از نظر قرآن مردم را به چند گروه می توانیم تقسیم کنیم؟
امام باقر (ع) فرمودند: خداوند مردم را بر سه طبقه آفرید و آنها را در سه درجه قرار داد، و در كتاب خود به این موضوع تصریح فرمود: و گفت:
فَأَصْحَابُ الْمَیْمَنَةِ مَا أَصحْابُ الْمَیْمَنَةِ* وَ أَصحْابُ المْشْمَةِ مَا أَصحْابُ المْشْمَةِ* وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ* أُوْلَئكَ الْمُقَرَّبُونَ؛[واقعه، آيات ۸ الي۱۱] اول" اصحاب میمنه" و تو چه مىدانى كه اصحاب میمنه چه شان عظیمى دارند* دوم" اصحاب مشئمه" (شامت و نحوست) و تو چه مىدانى اصحاب مشئمه چه شقاوتى عظیم دارند* سوم آنهایى كه در دنیا به سوى خیرات و در آخرت به سوى مغفرت و رحمت سبقت مىگیرند* سابقین همان مقربین درگاه خدایند.
سابقون
اما سابقون آنها پیامبران مرسل و غیر مرسل مىباشند كه در آنها پنج روح قرار دارد: روح القدس، روح ایمان، روح قوت، روح شهوت، و روح بدن و در قرآن مجید این را بیان كرده و فرموده:
تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ وَ آتَیْنا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّناتِ وَ أَیَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُس؛[بقره/ ۲۵۳] بعضى از این پیامبران را بر بعضى دیگر برترى دادیم. خدا با بعضى سخن گفت و بعضى را به درجاتى برافراشت. و به عیسى بن مریم معجزهها دادیم و او را به روح القدس یارى كردیم.
و در باره همه آنها گفته:
«وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ». با روح قدسى آنها به عنوان پیامبر مبعوث شدند، و با روح قدسى همه چیز را فرا گرفتند و با روح ایمان خداوند را عبادت كردند و براى او شریك و همتائى نیاوردند، با روح قوت با دشمنان جنگ كردند و با روح شهوت لذت غذاها را چشیدند و زنان را نكاح كردند و با روح بدن حركت كردند و به گردش پرداختند.
اصحاب یمین
اما اصحاب دست راست، آنها مؤمنان واقعى هستند، كه در آنها چهار روح قرار دارد: روح ایمان، روح قوت، روح شهوت و روح بدن، و بندگان همواره در تكمیل این ارواح چهارگانه هستند تا آنگاه كه مرتكب معصیت نشدهاند. هنگامى كه تصمیم به گناه و معصیت مىگیرد روح شهوت موضوع را در نظرش زیبا جلوه مىدهد و روح قوت او را وادار بكار مىكند، و روح بدن او را بطرف مقصود و عمل مىبرد تا آن گناه را مرتكب گردد، هر گاه گناه را انجام داد از ایمانش كاسته مىگردد، و اگر توبه كرد خداوند هم گناه او را مورد عفو قرار مىدهد. گاهى براى بندگان لغزشهائى پیش مىآید كه بعضى از این ارواح چهارگانه نقصان پیدا مىكند
و خداوند در این مورد فرموده :
«وَ مِنْكُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَیْ لا یَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَیْئاً؛[حج ۵] و بعضى از شما به پستترین دوران عمر برسند، و آن دوران پیرى است كه پس از سالها دانستن، چیزى نداند.»
در این جا روح قوت نقصان پیدا مىكند و توانائى جنگ با دشمن را پیدا نمىكند او روح شهوت را هم از دست مىدهد و نمىتواند به زنان توجه نماید و شهوت براند.در این جا فقط براى او روح ایمان و روح بدن باقى مىماند، بوسیله روح ایمان خداوند را عبادت مىكند، و به وسیله روح بدن راه مى‌رود و گردش مىكند، تا آن گاه كه فرشته مرگ بیاید و او را قبض روح كند.
اصحاب شمال
اما یاران طرف چپ آنها اهل كتاب هستند،(با توضیح بیان شده روشن می شود که منظور هر کسی هست که حق را بشناسد و با لجاجت و عناد آن را نپذیرد) خداوند در باره آنها فرمود:
«الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْكِتابَ یَعْرِفُونَهُ كَما یَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنْهُمْ لَیَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ یَعْلَمُونَ* الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ؛ [بقره، آيات ۱۴۶و۱۴۷] اهل كتاب هم چنان كه فرزندان خود را مىشناسند او را مىشناسند، ولى گروهى از ایشان در عین آگاهى حقیقت را پنهان مىدارند.* آنچه از جانب خدا بر تو نازل شده، حقّ همان است تردید مكن.»
آنها رسول خدا صلى اللَّه علیه و اله را شناختند و به وصى او معرفت پیدا كردند، ولى از روى حسد و ستم حق را منكر شدند و خداوند هم روح ایمان را از آنها سلب كرد، و سه روح را كه عبارت باشند از روح قوت، و شهوت و بدن در آنها باقى گذاشت.
بعد از این آن جماعت را بعنوان چهارپا معرفى كرد و گفت:
أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ؛[۱۷۹ اعراف] آنها مانند چهارپایان بلكه گمراهتر از آنها مىباشند.
زیرا حیوان چهارپا فقط با روح قوت بار مىكشد، و با روح شهوت علف مىخورد و با روح بدن راه مى‌رود.[بحار الأنوار، ج۶۶، ص: ۱۹۹]
نظرات