آیا وحدت بین شیعه و سنی به معنای دست کشیدن از عقاید خودمان است؟

وحدت شیعه و سنی

در پاسخ به این سوال لازم است به چند نکته ی مهم توجه شود:

۱. عقاید هر کدام از شیعیان و مسلمانان سنی مذهب برای خودشان محترم است و هیچ کدام حق نداریم عقاید، احکام و مقررات یکدیگر را به باد تمسخر و استهزاء بگیریم یا نسبت به همدیگر توهینی و اهانت روا داریم. این نوع رفتار و برخورد از یک انسان مسلمان بدور است و دون شأن اوست. ما در برابر هم کیشان مسلمان خود از هر فرقه و مذهب که باشند با رأفت و مهربانی و برادرانه رفتار کنیم و از هر گونه رفتار ناشایست و غیر اخلاقی به شدت احتراز کنیم. نه تنها با همکیشان مسلمان بلکه با دیگر اقوام و ملل و پیروان مذاهب باید با مهربانی و عطوفت رفتار کنیم و از هر گونه اهانت بشدت پرهیز کنیم. آنان اگر برادر دینی ما نیستند به تعبیر امام و پیشوای بزرگمان حضرت علی (ع) "برادر انسانی" ما هستند و متحقق احترام و تکریم اند.

۲. وحدت و برادری و دوستی به منزله کنار گذاشتن عقاید و باورها و دستورات دینی و مذهبی نیست. وقتی می‌گویم باید با یکدیگر دوست و مهربان بود به این معنی نیست که از اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی خودمان دست بکشیم. و اعتقاد و باور دیگران و مذاهب دیگر را بپذیریم، ما باید مقید به اجرای دستورات دینی خودمان باشیم و هر جا که مراجع و علماء اجازه دادند برخی از مسایل را رها کنیم، بخاطر حفظ وحدت رها کنیم. مثل اینکه می‌گویند در نماز جماعت اهل سنت در مکه و مدینه شرکت کنید و بدون مهر نماز بخوانید. اگر اصرار بکنیم که باید مهر بگذاریم خلاف است و مصلحت همان چیزی است که مراجع می‌فرمایند ولی وقتی می‌گویند با آنان نماز بخوانید به این معنی نیست که مثل آنها بشویم و دست بسته نماز بخوانیم و بعد هم در منزل و مسجد خودمان هم همانند آنها نماز بخوانیم. ما باید به عقاید خودمان پای بند باشیم و آنها را انجام دهیم و هر جا که علمای ما اعلام کردند برخی از آداب را رها کنیم تا نشان بدهیم ما اهل وحدت هستیم باید این کار را بکنیم و تعصب به خرج ندهیم ولی جدای از آن رها کردن دستورات دینی خودمان جایز نیست. وحدت و همدلی و برادری آری، رها کردن مذهب و به مذهب آنان در آمدن ممنوع.

۳. اگر بحث از مسایل مذهبی پیش آمد با دلیل و مدرک مستند بحث کنیم و اگر طرف مقابل قانع نشد با این عبارت که عقاید شما برای شما محترم است و ما هم به عقیده شما احترام می‌گذاریم، و اما ما نیز به عقاید خودمان پای‌بند هستیم و به آن عمل می‌کنیم. اگر چه در بخشی از مسائل جزئی با هم اختلاف داریم ولی در مسائل کلان مثل قبله، کتاب و بسیاری از مسائل دیگر با یکدیگر هماهنگ هستیم و اختلافی نداریم.

۴.در شرایط فعلی جهان که دشمنان اسلام‌، سعی در اختلاف اندازی بین مسلمانها دارند، رابطه بین شیعه و سنی باید برادرانه و تفاهم‌آمیز باشد. برای ایجاد اتحاد می‌بایست بر مشترکات فیمابین تأکید کرد و اگر موقعیت زمانی و مکانی مناسبی با فرض مطالعات لازم جهت پاسخگویی به اشکالات و شبهه‌ها یافت شد، برادرانه و با استدلال به بحث و گفتگو پرداخت و در غیر این صورت طبق نظر حضرت امام (؛)بیان اختلافات و دامن زدن به آنها جایز نیست‌.

۵.درباره چگونگی رفتار با اهل سنت و دیگر فرقه‏ های مذهبی باید به این نکته مهم توجه کرد که حساب «سردمداران بدعت‏گذار» از «پیروان دل‏پاک» جداست و سرانجام «دانایان لجاجت پیشه» از «ناآگاهان عبودیت پیشه» را باید جدا دانست.
آنچه درباره «تبری» و لزوم «بغض» گفته شده است، بیشتر درباره گروه اول است. اما عموم مردم و پیروان ناآگاه، در صورتی که روحیه حق‏ پذیر و «قلب سلیم» داشته باشند، اما در تشخیص حق اشتباه کرده‏اند مورد لطف خداوند قرار می‏گیرند.
ما نیز در رفتار با آنان باید نگاه محبت‏آمیز و هدایتگر داشته باشیم. اما باید توجه داشت که اختلاط و رفتارهای محبت‏آمیز موجب سستی در اعتقاد و بی‏اعتنایی به احکام ویژه مذهب خود ما نشود.

بهترین شیوه در رفتار با اهل‏ سنت آن است که بدون تحریک احساسات و بروز تعصبات بر نقاط مشترک تکیه کنیم و هر چه بیشتر از فضایل اهل‏بیت و تعالیم و سیره آنان بازگو کنیم که در پرتو این گفتگوها محبت هر چه بیشتر حاصل آید و طبیعی است که به دنبال «محبت»،«متابعت» و پیروی خواهد آمد.

کلمات کلیدی: 

دیدگاه‌ها

سلام
به نظر من علاوه بر مشترکات فوق دینی مذهبی که خیلی مهمه.
بهترین نقطه مشترک صرف ایران.،ایرانی بودنمونه
بعضیا میگن فلان کشور نیست فلان کشور این کارا کردن پس
این بهانه برای رفتار ماست. فلان و فلان چکار کردن بزار کنار
ما ایرانی هستیم ما توقع مون زیاده توقع رفتار علوی داریم
دوستی و محبت با صبر هم بوجود میاد ولی یه طرفه سخت
متشکر از حرکت به سمت وحدت

تصویر پاسخگوی اعتقادی

پاسخ :
با سلام وتشکر .
گرچه همه قبول داریم که نسبت به خاندان پیامبر(ص) ظلم‌ها روا داشته شده، ولایت که حق آنان بود، از آنها گرفته شده است،(۱) ولی این امر موجب نمی‌شود که با اهل سنت همسویی و همگرایی نداشته باشیم؛ زیرا بسیاری از آنان به حکم آیه «قل لا أسئلکم علیه أجراً إلاّ المودة فی القربی...»(۲) خاندان پیامبر را دوست دارند و مودت آنان را واجب می‌دانند. مهم‌تر از همه آن که مصالح عمومی جهان اسلام اقتضا می‌کند که مسلمانان از هر گونه تفرقه و غیرت سازی پرهیز نموده و وحدت داشته باشند.
قرآن نیز مسلمانان را برادر خوانده(۳) و به وحدت سفارش می‌کند: «واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولا تفرقوا...»(۴)
بر اساس این آیه شریفه و روایات متعدد دیگر، باید مسلمانان اتحاد داشته باشند. امامان نیز به ما یاد داده‌اند که باید مسلمانان متحد باشند. وحدت و یکپارچگی امت اسلامی نزد آنان از اهمیت ویژ‌ه‌ای برخوردار می‌باشد؛ چنان که امام علی(ع) در مقابل حق به غارت رفتة خویش ۲۵ سال سکوت کرد، ولی از هیچ تلاشی برای اتحاد مسلمانان خودداری نورزید. امام یکی از علل اتحاد خود با خلفا را حفظ اسلام و رعایت مصالح اسلامی دانست: «به خدا سوگند! اگر بیم تفرقه میان مسلمانان و بازگشت کفر و تباهی دین نبود، رفتار ما با آنها طور دیگر بود...».(۵)
ازاین رو در روايات به معاشرت نيكو با اهل سنت تاكيد و سفارش شده حتي دستور به شركت در نماز جماعت آنان داده شده مانند آنكه
سماعه از امام صادق(ع)، از ازدواج و نماز خواندن با اهل سنت پرسش نمود، در پاسخ فرمود. پیامبر خدا با آنان وصلت نمود .(۶)
يا آنكه یکی از یاران امام صادق(ع) به حضرت می‌گوید: امام جماعتی داریم که تمام همفکران و یاران ما را دشمن می‌دارد (آیا به او اقتدا کنم) حضرت می‌فرماید: دیدگاه او، به تو زیانی نمی‌رساند. سوگند به خدا، اگر دارای صداقت باشی، از او سزاوارتری که به مسجد بروی، پس اولین فردی باش که داخل مسجد می‌شود و آخرین کسی باش که از مسجد خارج می‌شوی. اخلاقت را با مردم نیک گردان و سخن نیک بر زبان جاری کن.(۷)
امامان معصوم در بايسته هاي معاشرت با آنان سخناني بسياري دارند كه در يك پاسخ نمي گنجد و مي طلبد كه خود به كتب ومقالات مفصل مراجعه نماييد.
امروزه نیز یکی از بایسته‌های مهم مسلمانان همگرایی است، زیرا مصالح و منافع مشترک جهان اسلام اقتضا می‌کند که آنان در صفوف فشرده و وحدت اسلامی در برابر دشمنان قرار گیرند و از تفرقه و اختلافات غیر اصولی پرهیز نمایند.
البته مقصود از وحدت اسلامی آن نیست که شیعیان سنی و سنیان شیعه شوند، بلکه مقصود از وحدت اسلامی، وحدت عملی است، بدین معنا که جهان اسلام در برابر دشمنان مشترک خود متحد شوند.
امروزه کشورهای اسلامی می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های مشترک در برابر دشمنان خود ایستاده و از اختلافات پرهیز نمایند. بدین سان مقصود از وحدت، وحدت عقیدتی نیست، بلکه وحدت عملی است. این امر هم ضرور است و هم به معنای دست برداشتن از اصول و اعتقادات نیست.
البته در این شرایط باید از هر گونه عوامل تنش‌زا و تفرقه پرهیز شود، زیرا دنیای استکبار در برابر دنیای اسلام ایستاده و در صدد نابودی آن می‌باشد.
هر گونه تفرقه، و دامن زدن به آن زمینة نابودی جهان اسلام را فراهم می‌کند. از این رو مصلحان جهان اسلام مانند آیت الله بروجردی و امام خمینی کوشیدند که مسلمانان متحد شوند.
عالمانی مانند شیخ محمود شلتوت نیز فعالیت کردند که سنیان از برخوردهای فیزیکی: و عوامل تفرقه پرهیز نموده و با شیعیان اتحاد داشته باشند.
اين گونه سخن راندن كه آنان حرام زاده اند فاقد استدلال منطقي است. زيرا آنان مطابق مذهب خود نماز و روزه و حج را به جا مي آوردند و به گمان خود در مسير صحيح گام بر مي دارند چنانچه همين افراد مستبصرشده و به مكتب اهل بيت ايمان بياورند هيچ يك از فقها اعاده عبادتها را لازم نمي دانند. مگر كسي كه حقيقت را تشخيص داده باشد و از روي عناد نبذيرد.

پی‌نوشت‌ها:
۱. نهج البلاغه، خطبه شقشقیه.
۲. شوری (۴۲) آیه ۲۳.
۳. حجرات (۴۹) آیه ۱۰.
۴. آل عمران (۳) آیه ۱۰۳.
۵. شهيد مطهري،سیری در نهج البلاغه،صدرا، ص ۱۸۰.
۶. وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۳۸۳، ح ۱۰.
۷.. همان، ص ۳۸۲، ح ۶.

نظرات