شهر سوال ـ ممکن است حال خوش را از ما بگیرند، چون به ما لطف دارند. چرا که اگر کم ظرفیت باشیم، این حال خوش ما را به بی راهه می اندازد و فکر می کنیم کسی هستیم و عجب در ما رخنه می کند : «فكر مى كنم این حال خوش، كه ملائكه نازل مى شوند، حال خود من است و من آنها را مى آورم و مى برم. منم كه حالت و توجهى دارم. منم كه درها به رویم باز است! همین كه این معنا آمد، توقع هم مى آید و كم كم داد و ستد شروع مىشود و آدمى آن ربط بین عبد و ربّ و آن فقر مستمر و غناى محمود را نادیده مى گیرد.»[۲]
اخلاق و عرفان
آیا دعایی برای بچه دار شدن، افرادی که نازا هستند، وجود دارد؟
شهر سوال ـ قطعا غیر از عوامل طبیعی و مادی، عوامل دیگری در هستی وجود دارند که می تواند اثر آفرینی کند. که دعا یکی از مهم ترین آنهاست. اما در دعا باید آداب و شرایطی را نیز رعایت کرد تا به استجابت نزدیک شود. به عنوان نمونه کسی که در درگاه الهی آبرویی ندارد و تنها در مواقع مشکلات به سمت خدا روی می آورد، احتمال دارد که هرگز دعایش پذیرفته نشود. همچنین رسیدن به اضطرار و خالصانه خواندن خدا، نقش به سزایی در مستجاب شدن دعا دارد.
فرقه اهل حق، اعتقادات صحیحی دارند؟
شهر سوال ـ روزی پیامبر(صلی الله علیه وآله) در میان اصحاب خود، برای تبیین «صراط مستقیم»، خط مستقیمی را روی زمین ترسیم نمود در دو طرف آن خطوط کج و معوجی را کشید سپس (با اشاره به خطور کج و معوج) فرمود: هر کدام از این راه ها شیطانی دارد که به آن دعوت میکند و آنگاه آیه قرآن را تلاوت فرمود:« وَأَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِیلِهِ[انعام/۱۵۳] و این است راه راست من. از آن پیروى كنید و به راههاى گوناگون مروید كه شما را از راه خدا پراكنده مىسازد»[۱]
آیا دعا واقعا اثر دارد، یا ناشی از روحیه تنبلی است؟
شهر سوال ـ از نظر اسلام، دعا کردن بسیار با ارزش است، دعا اظهار نیاز و عجز به درگاه الهی است و دعا کننده، به این واقعیت معترف است که عوامل بسیاری از اراده او خارج است و اگر همه سعی و کوشش خود را نیز به کار ببندد، همچنان محتاج عنایات و توجه الهی است، (هر چند کوشش او نیز با توجه به نیروی افاضه شده از جانب خداست).
چگونه می توانیم از شیطان دور شویم؟
شهر سوال ـ قرآن بارها و بارها به انسان هشدار می دهد که متوجه دشمنی شیطان باشد و فریب او را نخورد: «لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ [بقره/۱۶۸] و پیروى از گامهاى شیطان نكنید، كه او براى شما دشمنى آشكار است.»
در جایی که امکان حلالیت گرفتن نیست، برای رضایت آن شخص و غفران الهی چه کنیم؟
شهر سوال ـ از پیامبر اکرم (صلوات الله علیه و آله) نقل است که حضرت فرمودند: «مَنْ قَالَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ مُؤْمِنٍ خَلَقَهُ اللَّهُ مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ حَسَنَةً وَ مَحَا عَنْهُ سَیِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً؛ اگر کسی برای مؤمنین و مؤمنات طلب مغفرت کند، خداوند به عدد هر مؤمنی که از هنگام خلقت آدم تا قیامت خلق میکند، برای او سه چیز در نظر میگیرد؛ برایش حسنه می‌نویسد و از گناهانش می‌کاهد و بر مقامش میافزاید.»
تفاوت قلب و روح و سرّ چیست؟
شهر سوال ـ عرفا در مورد روان انسان گاهی « نفس » تعبیر میکنند و گاهی « قلب » و گاهی « روح » و گاهی « سر ». تا وقتی که روان انسان اسیر و محکوم شهوات است «نفس» نامیده میشود، آنگاه که میرسد که محل معارف الهی قرار میگیرد « قلب » نامیده میشود، آنگاه که محبت الهی در او طلوع میکند « روح » خوانده میشود، و آنگاه که به مرحله شهود میرسد « سر » نامیده میشود. البته عرفا به مرتبه بالاتر از « سر » نیز قائلند که آنها را « خفی » و « اخفی » مینامند.
آیا گناه کسی که ایمان قوی تر دارد، ناپسند تر است؟
شهر سوال ـ عیب و زشتی از خوبان، زشت تر است. فرض کنید کسی به صورت کودک خردسال شما، سیلی بزند اگر این کار توسط یک دیوانه انجام شده باشد، زشت تر است، یا اگر توسط یک استاد دانشگاه متشخص انجام شده باشد؟
اهمیت خودشناسی رابیان کنید؟
شهر سوال ـ کمال هر موجودی استفاده کامل از استعدادهای ذاتی و شکوفا کردن آن، و رسیدن به بالاترین حد ممکن است، و طبیعتا چنین اقدامی بدون خود شناسی ممکن نیست. انسان اگر توانایی های خود را کشف کند، می تواند در نقطه اوج قرار بگیرد. و الا ممکن است به پایین ترین مراتب راضی شده و تمام همتش صرف گذران یک زندگی تحمیلی باشد. با توجه به این حقیقت، خود شناسی، علم و معرفت لازمی برای رسیدن به کمال و سعادت است. و از طریق فهم اهمیت مساله سعادت نیز می توانیم، اهمیت خودشناسی را بیابیم. مطابق این سخن فرقی نمی کند که شخص معتقد به دین باشد یا اینکه در زندگی خود دین را دخیل نداند، و در هر دو صورت خودشناسی مساله ای بسیار ضروری است.
راه های افزایش صبر چیست؟
شهر سوال ـ صبر و استقامت عصاره همه فضیلتها و خمیرمایه همه سعادت ها و ابزار وصول به هر گونه خوشبختى است. انسان بدون صبر هم در جهات مثبت به جایى نمى رسد و هم در برابر عوامل منفى شکست مى خورد، چرا که صابر نبودن مساوى با شکست است. به همین دلیل کلید اصلى پیروزى ها، صبر است.
