آیا بهشت دارای درجات گوناگون است؟ فرق جنت الماوی و جنت النعیم چیست؟

قطعا بهشت مراتب و درجات گوناگونی دارد هر چند بعضی از ویژگی های بهشت برای همه بهشتیان یکسان است.

«دَرَجَاتٌ مُتَفَاضِلاتٌ وَ مَنَازِلُ مُتَفَاوِتَاتٌ لا یَنْقَطِعُ نَعِیمُهَا وَ لَا یَظْعَنُ مُقِیمُهَا وَ لا یَهْرَمُ خَالِدُهَا وَ لا یَبْأَسُ سَاكِنُهَا؛[۱] در بهشت، درجاتى از یكدیگر برتر، و جایگاه‏هایى گوناگون و متفاوت وجود دارد كه نعمت‏هایش پایان ندارد، و ساكنان آن هرگز خارج نگردند، ساكنان بهشت جاوید، هرگز پیر و فرسوده نگردند، و گرفتار شدائد و سختى ها نخواهند شد.»

در سوره الواقعه مردم به سه دسته تقسیم می کند که دو دسته آن ها بهشتی هستند، السابقون و اصحاب یمین و بعد بهشت هر کدام را جداگانه توصیف می کند و نعمت های مختلفی را برای آن ها بیان می کند.

و می توان گفت که عالی ترین مراتب بهشت، بهشت عدن است که جایگاه پیامبر و ائمه (علیهم السلام) است. و بعد از آن جایگاه شیعیان در بهشت است:
حضرت علی (ع) می فرمایند: «وَ مَنْزِلُ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَهُ عَلَیْهِ وَ ءَالِهِ وَ سلَّمَ مِنَ الْجَنَّةِ فِى جَنَّةِ عَدْنٍ وَ هِىَ وَسَطُ الْجِنَانِ، وَ أَقْرَبُهَا مِن عَرْشِ الرَّحْمَنِ جَلَّ جَلَالُهُ. وَالَّذِینَ یَسْكُنُونُ مَعَهُ فِى الْجَنَّةِ هَؤُلَاءِ الإئِمَّةُ الإثْنَا عَشَرَ؛[۲] و منزل و مقام رسول الله محمّد صلّى الله علیه و آله و سلّم در بهشت آنستكه آن حضرت در بهشت عدن هستند، و آن بهشت در میان همه بهشتهاست و از همه آنها به عرش خداوند رحمن جلّ جلالُه نزدیكتر است. و آن كسانیكه با محمّد ص در این بهشت هستند امامان دوازده گانه مى ‏باشند».

حضرت علی (ع) می فرمایند: «إِنَّ أَهْلَ الْجَنَّةِ یَنْظُرُونَ إلَى مَنَازِلِ شِیعَتِنَا كَمَا یَنْظُرُ الإنْسَانُ إلَى الْكَوَاكِبِ؛[۳] اهل بهشت به مسكن‏ ها و منزل‏هاى شیعیان ما نظر مى‏ كنند همچنانكه مردم به ستارگان نظر مى ‏كنند.»

و شاید پایین ترین درجه بهشت، حظیره باشد که برای شیعیان فاسق ومومنان طایفه جن به آنجا می روند.[۴]

و درباره جنه الماوی و جنه النعیم باید گفت که ماوی به معنای جایگاه و نعیم به معنای پر نعمت است:
مَأوى‏: اسم مكان است از اوى یعنى جایگاهى كه در آن مسكن میگیرند.[۵]
(نعیم): نعمت وسیع و كثیر.[۶]

و هر کدام میتواند اشاره به یک درجه از بهشت داشته باشد:
«قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَمَّا الْجِنَانُ الْمَذْكُورَةُ فِی الْكِتَابِ فَإِنَّهُنَّ جَنَّةُ عَدْنٍ وَ جَنَّةُ الْفِرْدَوْسِ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ وَ جَنَّةُ الْمَأْوَى‏؛[۷] امام باقر (ع) فرمود اما آن بهشتها كه در قرآن ذكر شده است: ۱- بهشت عدن ۲- بهشت فردوس ۳- بهشت نعیم ۴- بهشت جنة المأوى.»

[۱]. خطبه ۸۵ نهج البلاغه.
[۲]. إكمال الدّین صدوق، ج ۱، ص ۳۰۰.
[۳]. بحار الأنوار ج‏۱۰، ص ۱۰۷.
[۴]. رک: ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۸، ص: ۳۳۴.
[۵]. قاموس قرآن، ج‏۱، ص: ۱۴۵.
[۶]. قاموس قرآن، ج‏۷، ص: ۸۴.
[۷]. الكافی، ج‏۸، ص: ۱۰۰.

نظرات