آیا کتاب تاریخ طبری مورد تایید هست؟

هر كتابی از هر نویسنده‏ ای هر چند بزرگ و توانا باشد خالی از نقاط ضعف نیست و كتاب‏ تاریخ طبری نیز از این قاعده مستثنی نیست، ولی به هر حال بعنوان یکی از منابع متقدم ودست اوّل تاریخی مورد مراجعه محققین و پژوهشگران قرار می گیرد. ما برای استناد به گزارشات تاریخی که در منابع مختلف تاریخی و روایی نقل می شوند، ملاکهایی را جهت قبول یا ردّ آن گزارشات داریم که در اینجا بنده به آن ملاکها اشاره می کنم و هر گزارشی که با این ملاکها ناسازگار و مخالفت داشته باشد، قابل قبول نخواهد بود.

ملاک های نقد و بررسی گزارشات تاریخی:

برای تحقیق درمورد یک واقعه تاریخی علاوه بردر اختیار داشتن منابع دست اول در رابطه با موضوع مورد نظر،یکی از مسائلی که باید مورد توجه قرار داد آشنایی با ملاکهای نقد متن گزارشات تاریخی است. این ملاکها عبارتند از:

۱. قرآن؛ گزارشاتی که با متن و صریح قرآن منافات دارند باید رد شوند.

۲. عقل؛ اگر گزارش تاریخی مستلزم اجتماع نقیضین باشد، قابل قبول نیست.

۳. تاریخ؛ در متون تاریخی یکسری گزارشات داریم که مورد اتفاق همه مورخین است، و با کمک این گزارشات قطعی تاریخی میتوانیم گزارشات دیگر را نقد و بررسی کنیم.

۴. جامعه شناسی؛ یعنی شرایط جامعه ای را که حادثه درآن واقع شده است بشناسیم.

۵. زبان شناسی؛ در برخی گزارشات اصطلاحاتی وجود دارد که براساس زبان شناسی معلوم میشود که درآن زمان این اصطلاحات وجود داشته یا نداشته است.

۶. علم؛ اگه چیزی توسط علم ثابت شد و قطعیت یافت، ما گزارشات تاریخی مخالف با این علم را نقد میکنیم.

۷. مبانی کلامی؛ اگر گزارشی تاریخی با مبانی کلام ای که در جای خود و با دلیل ثابت شده است، منافات داشته باشد، ما آن گزارش را نقد و بررسی خواهیم کرد. مثلاً اگر یک گزارش تاریخی در مورد یکی از انبیاء یا ائمه(ع) با عصمت آنان منافات داشته باشد، آن گزارش را مورد نقد قرار خواهیم داد.

حال با کمک این ملاکها و با مراجعه به منابع دست اول میتوانیم یک واقعه تاریخی را مورد تحقیق و بررسی عالمانه قرار دهیم، و برای استناد به مطالب تاریخ طبری هم باید این ملاکها را مد نظر داشته باشیم، و نمی توانیم بطور قطع حکم به اعتبار تمام مطالب هیچ کتابی کنیم، جز قرآن کریم.