شهر سوال ـ
اخلاق و عرفان
شیوه های ترغیب دختران به حجاب
در دین اسلام، محبت اساس و رکن جذب و هدایت است. ادیان الهی از محبت، به دل ها رسوخ کرده و راسخ می مانند. از مهم ترین و مؤثرترین روش های پیامبر اکرم (ص)استفاده از این روش بوده است؛
ملاک ریا؛ نشانه‌ها و راه‌کار درمان
بهفرموده امیرالمؤمنین علیه‌السلام ریاکار سه نشانه دارد:
«اگر مردم او را ببینند بانشاط می‌شود (اعمال را باکیفیت بهتر انجام می‌دهد) وقتی تنها شود کسالت او را فرامی‌گیرد (نسبت به اعمال بی‌رغبت می‌شود) دوست دارد در تمام‌کارها ستایش شود»(۲)
آداب دعا کردن
پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) فرمود: «رَحِمَ اللهُ عَبْداً طَلَبَ إلی اللهِ حاجَةً فَألَحَّ فی الدُّعاء(۱)؛ خداوند بنده‌ای را که از او طلب و حاجتی دارد و بر آن پافشاری می‌کند، مورد رحمت خویش می‌دهد.»
تاثیر دعا بر کار وبرکت
کوتاه‌سخن اینکه دنیا بر اساس قوانین ثابت و اسباب و مسببات بناشده است و هر که در دنیا و با هر نیتی تلاش کند، نتیجه آن را خواهد دید. درعین‌حال یکی از همان علل و اسباب، دعاست که خداوند آن را قرار داده که انسان بعد از کار و تلاش، با بهره‌گیری از آن، از خداوند بخواهد که مسیر صحیح و پرروزی را در پیش او قرار دهد. ازاین‌رو صرف دعا کردن بدون تلاش و یا تلاش محدود کفایت نمی‌کند و باید برای رسیدن به هدف، تلاشی مضاعف داشت. خدا نیز بر پایه دعا به زندگی و کار انسان برکت عطا کرده و سرمایه انسان دوچندان می‌شود. حتماً خودتان در بازار کار و سرمایه انسان‌های متدین زیادی را می‌شناسید که در حال حاضر و بر اساس همین نکته، از مکنت مالی بسیار خوبی برخوردارند. البته برخی از ناکامی‌ها در زندگی می‌تواند به سبب آزمایشات الهی باشد که با صبر و استقامت و مقاومت می‌توان از آنها به‌سلامت خارج شد و خداوند نیز پاداش صابران را که وعده داده به انسان عطا خواهد کرد.
همین مسئله در مورد مناسبات سیاسی حاکم بر عالم هم صادق است و طبیعتاً هیچ قوم و ملتی بدون کار و تلاش و صرفاً با دعا نمی‌توانند جایگاه ممتاز در نظام موجود در دنیا داشته باشند.
جبران کوتاهی در حق والدین
امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: بنده‌ای که در حیات و زنده بودن پدر و مادرش به حال آنها نیکوکار است. اگر پس از مرگ، آنها را فراموش کند و حقوق و بدهی آنها را ادا نکند و برای آنها طلب رحمت نکند، خداوند او را عاق والدین به شمار می‌آورد. بنده‌ای که در زمان زنده بودن پدر و مادرش به آنها نیکی و احترام و احسان نکرده، عاق والدین می‌باشد، اگر پس از مرگ جبران کند و قرض و بدهی آنها را ادا کند و با دعا و طلب رحمت آنها را یاد کند، خداوند متعال او را نیکوکار، نسبت به پدر و مادرش به شمار می‌آورد و ثبت می‌کند.
نحس بودن روز یا مقداری از زمان
مرحوم علامه طباطبایی در این باره میگوید: «نحس بودن روز یا مقداری از زمان، به این معنا است که در آن زمان، جز شرّ و بدی، حادثهای روی ندهد و اعمال آدمی، یا دستکم نوع خاصی از اعمال، برای صاحب آن، برکت و نتیجه خوبی نداشته باشد.
درخواست همه خیرهای دنیا واخرت
«سید بن طاووس» از محمد بن ذَکوان، معروف به محمد سجاد، (که براثر سجده‌های طولانی به این نام، نامیده شده بود) روایت کرده است که به امام صادق علیه‌السلام عرض کردم: این ماه، ماه رجب است، به من دعایی بیاموز که خداوند متعال مرا با آن منفعت بخشد و امام صادق علیه‌السلام نیز دعای معروف «یامن ارجوه» را به او آموخت.(۱)
دعای رجبیه
آیت الله جوادی آملی معتقد است، امام صادق(ع) دست را بر چانه گذاشت نه بر ریش؛ زیرا انسان وقتی مضطر می‌شود دست به چانه می‌گذارد؛ بنابراین این دعا را زن‌ها و جوان‌ها هم می‌توانند بخوانند. به گفته وی در تعبیرات عرفی نیز، هنگام عذرخواهی دست را بر چانه می‌گذارند.(۲) به گفته برخی دیگر، کاری که در کنار خواندن دعا از امام صادق(ع) گزارش شده، گزارش راوی از حال امام بوده و دستوری در متن دعا نیست؛ بنابراین انجام آن لزومی ندارد.
اعمال وفضیلت های ماه رجب
جایگاه خاص ماه رجب در میان ماه‌های دیگر به‌اندازه است که در روایتی پیامبر اکرم(ص) فرمود:
آگاه باشید که رجب ماه خداست و آن ماه بسیار بزرگی است. این ماه «اصم» نامیده شد؛ بدان سبب که هیچ ماهی در فضیلت و حرمت در نزد خدا با او برابری نمی‌کند.(۱)
رفتار مناسب با افراد هتاک وبی دین
حق تعالی در این زمینه می فرمایند: «وَ عِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» (۱)؛ بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی‌تکبّر بر زمین راه می‌روند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند).»
