آیا حضرت یوسف از زلیخا فرزندی داشت؟

پاسخ :
با سلام وتشکر .
در باره ماجرای زلیخا باید گفت : قرآن کتاب قصه نیست و اصول قصه نویسی در آن لحاظ نشده است. قرآن کتاب هدایت است .اگر قصه ای را اشاره می کند فقط به جهاتی که لازم است اشاره می کند . بقیه جزئیات را که در پیام هدایتگری قصه تاثیر ندارد، وامی گذارد. مثلا در قصه یوسف مهم آن است که یوسف در خانه عزیز مصر بزرگ شده ، وقتی به سن جوانی و رعنایی رسیده، بانوی خانه به او دلبسته شده ، با لطایف الحیل از او کام طلبیده(و راودته التی هو فی بیتها) به صراحت او را امر کرده و...
نام این خانم یا نام شویش یا نام پادشاه آن زمان و...در اصل قصه که پاکدامنی یوسف و پناهنده شدن او به خدا و حفظ و نگهداری خدا از آلوده شدن و... است، هیج تاثیری ندارد، همچنان که در موارد دیگر قرآن به نام و تاریخ واقعه و مکان واقعه و...اشاره نمی کند چون در پیام هدایتی که مقصود قرآن است، تاثیری ندارد.
قرآن داستان اصحاب کهف را می گوید، ولی نه نام ، سن ، شهر ، پادشاه زمان و...یا حتی تعداد آن ها را ؛ چون این ها در پیام هدایتی که منظور و مقصود اصلی است، تاثیری ندارد.
در باره مسله اولی باید اشاره شود که ترک اولی هر گز به آن مفهوم که شما نقل نموده اید نیست بلکه
ترک اولى آن است که انجام آن از ترک آن بهتر باشد، هرچند انجام ندادن آن گناه شمرده نمی‌شود. مثل اینکه فرموده‌اند اخلاق نیکو و مدارای با مردم موجب عزّت شخص می‌شود ولی اگر کسی اخلاق نیکو نداشته باشد و یا نتواند مدارای با مردم داشته باشد، مرتکب حرام نشده است و گناه نیست و تنها از منافع آن بی‌بهره می‌ماند.
در بعضی دیگر از کلمات بزرگان ترک اولى چنین معنا شده که انسان کار بهتر را رها کند و سراغ کار خوب یا مباحی برود. نهی حضرت آدم از شجره الممنوعه نیز نهی تحریمی نبود بلکه ترک اولى بود ولی با توجه به موقعیت حضرت آدم ،با اهمیّت تلقّی شد . ارتکاب مخالفت با این نهی هرچند کرامتی بود اما موجب چنان مؤاخذه و مجازاتی از طرف خداوند گردید.(۱)
پیامبران و امامان همواره مراقب اعمال خویش بوده‌اند، مبادا کمترین لغزشی از آنها سر بزند زیرا می‌دانیم مقام معصوم بودن مفهومش این نیست که انجام کارهای خلاف برای آنها محال است، بلکه آنها با نیروی اراده و ایمان و با استفاده از اختیار خود و مددهای الهی، در برابر خطاها و لغزش‌ها مصونیت دارند. آنها حتى از ترک اولى می‌ترسیدند و از اینکه مسئولیت‌های سنگین خود را انجام نرسانند بیمناک بودند.(۲) شاید همین جهت باشد که دربارة پیامبر می‌خوانیم:
«قُل إنّی أخاف أنْ عصیت ربّی عذاب یومٍ عظیم».(۳) نمونه‌ای دیگر از ترک اولى چنان که در روایات اسلامی آمده ،گرفتاری حضرت یعقوب و کشیدن آن همه زجر و فراق فرزند به خاطر آن بود که نیازمند روزه‌داری به هنگام غروب آفتاب بر در خانة او آمد و او از کمک کردن به وی غفلت نمود و فقیر گرسنه و دلشکسته بازگشت.
این عمل اگر از یک فرد عادی سر بزند ،شاید آن قدر مهم نباشد اما از یک پیامبر بزرگ الهی و رهبر امت ،چنان با اهمیت تلقّی شود که مجازات شدیدی از طرف خداوند برای آن تعیین شد.(۴)
شاید بتوان کلمات بعضی از بزرگان را که می‌فرمایند: «حسنات الابرار سیّئات المقرّبین؛(۵) کارهایی که برای بعضی از نیکان ،حسنه به حساب می‌آید ،برای مقربان درگاه الهی سیّئه است» را در این جا مطرح کرد.

پی‌نوشت‌ها:
۱. تفسیر نمونه، ج ۶، ص ۱۲۴.
۲. همان، ص ۲۷۲.
۳. انعام (۶) آیه ۱۵۴.
۴. تفسیر نمونه، ج ۶، ص ۱۲۴.
۵. بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۲۰۵.