آیا داشتن کنیز و برده در اسلام تأیید شده است؟

برده داری

در قرآن فرموده همه انسانها برابر هستند مگر به تقوا دین اجباری نیست پذیرش دین به قلب است
سوال من: چرا در قرآن انسانها به  آزاده و کنیز در مورد  انسانها اشاره دارد مگر می شود انسان آزادی را به کنیزی یا غلامی گرفت؟ مگر این جبر نیست؟
ممنون می شوم به سوال من پاسخ بدهید

این دو مساله با یکدیگر فرق داشته و باید از دو منظر بدان نگریسته شود تا پاسخ آن روشن شود .صرف از نظر تفاسیر مختلفی که در رابطه با آیه (لااکراه فی الدین) ذکر شده  این نکته روشن است که آیه مورد نظر در بیان عقیده شخصی است معنای دقیق آن  این است که «در دین اجبار نیست». این آیه نه تنها بیان می دارد که نباید در دین اجبار باشد، بلکه بالاتر از آن اجبار در دین شدنی نیست. این بیان بسیار دقیق است؛ زیرا اصولاً دین و اعتقاد به عنوان یک امر درونی، قابلیت اجبار کردن یا اجبار شدن ندارد.

اما این مساله هیچ ارتباطی به بحث کنیز و اسارت دشمنان اسلام ندارد. به عبارت دیگر برده گیری كه اسلام معتبر دانسته، حقی است كه بر اساس قواعد و در راستای ایجاد امنیت مسلمانان می باشد چراكه آنها دشمنان اساس دین و مجتمع اسلامی بوده ولی چنین كسانی به حكم اجبار به داخل جامعه جذب می شوند. در لباس بردگی درمی آیند تا به تربیت صالح دینی تربیت یافته و به تدریج آزاد شوند. همانند مریضی كه طبیب آزادی عمل او را تحت كنترل در می آورد تا به سلامتی برسد.
البته در برخورد اسلام با این مسأله برده داری باید به این نکات توجه داشت که:
۱- اسلام هرگز ابداع کننده بردگى نبوده است.
۲- اسلام به سرنوشت دردناک بردگان در گذشته به عنوان یک معضل بزرگ اجتماعی نگریسته است.
۳- اسلام براى آزادى بردگان طرح بسیار دقیق و حساب شده ای ارائه کرده است.
زیرا گاه نیمى از جامعه را بردگان تشکیل مى‏ دادند، که نه کسب و کار مستقلى داشتند، و نه وسیله‏ اى براى ادامه زندگى. اگر اسلام با یک فرمان عمومى دستور مى‏ داد همه بردگان را آزاد کنند، یا بیشتر آنها تلف مى شدند و یا این جمعیت عظیم بیکار و گرسنه ای که محرومیت به او فشار ‏آورده به همه جا حمله‏ ور می شد و درگیرى و خونریزى به راه انداخته نظم جامعه را مختل می کرد. بنابراین اسلام طرح و برنامه حساب شده ای وضع کرد تا اینان تدریجا آزاد شده و جذب جامعه گردند. پیشوایان اسلام اگر برده یا بردگانی در اختیار داشتند در قالب همین برنامه حساب شده و حکیمانه اسلام بوده است و معاشرت آنان با بردگان به گونه ای بود که در بسیاری از موارد وقتی برده ای را آزاد می کردند آن برده حاضر نمی شد منزل امام (ع) را ترک کند. علاوه بر این، برخورد و معاشرت رهبران دین با بردگان یک الگوی عملی برای مسلمانان در برخورد با این مسأله بسیار مهم، در جهت از بین بردن برده داری بوده است.

کلمات کلیدی: 

نظرات