گوش دادن به غیبت دیگری چه حکمی دارد؟
«لا یَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ یَأْكُلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحیمٌ؛[حجرات/۱۲] هیچ یك از شما دیگرى را غیبت نكند، آیا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به یقین) همه شما از این امر كراهت دارید تقواى الهى پیشه كنید كه خداوند توبهپذیر و مهربان است!»
غیبت یكی از گناهان كبیره است که انجام آن هتک حرمت کسی است که باید او را مانند عضوی از خانواده خود بدانیم. و در محافظت حقوقش مراقبت نماییم. و کسی که مرتکب غیبت می شود در حق برادر خود خیانت کرده و دین خویش را نابود کرده است:
امام صادق(ع) فرمود: مسلمان برادر مسلمان است، به او ستم نمى كند، خوارش نمى دارد، غیبت او را نمى كند، وى را فریب نمى دهد، و از عطایا محرومش نمى كند.[۱]
امام صادق (ع) فرمود: كه پیغمبر(ص) فرموده است: تأثیر غیبت در نابودى دین شخص مسلمان از اثر مرض خوره در درونش سریعتر است.[۲]
ابوذر گوید: پیغمبر(ص) در یكى از نصایحش به من فرمود: اى اباذر، از غیبت كردن بپرهیز زیرا غیبت بدتر از زناست. عرض كردم یا رسول اللَّه چرا چنان است؟ فرمود: براى این كه زناكار اگر توبه و استغفار نماید، خدا توبهاش را مى پذیرد. ولى گناه غیبت بخشوده نمى شود مگر این كه صاحبش عفو نماید.[۳]
و چون مومن برادر ماست و ما باید نسبت به حقوق او محافظت داشته باشیم، در جایی که در حق مومنی با غیبت خیانت می شود، باید به اندازه توانمان واکنش نشان دهیم و از حقوق برادر غائب خود محافظت کنیم. از همین رو در جایی که دیگری غیبت می کند و ما می شنویم، مسئولیت هایی به گردنمان هست. و در صورت انجام این مسئولیت پاداشی نصیبمان می شود:
امام صادق(ع) از پدرانش نقل مى كند: كه در وصیّت پیغمبر(ص) به على(ع) است: اى على هر كه در نزد او از برادر مسلمانى غیبت شود و او قادر بر یارى اش باشد (با ردّ غیبت) و یارى نكند، خدا در دنیا و آخرت او را خوار گرداند.[۴]
امام باقر(ع) فرمود: هر كه نزد وى از برادر مؤمنش غیبت شود و او به یارى و كمكش بشتابد و از او دفاع كند، خداوند در دنیا و آخرت وى را یارى كند و اگر به كمك و یارى اش نشتابد و از او دفاع نكند با این كه قدرت كمك دارد، خداوند در دنیا و آخرت وى را حقیر و ناچیز گرداند.[۵]
امام صادق(ع) فرمود: كه پیغمبر(ص) فرموده است: هر كه از آبروى برادر مسلمانش دفاع كند، بى شكّ بهشت برایش واجب مى شود.[۶]
در مقام عمل نیز چند نوع واکنش به عنوان نمونه ذکر می شوند:
۱- هنگام غیبت، مسئله دیگری، حرفی و یا موضوعی را طرح كنید و توجه همه را به آن جلب كنید.
۲- هنگام غیبت جوری عكس العمل نشان دهید كه طرف مقابل احساس كند كه رغبت شنیدن ندارید؛ مثلاً اخم كنید نگاهتان را به اطراف معطوف دارید و از این قبیل كارها.
۳- اگر نمی توانید مانع غیبت کننده شوید، در صورت امکان آن جلسه را ترک کنید.
و ... .
[۱]. آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام، ص: ۲۰۰.
[۲]. همان.
[۳]. همان.
[۴]. آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام ،ص ۲۰۷.
[۵]. همان.
[۶]. همان.
دیدگاه‌ها
اگر از رفتار و گفتار دوستم،
اگر از رفتار و گفتار دوستم، همکارم و یا استادم ناراحت شده باشم و آن را با مادرم در میان بگذارم و پشت سرشان از آن رفتار و گفتار آنها گله و شکایت کنم، آیا حكم غيبت دارد و بدگویی محسوب می شود؟ این در حالی است که مادرم آن اشخاص را ندیده و نمی شناسد و فقط اسمشان را شنیده است. به ندرت پیش میاید که علت این کار من از شدت ناراحتی زیاد باشد و واقعا احساس نیاز کنم به اینکه موضوع را به مادرم بگویم تا آرام تر شوم و بیشتر مواقع این کار من ناشی از این است که عادت دارم که اتفاقهایی که در محیط بیرون برایم می افتد را برای مادرم با جزییات تعریف کنم. چه خوب چه بد. ولی بعد از گفتن عذاب وجدان میگیرم چون مادرم نسبت به آن اشخاص ندیده بدبین می شود. بارها تصمیم گرفته ام که این کار را ترک کنم و با وجود ناراحتی زیاد ، اتفاقهای منفی را به مادرم نگویم ولی موفق نمی شوم. آیا اینکار غیبت محسوب می شود؟ ببخشید که طولانی شد!
باسلام و تشکر از سوالی که
باسلام و تشکر از سوالی که مطرح فرمودید
آنچه که مسلم است و مورد اتفاقی است غیبت در صورتی صدق می کند که طرف مقابل شما آن طرف غیبت شونده را بشناشد ولکن انسان نباید هیچگاه از نقشه های شیطان به عنوان دشمن قسم خورده انسان غافل شود که با نقشه های شوم خود آهسته آهسته انسان را به سمت گناه می کشاند .مثلا در همین مورد سوالی که مطرح فرمودید اگر شما پشت سر دیگران حرف بزنید و لو طرف مقابل شما آن افراد را نشناسد و غیبت نباشد ولکن به مرور این کار برای شما عادت می شود و باعث می شود شما به راحتی پشت سر افرادی که برای شنونده مشخص هستند غیبت کنید.
پس بهتر است از اینکار خوداری نمایید که باعث می شود قبح غیبت کردن ریخته شود و شما براحتی غیبت نمایید .
موفق باشید.
اگر بعد از شنیدن غیبت متوجه
اگر بعد از شنیدن غیبت متوجه خطای خود شویم چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟؟
طلب حلالیت بابت شنیدن غیبت از کسی ک غیبت او شده موجب دلخوری و بهم خوردن بین دونفر میشود و این خود نوعی گناه است ولی بنده بعد از این ک متوجه شدم به غیبت گوش داده ام شخص غیبت کننده را نصیحت کردم آیا کفایت میکند؟؟
پرسشگر گرامی؛
پرسشگر گرامی؛
گناه شنونده غیبت، مثل غیبت کننده است، مگر اینکه: در مقام انکاربرآید و سخن آن شخص را قطع کند. یا از مجلس برخیزد. و اگر قدرت بر اینها نداشته باشد در دل غضبناک گردد. و اگر به زبان گوید: ساکت شو، اما در دل، مایل و طالب باشد، این از اهل نفاق است. پس بر اهل دین لازم است که: چنانچه غیبت مسلمانی رابشنوند در مقام انکار برآیند و آن را رد کنند و الا مستوجب نکال می گردند.
- حال که حین غیبت متوجه غیبت و مصادیق آن نبوده اید، اشکالی وارد نیست و همین که به غیبت کننده تذکر داده اید، کفایت می کند.
+موفق باشید.
نظرات