آیا گریبان چاک زدن در مصیبت ها جایز است؟

ماجرای گریبان چاک زدن در غم و اندوه ، در موارد متعددی نقل شده است. از تهدید فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در زمان سعی بر اخذ بیعت اجباری از حضرت علی (ع) تا ماجرای زنان بنی هاشم در کربلا و ماجرای تشییع بدن مطهر امام کاظم (ع) و ... درباره امام عسگری (ع) نیز این قضیه نقل شده است:

روز وفات محمد بن على بن محمد (پسر بزرگتر امام هادى علیه السلام) در منزل حضرت ابو الحسن بودند و او را تعزیت میگفتند، ... ناگاه حضرت پسرش حسن بن على را كه با گریبان چاك زده آمد و در دست راستش ایستاد.[۱]

فضل بن حارث گفت در سامرا بودم هنگام خروج مولایم امام على النقى علیه السّلام حضرت عسكرى را دیدم كه پاى پیاده گریبان چاك زده بود.[۲]

در روایتی از امام (ع) ایشان به فعل حضرت موسی (ع) در مصیبت هارون اشاره می کنند و نویسنده نامه که بعدها کافر می شود را با لحنی تند عتاب می کنند: ابو عون ابرش خویشاوند نجاح بن سلمه نامه‏اى براى حضرت ابو محمّد علیه السّلام نوشت كه مردم این كار شما را نپسندیدند كه در پشت جنازه پدرتان حضرت ابو الحسن گریبان چاك زده بودید. امام علیه السّلام در جواب او فرمود: احمق این كار بتو مربوط نیست. حضرت موسى بر برادر خود هارون گریبان چاك زد.[۳]

شاید در بعضی از موارد نقل شده، اشکالات سندی وارد باشد، اما نباید در کل این عمل را بسیار عجیب شمرد. و بعضی از فقها نیز به همین روایت توجه کرده اند و طبق آن فتوا داده اند: از جمله شهید ثانی در کلام روضه در شرح لمعه پریبان چاک زدن در غم پدر و برادر را طبق اقوالی جایز می داند و در ذیل همین نظر نیز به عمل امام عسگری (ع) اشاره شده است. «و أجازه  جماعة على الأب و الأخ لما نقل من شق بعض الأنبیاء و الأئمة علیهم السلام فیهما»[۴]

[۱]. الكافی، ج‏۱، ص: ۳۲۷.
[۲]. بحار الأنوار، ج‏۵۰، ص: ۳۰۱.
[۳]. بحار الأنوار، ج‏۵۰، ص: ۱۹۱.
[۴]. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (ط-الحدیثة)، ج‏۳، ص: ۱۷.

نظرات