دین حضرت آدم(ع) چه دینی بوده است؟

دین الهی از حضرت آدم(ع) تا حضرت خاتم محمد مصطفی(ص) یکی بیش نیست و آن اسلام است. اسلامی که تسلیم شدن در مقابل دستورات الهی است. و تمام اختلافاتی که می بینیم، ناشی از سوء اختیار انسان هاست:
«إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذینَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ؛[آل عمران/۱۹] دین در نزد خدا، اسلام (و تسلیم بودن در برابر حق) است. و كسانى كه كتاب آسمانى به آنان داده شد، اختلافى (در آن) ایجاد نكردند، مگر بعد از آگاهى و علم، آن هم به خاطر ظلم و ستم در میان خود»

گرد زمان به هیچ وجه بر چهره این دین نمی نشیند، چرا که این دین مطابق فطرت و ساخت انسان است:
«فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّینِ حَنیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتی‏ فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْها لا تَبْدیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِكَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ؛[روم/۳۰] پس روى خود را متوجّه آیین خالص پروردگار كن! این فطرتى است كه خداوند، انسانها را بر آن آفریده دگرگونى در آفرینش الهى نیست این است آیین استوار ولى اكثر مردم نمى‏ دانند.»

و بین پیامبران الهی نیز هیچ فرقی نیست و کسی که در مقابل خدای متعال تسلیم می شود، به همه انبیاء ایمان می آورد:
«قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْنا وَ ما أُنْزِلَ إِلى‏ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِیَ مُوسى‏ وَ عیسى‏ وَ ما أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ؛[بقره/۱۳۶] بگویید: ما به خدا ایمان آورده ‏ایم و به آنچه بر ما نازل شده و آنچه بر ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پیامبران از فرزندان او نازل گردید، و (همچنین) آنچه به موسى و عیسى و پیامبران (دیگر) از طرف پروردگار داده شده است، و در میان هیچ یك از آنها جدایى قائل نمى ‏شویم، و در برابر فرمان خدا تسلیم هستیم (و تعصبات نژادى و اغراض شخصى، سبب نمى‏شود كه بعضى را بپذیریم و بعضى را رها كنیم.)»

اتصال طایفه انبیاء نسل به نسل نیز در ضمن روایتی بیان شده است:

پیامبر (ص) فرمودند: «حضرت آدم از خداوند درخواست كرد برایش وصى و جانشین خوبى قرار دهد. سپس خداوند باو وحى كرد كه شیث را جانشین خود قرار ده آدم شیث را بجانشینى تعیین كرد شیث پسرش شبان را وصى و جانشین خود قرار داد. شبان محلث را وصى كرد و محلث محوق را و محوق عمیشا و عمیشا با خنوخ تحویل داد كه همان ادریس پیامبر است. ادریس ناحور را تعیین كرد و ناحور به نوح تحویل داد و نوح سام را جانشین خود كرد و سام به عثامر و عثامر به رعیثاشا و رعیثاشا به یافث و یافث به بره و بره بجفیسه و جفیسه به عمران و عمران بابراهیم خلیل و ابراهیم وصى خود فرزندش اسماعیل را قرار داد. اسماعیل اسحاق و اسحاق به یعقوب و یعقوب به یوسف یوسف به ثیریا و ثیریا به شعیب و شعیب به موسى بن عمران حضرت موسى به یوشع بن نون و یوشع بداود سپرد و داود سلیمان را وصى خود قرار داد و سلیمان آصف بن برخیا را و آصف به زكریا و زكریا به عیسى بن مریم و عیسى شمعون بن حمون صفا را وصى خود قرار داد و شمعون یحیى بن زكریا را و یحیى منذر را جانشین خود تعیین كرد و منذر بسلیمه سپرد و سلیمه به برده. پیامبر اكرم فرمود برده بمن واگذار كرد و من بتو یا علی میسپارم و تو نیز بجانشین خود میسپارى.»[۱]

به همین دلیل حضرت علی (ع) دین خود را همان دین آدم می دانند:
از على علیه السّلام شنیدم مى ‏فرمود: «از خداوند بترسید فریب انسانى را نخورید و كسى شما را به دروغ از راه منحرف نكند، دین من یكى است و آن دین آدم است.»[۲]
البته ممکن است بعضی از دستورات شریعت، در زمان آدم متفاوت بوده باشد، اما این تغییر در داخل یک دین نیز ممکن است، همان گونه که زمانی پیامبر(ص) رو به سمت بیت المقدس نماز می خواندند و زمان دیگری مامور شدند تا به سمت کعبه نماز بخوانند.

[۱]. بحار الأنوار ، ج‏۲۳، ص: ۵۸.
[۲]. بحار الأنوار ج‏۶۵، ص ۸۹.