چگونه با حضور قلب نماز بخوانیم؟
نماز مظهر پیوند و ارتباط بنده با خدا است , به همین دلیل در بین همه عبادات ارزش ویژه اى دارد و از تمام آن ها برتر و بالاتر است تا جایى كه در قیامت محور قبول تمام اعمال و عبادات مى باشد. و حضور قلب در آن نیز بسیار مهم است تا جایی که امام صادق (ع) فرموده اند: دل خود را بنمازت مشغول دار، كه از نمازت جز آن مقدار كه با حضور قلب بوده و با دل خود بدان پرداختهاى چیز دیگرى مقبول نیست.[۱]
حضور قلب در نماز عواملی دارد كه به مهم ترین آن‌ها اشاره می‌كنیم:
۱-اهمیت دادن به نماز. عارف بزرگ میرزا جوا آقا ملكی تبریزی (ره)می‌گوید: "حضور قلب سببش همّت آدمی است، زیرا قلب تابع همّت بوده و اگر همّت نماز باشد، قلبت هم نزد نماز حاضر خواهد بود و اگر همتت در پی چیز دیگری بوده است، قلبت هم غافل از نماز و نزد آن چیز خواهد بود، چون خداوند برای هیچ كس دو قلب قرار نداده است و برای احضار قلب در نماز جز این كه همتت را متوجه نماز سازی راه دیگری نیست".[۲]
۲- احساس و درك عظمت و بزرگی خدا. درك عظمت و بزرگی هر كسی بستگی به مقدار شناخت و معرفت به او دارد. هر مقدار این شناخت بیشتر شود، بزرگی و عظمت او بیشتر جلوه گر خواهد شد. اگر كسی به عظمت و بزرگی خدا پی ببرد، طبعاً خضوع و خشوع بیشتری در پرستش و عبادت خواهد داشت.
امیرالمؤمنین(ع) در وصف عارفان و خدا پرستان واقعی فرمود: "عظم الخالق فی أنفسهم فصغر ما دونه فی أعینهم؛[۳] آنان خدا را به عظمت و بزرگی شناخته اند. بنابراین هر چه غیر او است، در نظرشان كوچك جلوه می‌كند".
۳ـ جلوگیری از هرزگی قوه خیال: یكی از بزرگترین عوامل حواس پرتی در نماز، هرزگی و پراكندگی قوه خیال است. اگر قبل از نماز چند دقیقه ای به وسیله ذكر خدا و مناجات و خواندن نمازهای مستحبی و تلاوت قرآن، خود را آماده نماز كنیم، ذهن از حواس پرتی و پراكندگی و از توجه به كثرت، به سوی وحدت منعطف می شود، در نتیجه در نماز فكر انسان به این طرف و آن طرف متوجه نمی شود. كسی كه قبل از نماز با دیگری بگو مگو و بحث داشته یا خوشحال یا ناراحت شده، اگر فوراً وارد نماز شود، نمازش تحت تأثیر آن افكار خواهد بود و حضور قلب نخواهد داشت.
۴- توجه به معانی الفاظ نماز و تفكر در افعال نماز مانند ركوع و سجود و این كه نمازگزار بداند چه می‌گوید و چه می‌كند.
۵ـ طول دادن و با تأنی خواندن نماز: اگر كسی ركوع و سجود را مقداری طولانی كند و با حال خوشی اذكار و سجود را بگوید، در حضور قلب مؤثر خواهد بود.
۶- ترك گناه یكی از مهم ترین عوامل توفیق در حضور قلب در نماز است. كسی كه اهل معصیت وگناه باشد، توفیق بازیابی به درگاه خدا نمی یابد.
۷- بعضی از آداب نماز مانند سر وقت خواندن و مواظبت بر وقت نماز و به حالت كسالت داخل نماز نشدن و ... در نماز مؤثر است. مسواك زدن، انگشتر به دست كردن، عطر زدن و ...
۸- دوری از غذاهای شبهه ناك و حرام و اموالی كه از طریق غیر مشروع به دست می آید در حضور قلب و ایجاد آمادگی درونی برای نماز و سخن گفتن با خدا بسیار موثر است
[۱]. من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص: ۳۰۳.
[۲]. اسرار الصلاة، ص ۳۰۱.
[۳]. نهج البلاغه، خطبه ۱۹۳ صبحی صالح.
دیدگاه‌ها
ممنون آموزنده بود،در پناه حق
ممنون آموزنده بود،در پناه حق
ممنون
ممنون
با سلام عالی بود کمکم کرد
با سلام عالی بود کمکم کرد
عالی بود متشکریم
عالی بود متشکریم
سلام بر امام حسین(ع) قبل
سلام بر امام حسین(ع) قبل ایستادن به نماز هم تاثیر زیادی تو حضور قلب داره
بسم الله الرحمن الرحیم درود
بسم الله الرحمن الرحیم درود خدا بر پیامبر پاک و خاندان پاکش من قبلا متاسفانه زیاد حضور قلب نداشتم ولی بعد از نماز که به پیامبر ص و معصومین سلام میدادم بخاطر این فکر که جواب سلام واجبه احساس میکردم آن‌ها هم حاصر می‌شوند و جواب سلام می‌دهند که هم حس شیرینی بود و هم بخاطر اینکه بنده خوبی نبودم احساس خجالت و شرم داشتم چون آن‌ها رو ناظر بر اعمال خودم میدیم. بعد از مدتی به این فکر کردم که چرا این حسو نسبت به خدا ندارم و باید بیشتر به خدا باید این احساسو داشته باشم متوجه شدم که همانطور که خدا که جواب سلامو واجب کرده خودش هم حتما موقعی که باهاش حرف میزنیم و نماز می‌خونیم توجه بیشتری به ما داره که باعث شد همون حس سلام و جواب سلام و در نماز هم داشته باشم و وقتی که دارم نماز میخونم خدارو در برابر خودم حاصر میبینم که به حرفام توجه می‌کنه و اون موقع حس تعظیم در برابرش در رکوع و سجود ملموس میشه واسم و عبارتایی که به خدا میگم و دعایی که ازش میخوام. علاوه بر اینکه خدارو منتظر حرفام میبینم حس ترس و شرم هم دارم و هم حس خوبی که خدا داره حرفامو میشنوه و ناخودآگاه حس میکنم باید لباس بهتری بپوشم یا مواظب اعمالم باشم. همین کار هم باعث میشه در زمانهای دیگر هم حصور و نظارت خدا بر اعمالمو بیشتر احساس کنم.خدا کنه که هممون ارتباطمون با خدا بیشتر و بیشتر بشه حمد و ستایش مخصوص پروردگاریست که این چنین احساست خوبی رو بهمون به ارمعان اورده و درود بر پیامبر و خاندان پاکش که واسطه شدند تا خدا این ِلذت‌ها درو به ما برسونه.
بدونیم که نماز صحبت با خداست و تمام عبارتا رو مثل یک صحبت داریم به خداییکه در مقابلمونه میگیم و کاملا به حرفامون گوش میده. نماز یک رابطه خاص هر فرد با خداست و مخصوص خود اون فرده. خدا از هر بنده‌ای رابطه خاص خودشو میخواد. اینکه من باهاش درد دل کنم رازو نیاز کنم حرفای خودمو بش بگم احساساتمو بش بگم و از خستگی روزانه به خودش پناه ببرم و ازش آرامش بگیرم
ممنون مرسی عالی
نظرات