کلام و عقاید

شهر سوال ـ در دیدگاه کلان و گسترده، ما با نظامی در عالم مادی مواجه هستیم که انواع و اقسام تفاوت ها و تبعیض ها در آن دیده می شود. این تفاوت ها از جهتی برای نظام مادی ضروری است. مثلا اگر همه افراد هوش و علاقه یکسانی داشته باشند، بسیاری از شغل های مورد نیاز جامعه متروک خواهد ماند و جامعه با مشکل مواجه می شود. پس لازم است افراد از جهت زمینه ها با یکدیگر متفاوت باشند تا تمام نیازهای جامعه تامین شود. و این تفاوت ها در خلقت نظام مادی یک حسن و مزیت شمرده می شود.

شهر سوال ـ این مساله در مباحث کلامی سابقه بسیاری دارد. و بحث از آن منحصر به اسلام نیز نیست. بلکه مثلا در مسیحیت نیز مباحث بسیاری در این باره وجود دارد. و معمولا نیز در بحث ها دو گروه به وجود آمده است. یک گروه برای اینکه خدای تعالی را به گمان خود محدود نکنند، مدعی شده اند که خوب همان است که خدا انجام می دهد. یعنی ما فهم مستقلی از خوب و بد نداریم.

شهر سوال ـ یقینا علم و آگاهی در رشد و كمال انسان نقش بسزایی دارد، و در میان علوم نیز برخی از آنها تأثیر بیشتری برای به كمال رساندن انسان را دارند؛ اما لزوما این طور نیست كه هر كسی این علوم را فرا گرفت به كمال انسانی نایل خواهد شد.

شهر سوال ـ از آن زمان به بعد بشر زندگی جدیدی را شروع کرد به گونه ای که یکی از پرهیزکارترین بندگان خدا شد و در پارسایی به مقامی رسید که مردم خاکی را که او گام هایش را روی آن می گذاشت مقدّس می شمردند.

شهر سوال ـ از نظر مذهب شیعه که قائل به اختیار است و جبر و تفویض را محال می داند انسان ـــ تا آنجایی که مربوط به اراده و اختیار او می شود ـــ حاکم بر وضع آینده خود است. وضع آینده یک انسان شبیه یک ورقه امتحانی است و نمره ای که به آن داده می شود تعیین کننده سعادت یا شقاوت اوست. در این ورقه امتحانی هیچ جوابی نگاشته نشده است و تنها چیز موجود در آن سؤالات و توضیحاتی در مورد سؤالات است بخشی از این سؤالات را خدا طراحی کرده است واز دست ما خارج است؛ این سؤالات بر دو گونه اند برخی تکوینی هستند و برخی تشریعی.