شهر سوال ـ «مَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ یَعْمَلْ صالِحاً یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها أَبَداً؛[طلاق/۱۱] هر كس به خدا ایمان آورده و اعمال صالح انجام دهد، او را در باغهایى از بهشت وارد سازد كه از زیر (درختانش) نهرها جارى است، جاودانه در آن مىمانند.»
کلام و عقاید
منشأ پیدایش برخی تفاوت ها در كیفیت نماز و وضو چیست؟
شهر سوال ـ دور شدن از عصر حضور پیامبر اكرم(ص) و پیدایش سؤالات جدید: با رحلت رسول خدا(ص)، از منظر اهل سنت دوران دسترسی به كسی كه مبین حكم الهی بود به سر رسید. با گذشت زمان و دور شدن از عصر نبی اكرم و پیدایش مسائل و سؤالات جدیدی در زمینه های مختلف (از جمله در زمینه مسائل مربوط به نماز و وضو) اهل سنت - كه راه دسترسی به بیانگر حكم الهی را بسته می دیدند - برای یافتن پاسخ سؤالات خود، با اجتهاد و سلیقه خود به پاسخ آنها پرداختند.
در مورد نقش عقل در دین توضیحی می‌خواستم؟
شهر سوال ـ و در ادامه نیز هیچ جا، عقل سلیم از اعتبار ساقط نمی شود و لحظه به لحظه وجود دارد و نقش آفرینی می کند. حتی در آن جا که حوزه ورود عقل نیست و مسیر با قلب انسانی طی می شود و معارف با سیر و سلوک به دست می آید، عقل به عنوان ناظری حضور دارد، تا اگر مکاشفات دچار آسیبی شده اند، عقل آن را از اعتبار ساقط کند.
آیا توسل شرک نیست؟
شهر سوال ـ اولیای الهی کسانی هستند که به صفات الهی متخلق شده اند، و فانی در خدا گشته اند، و خواستن از آنان همان خواستن از خدا و به مجوز بلکه دستور خداست. و بنده خدا باید از همان راهی برود که خدای متعال به او دستور داده است:
چرا اسلام دین حق است؟ و از بین فرقه های آن تنها تشیع صحیح است؟
شهر سوال ـ ۱. زنده و جاوید بودن معجزه دین اسلام؛ چون معجزه اصلی این دین «قرآن» است، که از نوع کتاب و منطق و دانش است (بر خلاف معجزه انبیای گذشته که از نوع امور محسوس بوده است) و به همین جهت همیشه زنده است و مختص به زمان حیات پیامبر اسلام (ص) نیست.
وادى السلام کجاست؟
شهر سوال ـ «رُوِیَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَمُوتُ فِی شَرْقِ الْأَرْضِوَ غَرْبِهَا إِلَّا حَشَرَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَلَا رُوحَهُ إِلَى وَادِی السَّلَامِ قِیلَ وَ أَیْنَ وَادِی السَّلَامِ قَالَ بَیْنَ وَادِی النَّجَفِ وَ الْكُوفَةِ كَأَنِّی بِهِمْ خَلْقٌ كَبِیرٌ قُعُودٌ یَتَحَدَّثُونَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُور؛[۱] از حضرت ابى عبد اللَّه روایت شده كه فرمود: هر مؤمن كه در شرق یا غرب زمین بمیرد خداى تعالى روح او را در وادى السلام محشور كند و برانگیزاند پرسیده شد وادى السلام كجاست فرمود میان نجف و كوفه گویا مىبینم گروه فراوانى نشستهاند بر فراز منبرهائى از نور حدیث میكنند.»
چرا مسلمانان در جنگها زنان را اسیر میکردند؟
شهر سوال ـ اگر چه در طول تاریخ مسلمانان، صحنه هایی از برده داری و کنیزداری مشاهده می کنیم، اما نباید فراموش کرد که مسیر جامعه اسلامی، بعد از پیامبر (ص) منحرف شده و نمی توان آن را تجسم اسلام دانست و هر چه رخ داده است را به پای اسلام نوشت.
خداوند قبل از آفرینش انسان، فرشته ها و جنیان چه می کرده است؟
شهر سوال ـ اکثریّت عرفا و فلاسفه اسلامی بر این اعتقادند که عالم خلقت قدیم زمانی است. یعنی زمانی نبوده که عالم نبوده باشد. چون از وجود علّت تامّه، وجود معلول آن نیز لازم می آید. یعنی محال است علّت تامّه موجود باشد ولی معلول آن موجود نباشد؛ و الّا لازم می آید که علّت تامّه در همان حال که علّت تامّه است، علّت تامّه نباشد؛ و این اجتماع نقیضین است؛ و اجتماع نقیضین ذاتاً محال است. بنابراین، اگر خدا علّت تامّه عالم است؛ و خدا همواره بوده و خواهد بود؛ پس عالم نیز همواره بوده و خواهد بود. لکن همواره معلول خدا و قائم به او بوده و خواهد بود.
چرا اول آدم سپس حوا آفریده شد؟
شهر سوال ـ بر خلاف بعضی از ادیان و مذاهب، اسلام در بحث خلقت زن و مرد، یکی را بر دیگری برتری نداده است. تا مثلا حوا از دنده آدم خلق شده باشد یا او از مایه ای پست تر به وجود آمده باشد. قرآن كریم با كمال صراحت در آیات متعددی میفرماید كه زنان و مردان از یک جنس و یک سرشت آفریده شده اند، و هر دو از یك گوهرند و برای یكدیگر آفریده شدهاند:
آیا لزوم اطاعت از ولی فقیه یک مساله شرعی است و نیاز به اجازه مرجع تقلید دارد؟
شهر سوال ـ مساله ولایت فقیه یک جهت مهم کلامی و اعتقادی دارد. که آن را از مسائل فقهی متمایز می کند. ولایت فقیه ادامه و جریان یافتن اصل امامت است. و پذیرش امامت بدون پذیرش ولایت فقیه (عملی و یا تئوری) ابتر کردن آن است. همانگونه که پذیرفتن رسالت بدون پذیرفتن امامت در واقع نپذیرفتن رسالت است.
آیا امامان(علیهم السلام)، قبل از رسیدن به امامتشان دارای مقام عصمت بوده اند؟
شهر سوال ـ امامان همچون پیامبران دارای عصمت هستند و این عصمت در تمام زندگی آن ها وجود دارد و از این جهت فرقی بین دوران قبل امامت و بعد آن نیست. و دلایل عقلی و نقلی این مطلب را تائید می کند:
تفاوت دستورات ولی فقیه با دستور یک مرجع تقلید در چیست؟
شهر سوال ـ آیت‌الله جوادی آملی در بخش پاسخ به پرسش‌های كتاب "ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت و عدالت " در پاسخ به این پرسش كه: "آیا بر فقیهان واجب است كه از ولی فقیه تبعیت كنند؟ آیا حق مخالفت و نقض حكم والی را دارند؟ " می‌نویسد: فقیه جامع الشرایط، سه كار رسمی دارد؛ یك كارش "افتاء " است كه پس از دادن فتوا، عمل به آن فتوا، بر خودش و بر مقلدانش واجب است، ولی نسبت به فقیهان دیگر اعتباری ندارد؛ زیرا مجتهد حق ندارد از مجتهد دیگر تقلید كند.
