آیا درست است که هر كسی جزای كار بد خود را در این دنیا می بیند؟

دنیا محل امتحان بندگان و آخرت محل جزای اعمال است. و گذشته از این دنیا، ظرفیت جزای بسیاری از اعمال را ندارد. و به همین دلیل (عدم ظرفیت دنیا) به اضافه عدالت خدا، برایمان اثبات می شود که بعد از مرگ عالم دیگری وجود دارد تا بین خوبان و بدان جدایی برقرار شود و هر کس به جزای اعمال خویش برسد.
پیغمبر اكرم- صلّى اللَّه علیه و آله- فرمود: به تحقیق خداى تعالى دنیا را دار محنت و بلا قرار داده و آخرت را دار عقوبت و جزا قرار داده.[۱]

و هرگز نمی توان تصور کرد  کسی مثل فرعون یا هیتلر یا صدام و یا ... در این دنیا، جزای اعمالش را ببیند. خدا به بسیاری از این افراد مهلت می دهد:
«وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلی‏ لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلی‏ لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ؛ [آل عمران/۱۷۸] و كسانى كه كفر ورزیدند گمان نكنند كه آنچه به آنها مهلت مى‌‏دهیم به خیر آنهاست، جز این نیست كه مهلتشان مى‌‏دهیم تا (متذكر شوند لكن نتیجه این مى‏‌شود كه) بر گناه (خویش) بیفزایند، و براى آنها عذابى خواركننده است.»

کما اینکه اگر به زندگی اولیاء الهی نگاه کنیم، می بینیم که زندگی آن ها پر از رنج و سختی بوده است و باید در عالم دیگری جزای اعمال نیک خویش را دریافت کنند. و الا عدالت خدا محل خدشه قرار می گیرد.
اما با همه این ها، بعضی از گناهان هست که خدای متعال، در عقوبت آن ها شتاب کرده و فرد در همین دنیا، جزای عمل خود را می بیند:
«كلّ الذّنوب یؤخّر اللَّه تعالى ما شاء منها إلى یوم القیامة إلّا عقوق الوالدین فإنّ اللَّه یعجّله لصاحبه فی الحیاة الدّنیا قبل الممات؛[۲] خدا كیفر هر گناه را كه بخواهد تا رستاخیز واپس افكند ولى نافرمانى نسبت به پدر و مادر را در دنیا پیش از مرگ كیفر میدهد.»
پس اصل جزای اعمال در عالم دیگر است. اما برای بعضی از گناهان، مقداری از جزا در همین دنیا محقق می شود.

[۱]. إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏۱، ص: ۲۳.
[۲]. نهج الفصاحة ص  ۶۱۱.