين، و مرحله «طريقت‏» يعنى رسوم عرفانى و مرحله معرفت‏ يعنى شناخت‏ خداوند، و مرحله «حقيقت‏» يعنى وصول به خداوند را به پيمايند.
بعقيده اين جماعت اساس مذهبشان حقيقتى است كه سبب و علت ‏خلقت موجودات است. دين آنان آكنده از اسرار است، سرى كه خداوند به پيغمبران گفته و آن سر «نبوت‏» است، كه از آدم ابوالبشر آغاز شده، و به حضرت محمد (ص) كه خاتم انبياست مى‏ پيوندد. از آن پس اين سر به نام سر «امامت‏» كه حضرت محمد به على (ع) گفته است و از او تا دوازدهمين امام كه مهدى آل محمد (ص) باشد مى‏رسد. پس از غيبت امام دوازدهم اين سر به پيروان و اقطاب ايشان كه يكى پس از ديگرى مى‏آيند گفته مى‏شود. تفصل این بحث را در منبع ذیل جویا شوید :
. محمدجواد مشکور، فرهنگ فِرَق اسلامی، ص ۷۸ -۸۴، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۵ ش.

سلام
جسارتا به نظر می رسد شما بیش از مطالعه به درک ضوابط مطالعه نیاز دارید. و الا واقعیت دین را باید از متون دینی مثل قرآن و حدیث فهمید، نه در کتاب خدای الموت و ...
و اگر شما دنبال زرتشتی گری هستید، چرا خودتان را پشت شعارهای اسلامی و به نام اهل حق مخفی کرده اید؟

پاسخ :
با سلام وتشکر .
گرچه پرسشی در این متن مطرح نشده ولی فی الجمله باید گفت :
چنان که اشاره نموده اید راهکار نجات از این گونه خرافات همانا تحقیق و باز خوانی
گفته های این گروه است . البته باور های صوفیانه آنان همه نا معقول است و به تعبیر شما (( سره و نا سره ) ندارد بلکه
همه نا سره اند جوانان با دقت در آموزه های قران و سنت و با بکار گیری عقل حرف های نا معقول آنها نقد عالمانه نمایند
تا همگان از باوره های نادرست آنها راهای یافته و طبق آنچه در معارف اهل بیت ع آمده اعتقاد وعمل شان را اصلاح کنند .

پاسخ :
با سلام وتشکر .
گرچه پرسشی خاصی در باره این جریان مطرح نشده ولی برای آگاهی از باورها مبانی اعتقادی آنها باید گفت :
اهل حق بمعنى مردان حق است، و آن يك مذهب باطنى است كه معتقدان آن بيشتر در مغرب ايران زندگى مى‏كنند.
بعضى ديگر از فرق اسلام نيز مانند حروفى‏ها و متصوفه، خود را اهل حق يا حقيقت ناميده‏اند. اما اهل حق، بمعنى اخص نام گروهى است، كه به ايشان با نوعى تسامح على اللهى نيز گويند، ولى آنان على اللهى واقعى نيستند، بلكه عقايدشان آميخته‏اى از اعتقادات «مانوى‏»، و اديان كهن «ايرانى‏»، و مذهب «اسماعيلى‏»، و «تناسخ هندى‏» و ديگر اديان سرى است.
مذهب اهل حق، امروز يكى از فرقه‏ هاى وابسته به شيعه بشمار مى‏رود، و آنان را از غلاة شيعه به حساب مى‏آورند.
طوايف اهل حق به نامهاى مختلف مانند: اهل حق، اهل سر، يارسان، نصيرى، على اللهى معروف مى‏باشند، و از نشانه‏هاى خاص آنان «شارب‏» است، يعنى موى سبيل خود را نمى‏زنند، تا بلند شود و لب بالا را بپوشاند. آنان «شارب‏» را معرف مسلك حقيقت مى‏دانند، و معتقدند كه شاه ولايت على (ع) نيز شارب خود را نمى‏زده است. از اين جهت زدن شارب را گناهى بزرگ مى‏دانند.
اهل حق را «گوران‏» نيز مى‏گويند، و ناحيه گوران در آذربايجان، يكى از مراكز مهم اين فرقه به شمار مى‏رود. گوران ها در اصل از مردم حوالى كرمانشاهان هستند، كه از آن ناحيه به آذربايجان كوچيده‏اند، و لهجه‏اى مخصوص دارند، كه در نواحى غربى و جنوبى كردستان به آن تكلم مى‏شود، و آن گويشى است آميخته از لهجه كردى اورامانى، و كرمانجى، و لكى.
مركز اصلى طوايف اهل حق، تا قرن هفتم هجرى در لرستان بود، سپس اين مركزيت ‏به مناطق غربى كردستان و كرمانشاهان منتقل گرديد. امروز تمام طوايف كرد گوران و قلخانى و اكثر طوايف سنجابى، و شاخه‏هايى از طايفه كلهر و زنگنه، و ايلات عثمانه‏وند و جلال‏وند در شهرهاى غربى ايران، از جمله قصر شيرين و سرپل ذهاب و كرند و صحنه و هليلان از اهل حقند.
در لرستان در مناطق دلفان و پشت كوه، در ميان ايلات لكستان و سكوند سكونت دارند. در آذربايجان و تبريز، بخصوص در محله چرنداب و در قريه ايلخچى در نزديكى تبريز، و در مراغه و حوالى قزوين و تهران بومهن، شهرآباد، گلخندان، سياه‏بند شميرانات، رودهن، دماوند، هشتگرد، ورامين و در شمال كلاردشت عده‏اى از صاحبان اين مذهب زندگى مى‏كنند.
در بيرون از مرزهاى ايران بعضى از طوايف كرد عراق عرب در شهرهاى سليمانيه، كركوك، موصل، خانقين و در نواحى كردنشين تركيه گروه فراوانى از اهل حق هستند. پيروان اهل حق غالبا چادر نشين و ده نشين‏اند. در قفقاز و آذربايجان شوروى و سوريه و در مازندران و فارس و خراسان نيز اهل حق يافت مى‏شوند.
اساس مذهب اهل حق كوشش براى «وصول‏» به حق و خداوند مى‏باشد و در اين راه بايد نخست مرحله «شريعت‏» يعنى انجام آداب و مراسم ظاهرى دين، و مرحله «طريقت‏» يعنى رسوم عرفانى و مرحله معرفت‏يعنى شناخت‏خداوند، و مرحله «حقيقت‏» يعنى وصول به خداوند را به پيمايند.
بعقيده اين جماعت اساس مذهبشان حقيقتى است كه سبب و علت‏ خلقت موجودات است. دين آنان آكنده از اسرار است، سرى كه خداوند به پيغمبران گفته و آن سر «نبوت‏» است، كه از آدم ابوالبشر آغاز شده، و به حضرت محمد (ص) كه خاتم انبياست مى‏پيوندد. از آن پس اين سر به نام سر «امامت‏» كه حضرت محمد به على (ع) گفته است و از او تا دوازدهمين امام كه مهدى آل محمد (ص) باشد مى‏رسد. پس از غيبت امام دوازدهم اين سر به پيروان و اقطاب ايشان كه يكى پس از ديگرى مى‏آيند گفته مى‏شود.
مذهب ايشان مجموعه ‏اى است از آراء و عقايد كه تحت تاثير افكار اسلامى، زردشتى و يهودى و مسيحى و مهرپرستى و مانوى و هندى و افكار فلاسفه قرار گرفته است. در دستورهاى دينى اهل حق، اجراى سه بوخت‏يا سه اصل اخلاقى زردشتى، كه «پندار نيك‏» و «گفتار نيك‏» و «كردار نيك‏» باشد از واجبات است. مفهوم اين سه اصل در يك بيت ‏به گويش تركى، از كلام «سرانجام‏» كتاب مقدس اهل حق خلاصه شده است:
يارى چارچيون، باورى وجا پاكى و راستى، نيستى وردآ
يعنى يارى چهار چيز است و به جاى آوريد، پاكى و راستى، نيستى و يارى.
تناسخ و حلول: «تناسخ‏» يعنى حلول روح از قالبى به قالب ديگر، كه در مذهب اهل حق سنگ اساس عقايد ايشان است. حلول ذات را «دونادون‏» گويند. بعقيده ايشان در تن هر كس ذره‏اى از ذرات الهى موجوداست، و ظهور روحانى حق در صورت جسمانى پاكان و برگزيدگان، هميشه در گردش مى‏باشد، و آن را گردش مظهر به مظهر نامند. در اين باره آنان معتقد به هفت جلوه پياپيند و مى‏گويند هر بار خداوند حق تعالى با چندتن از فرشتگان مقرب خدا، به صورت اتحاد در بدنهاى خاكى «حلول‏» مى‏نمايد، اين «حلول‏» به منزله لباس پوشيدن و كندن است، كه آن را به فارسى جامه و به تركى «دون‏» گويند و همانست كه در فلسفه برهمايى هندوئى «كارما» آمده است.
چنان كه در كتاب «سرانجام‏» آمده است، «خداوند در ازل درون درى مى‏زيست، و سپس براى نخستين بار تجسم يافت، و به صورت شخصى به نام خاوندگار يا كردگار جهان مجسم شد، و بار دوم به صورت على (ع) ظاهر گشت». در كتب مذهبى ايشان آمده است كه از رنج مرگ نهراسيد، و باكى از مرگ نيست، زيرا مرگ آدمى، شبيه به پنهان شدن مرغابى زير آب است. يعنى در جايى پنهان مى‏شود، و در جاى ديگر سر بر مى‏دارد. منظور از اين «تناسخ‏» و جاى به جاى شدن، و از بدنى به بدن ديگر رفتن، پاك شدن آدمى از گناهان است.
اهل حق درباره حضرت على (ع) مى‏گويند، كه او تجلى ذات خداست، و وى را «مظهر» تمام و كمال خدا مى‏دانند، و اوست كه در هر دوره و عصرى ظهور كرده، و در جسم پاكان و مقدسان از اهل حق تجلى مى‏كند. على (ع) اصول مذهب حق را به سلمان، و به عده‏اى از ياران نزديك خود بياموخت. در دعاى سفره، خطاب به حضرت على (ع) گويند: «يا على ايو الله، الحمد لله رب العالمين، سفره سلطان كرم، خاندان كرم، نور نبى، شكسته، بسته جان مدعى، بر ما حلال بر صاحبانش خير و بركت‏».
آفرينش جهان:
اهل حق معتقدند كه آفرينش در دو مرحله اصلى انجام شده است، يكى خلقت «جهان معنوى‏» و ديگرى خلقت «جهان مادى‏». اين افسانه‏ها در دفترها و متون دينى ايشان به لهجه گورانى، به صورتهاى گوناگون حكايت‏شده است.
گويند: در آنگاه اراده خداوند به آفرينش موجودات تعلق گرفت، و نخستين مخلوق پير بنيامين را از زير بغل خود خلق كرد، و نام او را جبرائيل گذاشت. پس از خلقت جبرائيل خداوند او را در پهناى درياى محيط رها كرد، هزاران سال گذشت تا به درخواست جبرائيل، شش تن ديگر از بطن در پيدا شدند، كه با جبرائيل هفت تن شدند: جبرائيل (پيربنيامين) - اسرافيل (پير داوود) - ميكائيل (پير موسى) - عزرائيل (مصطفى داوودان) - حور العين (رزباريا رمزبار) - عقيق (شاه ابراهيم) - يقين (شاه يادگار يا بابا يادگار) كه او را يادگار حسين نيز گفته‏اند و او مظهر حسين بن على (ع) است.
پس از خلقت هفت تن، خداوند نخستين عهد و ميثاق خويش را با آنان بست، و دو جهان «مادى‏» و «معنوى‏» را خلق فرمود:
مخلوقات اين عالم، بر حسب عنصر اوليه دو قسم متمايز و متضاداند، قسمتى از گل زرد آفريده شده و قمستى از گل سياه، قسم اول را «زردگلان‏» و قسمت دوم را «سياه گلان‏» نامند. «زردگلان‏» اهل نورند و ايشان را دو پيشوا بوده كه يكى پس از ديگرى آمده است، و آن دو بنيامين و سيد محمد (به صورت بزرگ سوار) ظهور كرده است.
اما قسم دوم از آتش و تاريكى‏اند، براى ايشان دو پيشوا آمد يكى «ابليس‏» و ديگرى را «خناس‏» گويند.
هفتتنان - به اعتقاد ايشان، خداوند با هفت فرشته مقربى كه از درون در خلق فرموده است‏به صورت بشر نازل شده، و در دوره‏هاى مختلف در بدنهاى پاكان تجلى كرده است. در نخستين دوره خداوند به دون (يا) تجلى كرد، و در دوره دوم بدون (على)، و به ترتيب به جامه (شاه خوشين)، بابا ناووس، و سلطان اسحق (سهاك) در آمد، و معتقدند كه اين سه تن اخير، مانند عيسى مسيح بدون پدر از مادر متولد شدند.
هفت تن در مرحله اول از ياران سلطان اسحق قرار دارند، همانطور كه سلطان اسحق «مظهر» على (ع) و على (ع) مظهر «ذات حق‏» است.
موعود اهل حق: سه تن، شاه خوشين، باباناووس و سلطان اسحق هستند:
۱- شاه خوشين:
گويند در اواخر قرن سوم هجرى مردى به نام مبارك شاه، ملقب به شاه خوشين كه او را مظهر الله مى‏دانند، در لرستان بدون پدر از مادرى بكر به نام «ماما جلاله‏» زاده شد. وى مريدان بسيار داشت، و به سير و سياحت مى‏پرداخت، و ذكر جلى را با نواختن آلات موسيقى اجرا مى‏كرد. روزى در اثناى گردش به رودخانه گاماسب افتاد و از نظر ناپديد شد.
۲- بابا ناووس:
گويند در فاصله بين قرن چهارم و پنجم، شخصى به نام بابا ناووس، بدون پدر مانند شاه خوشين، در ميان طايفه جاف از طوايف كرد، از زنى به نام خاتونه گلى تولد يافت. روزى به شكل شاهباز پنهان گشت، و پيش از آن به ياران خود گفته بود كه من ديگر باره ظهور خواهم كرد.
۳- سلطان اسحاق:
گويند سلطان اسحاق كه به زبان محلى «سلطان سهاك‏» تلفظ مى‏شود، پسر شيخ عيسى برزنجى از سادات موسى، و از پيشوايان دراويش نقشبندى است، و نسب او به امام موسى كاظم (ع) مى‏رسد، از شيخ عيسى سه پسر باقى ماند، يكى سلطان اسحاق، ديگرى سيد عبد الكريم، و نام پسر سوم معلوم نشد. سلطان اسحاق جد سادات حيدرى گوران از اهل حق است، كه از جمله غلاة شيعه به شمار مى‏روند.
آداب و رسوم اهق حق:
از آداب و رسوم ايشان، نماز خواندن و قربانى كردن و سرسپردن و جوز شكستن و عهد و ميثاق بستن و روزه گرفتن است.
محل اجتماع ايشان «جمخانه‏» است كه مخفف كلمه جمع خانه مى‏باشد.
اين اجتماع نبايد كمتر از سه تن باشد، شرط شركت در جمخانه، مرد بودن و عاقل و بالغ بودن، و قصد عبادت داشتن، و كمربند همت ‏بر كمر داشتن است، كه با گفتن يا على در آن عبادتگاه وارد شوند.
نماز ايشان به جماعت است، و نماز فرادى درست نيست، عبادت با نواختن طنبور و آلات موسيقى و خواندن سرود و دعاهاى مذهبى انجام مى‏پذيرد. گاهى هنگام دعا چنان از خود بي خود مى‏شوند كه خويشتن را بر روى آتش افروخته افكنده و در آن حال جذبه به ايشان صدمه‏اى نمى‏رسد.
سرسپردن يعنى سر تسليم و رضا به درگاه حق فرود آوردن، و در پيش پير دليل عهد و ميثاق بستن از آئين اهل حق است. هر كودكى اعم از پسر يا دختر بايد در نزد پير دليل سر بسپرد، از اصول سرسپردن شكستن يك عدد جوز هندى است، و براى شكستن جوز تشريفات خاصى در «جمخانه‏» برگزار مى‏شود.
نذر و نياز، از واجبات مذهب اهل حق است، كه بايد در ظرف هفته يا ماه يا فصل يا سال يك بار به جاى آورده شود. ديگر از مراسم، قربانى كردن است، كه در اصطلاح خود آن را كردار خوانند. قربانى بايد از حيوانات نر مانند گاونر يا گوسفند يا خروس باشد كه آنها را براى اين امر پرورش داده باشند.
اهل حق به گرفتن روزه سخت پاى بندند، ولى روزه واجب ايشان از سه روز تجاوز نكند، و در زمستان باشد و پس از آن عيد گيرند. دشمنان ايشان براى تحقير و اهانت، آنان را چراغ سوندران (چراغ‏كشان) و خروس كشان خوانند.
كتاب هاى مذهبى و مقدس:
يكى از كتاب هاى مذهبى ايشان «فرقان الاخبار» است‏ به نثر، كه مؤلف آن حاج نعمت الله جيحون آبادى متخلص به مجرم است، وى پسر ميرزا بهرام مكرى بود، و در سال ۱۲۸۸ ه. در ديه جيحون آباد واقع در بخش دينور از ناحيه كرمانشاهان، زاده شد و پس از سير و سلوك، در ۱۳۳۸ ه. در جيحون آباد در گذشت. حاج نعمت الله جيحون آبادى كتابى ديگر به بحر متقارب به نام «شاهنامه حقيقت‏» دارد، كه در اسرار مذهب اهل حق، در آن كتاب به زبان شعر، سخن گفته است.
ديگر از كتاب هاى اهل حق كتاب «سرانجام‏» است. اين كتاب را سرانجام يا كلام خزانه گويند، و هنگام نياز با آهنگ خاصى همراه با طنبور خوانده مى‏شود. اين كلام ها به گويش كردى گورانى است.
چنان كه در آغاز اين مقاله اشاره رفت، اساس مذهب اهل حق، بر اقوال غلاة شيعه و اسماعيليه و فرقه اماميه اثنى عشريه و فرقه دروز و نصيريه است. آنان مانند درويشان داراى حلقات ذكر و سرسپردن هستند، مقدارى از عقايد خود را از اساطير عوام گرفته‏اند. اين كه گويند: خداوند در ازل در «درى‏» پنهان بود، ماخوذ از عقايد مانوى است. عقيده «تناسخ‏» را توسط اسماعيليان از هنديان گرفته‏اند، و اين كه عالم را به دو قسمت «الهى‏» و «اهريمنى‏» تقسيم مى‏كنند، تحت تاثير دين زردشتى واقع شده‏اند. اما كشتن خروس را از عادات يهود گرفته‏اند. (۱)
پي نوشت :
۱. محمدجواد مشکور، فرهنگ فِرَق اسلامی، ص ۷۸ -۸۴، مشهد، آستان قدس، ۱۳۷۵ ش.

پاسخ :
با سلام وتشکر .
جناب حافظ می گوید :
حرف هفتاد دو ملت را همه عذر بنه
چون ندیدند حقیقت رهی افسانه زدند .
این گروه های صوفیانه بدلیل ندیدن حقایق نورانی معارف قران وعترت مثل کور اند که بهر بی راهه راهی هستند
برای نجات آن کوران باید تلاش نمود و حقایق را از راه های منا سب برای آنان بیان نمود تا راه درست را پیدا کند واز خرفه
باوری نجات یابند .

سلام

تشکر از ارتباط شما

اگر پدرتان از اهل حقی است که حضرت علی علیه السلام را خدا می دانند کافر است و ازدواج او با مادرتان هم باطل است (البته شما حلال زاده هستید.).
ولی اگر حضرت علی علیه السلام را خدا نمی داند مسلمان است و ازدواجشان صحیح است. برای شیعه شدن هم گفتن لفظ خاصی لازم نیست و باید اعتقادات خود را مطابق باورهای شیعی تغییر دهید.

با سلام وتشکر .
در ابتدا باید گفت عالم ذر هیچ ربطی به توهم تناسخ ندارد برای آگاهی تان از عالم ذر و چند وچون قضیه باید توجه نمایید :
آیاتی(۱) وجود دارد که مفادش آن است که از فرزندان آدم پیمان بر ربوبیت خدا گرفته شده، اما پیمان چگونه و در چه زمان بوده است، توضیحی نمی‏دهد. از این جهت مفسران درباره پیمان اختلاف کرده‏اند.
در ذیل به برخی از نظریه‏ها اشاره می‏کنیم:
أ) نظریه محدّثان اسلامی‏
محدثان اسلامی براساس فهم برخی از روایات بر این باورند که خداوند هنگام آفرینش آدم، تمام فرزندان آینده او را به صورت موجودات ریز درآورد و به آنان گفت: "ألست بربّکم" آنان گفتند "بلی" سپس همگی را به صلب و پشت آدم بازگردانید. آنان هنگام خطاب الهی دارای عقل و شعور کافی بودند و سخن خدا را شنیدند و پاسخ او را گفتند.
پیمان به این خاطر از آنان گرفته شد که راه‏های عذر در روز رستاخیز را روی آنان ببندد.(۲)
اشکالاتی بر این نظر وارد شده است که محققان به آن اشاره کرده‏اند. (۳)
ب) نظریه برخی مفسران‏
گروهی از مفسران معتقدند باید آیه را بر توحید فطری حمل نمود. در توضیح نظریه خود گفته‏اند: انسان با رشته غرائز و استعدادها و انواع تقاضاها و درخواست‏های طبیعی و فطری به جهان گام می‏نهد. آدمی هنگام تولد و خروج از صلب پدر و دخول به رحم مادر و در وقت انعقاد نطفه، ذره‏ای بیش نیست، ولی در این ذره استعدادهای فراوان و لیاقت‏های قابل توجهی است، از آن جمله استعداد و فطرت خداشناسی. با تکامل این ذره در بیرون رحم، تمام استعدادها شکفته شده و به مرحله کمال و فعلیت می‏رسد.
به عبارت دیگر: خدا انسان‏ها را از پشت پدران و رحم مادران بیرون آورد . آفرینش آن‏ها را با خصوصیاتی ترکیب داد که پیوسته پروردگار خود را بشناسند و نیاز خود را به او احساس کنند.
هنگامی که انسان‏ها به نیاز خود به خدا توجه پیدا کردند و خود را غرق در نیاز دیدند، گویی به آنان گفته می‏شود:
من خدای شما نیستم؟ آنان می‏گویند: چرا ،گواهی می‏دهیم که خدای ما هستی.(۴)
ج) نظریه علامه طباطبایی‏
علامه طباطبایی معتقدند این آیه ناظر به وجود و حضور جمعی انسان‏ها در حضور خدا است؛ حضوری که غیبت در آن متصور نیست، گویی همه فرزندان آدم یک جا از پشت پدران گرفته شده، گرد هم جمع آمده‏اند و در برابر خدا حضور دارند. در این حالت هر انسانی خود را حضورا می‏یابد و یافته‏اش گواهی روشن بر وجود خدا و خداوندگاری او است، ولی قرار گرفتن انسان‏ها در گردونه زمان و تحولات جهان، آدمی را چنان مشغول و از خود بی خود می‏کند که از آن علم حضوری که به آفریدگار خود داشت، غافل می‏گردد.(۵)
آن چه تا این جا آوردیم، دیدگاه‏های برخی از محدثان، متکلمان و مفسران راجع به تفسیر آیه ذر بود.
پس از بیان نظریات مختلف می‏گوییم:
ظاهراً آیه گفت و گویی بین خدا و انسان می‏باشد. در این گفت و گو خداوند از انسان‏ها اقرار می‏گیرد که پروردگار آنان است. اقرار گرفتن برای اتمام حجت بر انسان می‏باشد که درآینده ادعای غفلت نکند.
آیا گفت و گو به همین صورت که در آیه آمده، اتفاق افتاده است؟ موطن و عالمی که این میثاق گرفته شده، کجا است؟ دنیا یا غیر آن؟ آیا این میثاق قبل از تولد انسان گرفته شده یا بعد از آن؟
در پاسخ به این سئوالات نظریات مختلفی ارائه شده است.
آیت الله جوادی آملی بعد از بررسی نظریات مفسران در آیه، دو احتمال را موجه دانسته‏اند.
أ) بیان تمثیلی: هر چند ظاهر آیه حاکی از گفت و گویی بین خدا و انسان و گرفتن اقرار است، ولی این آیه در مقام بیان واقع نیست، بلکه مقصود صرفاً تمثیل است.
خداوند در واقع از فرزندان آدم اقرار نگرفته، بلکه مراد آن است که گویا خداوند از همه انسان‏ها اقرار گرفته است. ربوبیت خدا و عبودیت انسان به قدری روشن است که گویا همه انسان‏ها گفتند "بلی". شیوه بیان آیه بیان تمثیلی است، مانند آیه یازدهم سوره فصلت : "سپس آهنگ آفرینش آسمان کرد و آن بخاری بود، پس از آن به زمین فرمود:
خواه یا ناخواه بیایید. آن دو گفتند: فرمان‏پذیر آمدیم"(۶) آن دو گفتند با رغبت می‏آییم، در حالی که در واقع گفت و گویی بین خدا و آسمان و زمین واقع نشده است.
پس در آیه میثاق (عالم ذر) امر و نهی لفظی نیست، بلکه در حقیقت تمثیل است.
باید توجه داشت که قرآن بیان نموده که درصدد تمثیل است.
"اگر قرآن را برکوهی فرو می‏فرستادیم، آن کوه را از بیم خدا فروتن و از هم پاشیده می‏دیدی . این مثل‏ها را برای مردم می‏زنیم؛ باشد که آنان بیندیشند".(۷)
در این آیه خداوند می‏فرماید که انزال قرآن بر کوه مثلی است که برای به تفکر واداشتن انسان به کار رفته است، بنابراین احتمال گفت و گوی ذکر شده در آیه میثاق، صرفاً تمثیلی است برای بیان وضوح ربوبیت خدا و عبودیت انسان.(۸)
ب)بیان واقعی: معنای دوم که بیشتر مورد نظر است، این می‏باشد که آیه صرفاً تمثیل نیست، بلکه به لسان گفت و گو از واقعیتی سخن می‏گوید که در خارج رخ داده ،واقعیت این است که خداوند با زبان دو حجت خود با انسان سخن گفته است: یکی زبان عقل (پیمبر درونی انسان) و دیگری زبان وحی از طریق انبیا (پیامبران بیرونی). این دو حجت، خدا را به انسان می‏نمایانند و ربوبیت او را بیان می‏کنند. این دو از هیچ انسانی دریغ نشده است.
با وجود این دو حجت، دیگر انسان نمی‏تواند ادعای فراموشی و غفلت کند.
نکته‏ای که از آیه به دست می‏آید، نوعی تقدم این میثاق بر زندگی انسان می‏باشد. از این رو حجت باطنی (عقل) و ظاهری(وحی) هر چند تقدم زمانی بر انسان و اعمال ارادی او ندارد، ولی بر مکلف شدن انسان حداقل تقدم رتبی دارد؛ یعنی ابتدا حجت بر عبد تمام می‏شود، سپس مکلف به تکالیف الهی می‏گردد. بنابراین مقصود آیه، گفت و گوی لفظی بین خدا و انسان نیست، بلکه اعطای دو حجت محکم الهی به انسان است.
با توجه به معنای فوق موطن و عالمی که این میثاق الهی در آن رخ داده، دنیا می‏باشد و برای هر انسانی بعد از تولد او چنین چیزی رخ می‏دهد.
بنابراین آیه میثاق هیچ دلالتی بر ازلی بودن انسان یا حتی هرگونه وجودی قبل از تولد برای آدمی ندارد، بلکه آیه یا صرفاً یک تمثیل است، نه بیان واقع و یا از واقعیت اعطای حجت باطنی و ظاهری سخن می‏گوید که مربوط به بعد از تولد انسان می‏باشد.(۹)

پی‏نوشت‏ها:
۱ . اعراف(۷) آیه ۱۷۲ - ۱۷۴.
۲ . مجمع‏البیان، ج‏۵، ص ۳۹۰، بیروت، مؤسسه اعلمی؛ تفسیر فخررازی، ج‏۱۵، ص ۴۷ - ۴۶، چ داراحیاءالتراث، بیروت.
۳ . تفسیر تبیان، ج‏۵، ص ۲۸؛ مجمع‏البیان، ج ۴، ص ۳۹۰.
۴ . مجمع‏البیان، ج‏۴، ص ۳۹۱؛ تفسیر ظلال القرآن، ج‏۹، ص ۵۹ - ۵۸؛ تفسیر رازی، ج‏۱۵، ص ۵۳.
۵ . تفسیر المیزان،ج‏۸،ص ۴۵۵.
۶ . فصلت(۴۱) آیه ۱۶.
۷ . حشر(۵۹) آیه‏۲۱.
۸ . جوادی آملی، عبدالله، فطرت در قرآن، ص ۱۲۳ - ۱۲۶ و ۱۳۵.
۹. جوادی آملی، فطرت در قرآن، ص ۱۲۳ - ۱۲۶ و ۱۳۵.

پاسخ :
با سلام وتشکر .
جریان شخصی شما را اطلاع ندارم ولی مسله شرعی در نظر مراجع این است :
اگر دختر اهل حق، از فرقه ای باشد که حضرت امیر المؤمنین علیه السلام را خدا بدانند یا منکر ضرورى دین مانند نماز و روزه شوند، کافرند . واضح است که ازدواج با آن ها جائز نیست و باطل است . اگر آن بزرگوار را خدا ندانند و منکر ضرورى دین هم نشوند، چون انحرافات عقیدتى و اخلاقى و عملى بسیار دارند، ازدواج با آن ها دارای اشکال است بلکه اجتناب از آن لازم است.(۱)
پی نوشت:
۱. آیت الله صافی،جامع الأحکام ، ج‌، سؤال ۱۵۰۵.

پاسخ :
با سلام وتشکر .
جریان شخصی شما را اطلاع ندارم ولی مسله شرعی در نظر مراجع این است :
اگر دختر اهل حق، از فرقه ای باشد که حضرت امیر المؤمنین علیه السلام را خدا بدانند یا منکر ضرورى دین مانند نماز و روزه شوند، کافرند . واضح است که ازدواج با آن ها جائز نیست و باطل است . اگر آن بزرگوار را خدا ندانند و منکر ضرورى دین هم نشوند، چون انحرافات عقیدتى و اخلاقى و عملى بسیار دارند، ازدواج با آن ها دارای اشکال است بلکه اجتناب از آن لازم است.(۱)
پی نوشت:
۱. آیت الله صافی،جامع الأحکام ، ج‌، سؤال ۱۵۰۵.

پاسخ :
با سلام .
اگر اهل حق،حضرت علی (ع) را خدا بداند یا منکر معاد ویا منکر یکی از ضروریات دین مثل نماز و روزه باشد ،کافر است و ازدواج با او جایز نیست .
اگر چنین عقیده ای ندارد و منکر ضروریات دین اسلام نیست ،مسلمان است و ازدواج با او اشکال ندارد. ولی با توجه به انحراف در عقاید اهل حق، ازدواج با آن ها کراهت دارد، ولی عقد باطل نیست(۱).
پی نوشت:
۱. سؤال تلفنی از (۷۱۱۲۴۷۱-۰۲۵۰)و(۷۷۴۳۲۳۲-۰۲۵۰) از دفتر آیت الله خامنه ای.

پاسخ :
با سلام .
با هر کس و همه گروه ها با منطق و برهان و دلیل وحیانی و عقلانی باید سخن نمود .

باسلام و احترام.
تمام نظراتی که حاوی توهین به پرسشگر، پاسخگو و یا اعتقادات دیگران نباشد، در سایت منتشر می شود، اما به دلیل حجم بالای نظرات، برای پاسخگویی به مرور منتشر می شود تا کارشناسان قادر به رسیدگی و پاسخ به نظر باشند.
موفق باشید.

با سلام .
فرقه اهل حق از جمله آیین‏هاى مخلوطى از عقاید باستانى و نیز ادیان مسیحیت، اسلام و... مى‏باشد. در حال حاضر، اهل حق به سه گروه عمده تقسیم شده‏اند.
۱- شیطان پرست ها ؛این گروه شیطان را تقدیس کرده و خوک را مقدس مى‏دانند و با طهارت مخالف‏اند. بیشتر پیروان این گروه در کرند، سرپل‏ذهاب و نواحى مجاور آن سکونت دارند. (۱)
۲- على اللهى‏ ها ؛این گروه مى‏پندارند که حضرت على(ع) خدا است و یا تا مقام خدایی برای او می رسند و دین خود را از اسلام جدا مى‏دانند. این گروه نیز عمدتاً در شمال غرب ایران و در برخى نواحى دیگر پراکنده‏اند.
۳- گروه اهل حق مسلمان ؛این گروه خود را شیعه مى‏دانند، ولى در سیر و سلوک و آداب متفاوت از شیعه هستند.
عمده آثار در دست ، مربوط به گروه سوم است؛ چون دو گروه اول، اساسا فاقد هرگونه پایه فکرى بوده و تنها از پیشینیان خود تقلید کورکورانه مى‏کنند و تقریبا آیین و یا معتقدات قابل توجهى ندارند.(۲)
پی نوشت:
۱- دایره المعارف تشیع ج۲ ص۶۱۳.
۲- براى مطالعه بیشتر درباره این گروه به منابع زیر مى‏توانید مراجعه کنید: شاهنامه حقیقت (حق الحقایق) جیحون آبادى؛ برهان الحق حاج نور على؛ آثار الحق حاج نور على؛ اهل حق قاسم افضلى.

شیطان از جنیان است، نه از فرشتگان. در آیه ای بر جن بودن ابلیس تصریح شده است: "فسجدوا الا ابلیس کان من الجن ففسق عن امر ربّه ; تمام فرشتگان سجده کردند جز ابلیس که از جنس جن بود.. . ". (۱)
دلیل دیگر بر جن بودن آن که فرشتگان پاک و معصوم اند، ولی ابلیس معصیت کرد.
دلیل سوم: قرآن مجید خلقت جن را از شلعه های آتش می داند. (۲) که ابلیس هم جنس آنها است. چنان که قرآن از او حکایت می کند که گفت: "مرا از آتش آفریدی و آدم را از خاک ". (۳) اما فرشتگان به بیان پیامبر از نور آفریده شده اند. (۴)
دلیل چهارم: ابلیس دارای زن و فرزند است. قرآن مجید می فرماید: "ابلیس و فرزندانش را که دشمنان شمایند، دوستان خود می گیرید"(۵) ولی فرشتگان فرزند ندارند. از طرفی روایاتی از پیامبر اکرم (ص) و امامان (ع) رسیده است که بر جن بودن ابلیس دلالت دارد. از امام صادق (ع) در مورد ابلیس سؤال شد که آیا از فرشتگان بود؟حضرت فرمود: "ابلیس از جن بود، ولی همراه فرشتگان بود، چنان که فکر می کردند از جنس آنان است، ولی خدا می دانست از آن ها نیست ".(۷)

پی نوشت ها:
۱. کهف(۱۸) آیه۵۰.
۲. الرحمن(۵۵) آیة ۱۵.
۳. اعراف (۷) آیه ۱۲.
۴. کنز العمال، ج ۶، ص ۱۳۶.
۵. الرحمن، (۵۵) آیه ۱۵.
۶. کهف، آیه ۵۰.
۷. تفسیر نمونه، ج ۱۲، ص ۴۶۷.

سلام .
باید در راه قران وعترت بوده و از گروه های انحرافی دوری جست .

سلام .
برای مزید اطلاع همگان باید گفت :
فرقه اهل حق از جمله آیین‏هاى مخلوطى از عقاید باستانى و نیز ادیان مسیحیت، اسلام و... مى‏باشد. در حال حاضر، اهل حق به سه گروه عمده تقسیم شده‏اند.
۱- شیطان پرست ها ؛این گروه شیطان را تقدیس کرده و خوک را مقدس مى‏دانند و با طهارت مخالف‏اند. بیشتر پیروان این گروه در کرند، سرپل‏ذهاب و نواحى مجاور آن سکونت دارند. (۱)
۲- على اللهى‏ها ؛این گروه مى‏پندارند که حضرت على(ع) خدا است و یا تا مقام خدایی برای او می رسند و دین خود را از اسلام جدا مى‏دانند. این گروه نیز عمدتاً در شمال غرب ایران و در برخى نواحى دیگر پراکنده‏اند.
۳- گروه اهل حق مسلمان ؛این گروه خود را شیعه مى‏دانند، ولى در سیر و سلوک و آداب متفاوت از شیعه هستند.
عمده آثار در دست ، مربوط به گروه سوم است؛ چون دو گروه اول، اساسا فاقد هرگونه پایه فکرى بوده و تنها از پیشینیان خود تقلید کورکورانه مى‏کنند و تقریبا آیین و یا معتقدات قابل توجهى ندارند.(۲)
پی نوشت:
۱- دایره المعارف تشیع ج۲ ص۶۱۳.