چه کسانی مستجاب الدعوه هستند؟

در پاسخ به این سوال، به چند نكته اشاره مي شود:

اولا: در روايات از برخي نام برده شده كه خداوند دعاي آنها را به اجابت مي رساند كه به چند نمونه از آن روايات اشاره مي شود:
۱. رسول خدا فرمود: چهار كس دعايش رد نخواهد شد و درهاي آسمان به روي دعاي آنان گشوده است: دعاي پدر براي اولادش، دعاي مظلوم بر عليه ظالم، دعاي كسي كه براي انجام عمره به مكه رفته باشد، و دعاي انسان روزه دار.
۲. امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: از جمله كساني كه دعايش مستجاب مي شود، دعاي امام و پيشواي عادل براي رعيت اوست، دعاي مؤمن كه پشت سر و در غياب مؤمن ديگر مستجاب است.
۳. و در روايت ديگري آمده كه امام صادق فرمود: سه كس دعايش مستجاب است: يكي حاجي كه به مكه رفته است. ديگر رزمنده اي كه در جبهة جهاد حضور پيدا كرده سوم انسان مريض.

ثانيا: در روايات آمده دعاي مظلوم بر عليه ظالم مستجاب مي شود. در هيچ روايتي قيد نشده كه مظلوم در صورتي دعايش بر عليه ظالم مقبول است كه گناه كار نباشد. پس معلوم مي شود كه دعاي مظلوم گرچه اهل گناه باشد بر عليه ظالم مستجاب است.

ثالثاً: آياتي كه همگان را به دعا فراخوانده و وعده اجابت داده مطلق است مثلا فرمود: (ادعوني استجب لكم)مرا بخوانيد تا دعاي شما را اجابت كنم. بخصوص آن كه مفسرين گفته اند: شأن نزول اين آيه افراد بي ايمان و مغرور و متكبر است كه خداوند بعد از تهديد آنان مي فرمايد مرا بخوانيد تا دعاي شما را اجابت كنم. و در آية ديگر نيز به طور مطلق فرمود: (اذا سألك عبادي عنّي فاني قريب اجيب دعوة الداع اذا دعان) هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند، بگو من نزديكم و دعاي دعا كننده را به هنگامي كه مرا بخواند اجابت مي كنم.

از اين گونه آيات كه استجابت خدا را منوط به گناه كار نبودن دعا كننده نكرده بخوبي بدست مي آيد كه خداوند كريم و رحيم حتي دعاي افراد گناه كار را نيز اجابت مي كند، پس هيچ كس و هيچ گاه از رحمت خدا و اين كه دعاي انسان ممكن است اجابت بشود نبايد نا اميد بود. گرچه به طور مسلم هر قدر انسان اطاعت بيشتري از خداوند داشته باشد از سوي پروردگار منزلت بالاتر و استجابت بيشتري شامل حال او مي شود.
بنابراين اينطور نيست كه مستجاب الدعوة بودن يك تخصص خاصي باشد كه آنها بدان دست يافته و ديگران محروم اند، بلكه مي توان گفت: مستجاب الدعوه بودن يك امر نسبي است و هر كسي به نسبتي كه مطيع خداوند است از آن بهره دارد.

روي اين حساب مي توانيم بگوييم: تمامي افراد و بندگان خداي مستجاب الدعوه هستند، منتهي كساني كه به خدا نزديك تر هستند، به دليل قرب و مرتبه بالاي عبوديتي و مقام معنوي دعايشان زودتر مورد اجابت قرار مي گيرد.
ما شخص به خصوصي را به عنوان مستجاب الدعوه نمي توانيم معرفي كنيم، زيرا كسي را كه به صورت مطلق مستجاب الدعوه باشد، نمي شناسيم و خود آنها هم معمولا اهل كتمان هستند و قدرت خود را در اين زمينه پنهان مي كنند.

توصيه ما به کسانی که به دنبال افراد مستجاب الدعوه اين است كه از پدر و مادر خود بخواهيد تا برايتان دعا كنند، دعاي والدين در حق اولاد بسيار به اجابت نزديك است. البته لازم است ايشان را از خويش راضي نموده باشيد و به ايشان احترام بگذاريد تا در حقتان از صميم قلب دعا كنند.
از مومنين و عالمان و افراد متقي و پرهيزكار كه مي شناسيد بخواهيد كه در لحظات خوب عبادت خود شما را دعا كنند.
خود شما نيز از دعا، مناجات و توسل به اهل بيت عصمت و طهارت و نذر غفلت نكنيد كه در اين زمينه موثر است.
موفق باشید.

براي مطالعه بيشتر:
۱. مطهري، مرتضي، آزادي معنوي، ص ۸۷ تا ص ۱۵۲ نشر صدرا، ۱۳۷۸ش.
۲. ناصر مكارم، تفسير نمونه، مجلدات: ۱ ص ۶۴۱، ۱۵ ص ۱۷۲، ۱۰ ص ۳۵۷، ۳ ص ۲۲۱، ۱۲ ص ۳۷۵ نشر دارالكتب الاسلاميه، تهران: ۱۳۷۹ش.
۳. علامه طباطبايي، تفسير الميزان، ج ۱ص ۲۹ تا ص ۴۲ نشر دارالكتب الاسلاميه تهران ۱۳۷۲ش.