اصلي‌ترين اثر صلح بقاي نظام امامت براي حفظ اسلام بود. امام در جواب ابوذر غفاري فرمود:« انّي لمّا رأيت النّاس تركوا ذلك الّا اهله، خشيت أن تجتثوا عن وجه الارض، فاردت ان يكون للدين في الارض ناعي؛ - هنگامي كه ديدم مردم جز عدهاي اين كار (جنگ با معاويه) را ترك كردند، ترسيدم كه ريشه شما از زمين كنده شود. پس مصمم شدم تا براي دين، روي زمين فريادگري باقي بگذارم».
امام حسن( علیه السلام)
مفاد قرارداد صلحنامه امام حسن (علیه السلام) با معاویه چيست؟
طبق نقل، زماني كه برخورد ميان امام و معاويه به صلح انجاميد، امام حسن (ع) عبد الله ابن نوفل را خواست و به او فرمود: نزد معاويه برو و به او بگو: «اگر مردم بر جان و مال و فرزندان و زنان خود ايمن هستند، من با تو بيعت ميكنم، در غير اين صورت، با تو بيعت نخواهم كرد.» عبد الله نزد معاويه رفت و (از پيش خود) به او گفت: «براي صلح شروطي وجود دارد كه بايد بپذيري. اول آن كه خلافت به تو واگذار ميشود در صورتي كه پس از خود خلافت را به امام حسن (ع) واگذار كني. ديگر اين كه سالانه ۵۵ هزار درهم از بيت المال به او اختصاص دهي. در ضمن خراج دارابجرد را نيز ميبايد به او بدهي. مردم نيز بايد امنيت كامل داشته باشند.
تاريخچه كوتاهى از زندگى امام حسن مجتبى عليهالسلام
شهر سوال ـ امام حسن علیه‌السلام در نیمه ماه رمضان سال سوم هجری، در مدینه به دنیا آمد. پدرش علی ابن‌ابی طالب علیه‌السلام و مادرش فاطمه علیهاالسلام دختر گرامی پیامبر بود. کنیه‌اش، ابومحمّد و مشهورترین لقب هایش تقی، طیّب، زکّی، سیّد، سبط، ولّی بود.
اگر امام حسن (ع) حکومت را حق خود می دانست چرا آن را به معاویه واگذار کرد؟
شهر سوال ـ اقتضای اختیار انسان این است که امور می تواند بر خلاف خواسته الهی و رضایت او رخ دهد و این امر همان گونه که در زندگی فردی محقق می شود در زندگی اجتماعی نیز ممکن است. چون اجتماع وجود مستقلی از وجود افراد ندارد و اگر افراد، مسیری بر خلاف خواسته الهی طی کنند، مسائل اجتماعی نیز بر خلاف رضای الهی خواهد شد. در واقع سرنوشت جامعه، به دست افراد است و حقیقت های جاری در آن، نشان دهنده رضایت خدا نیست. چرا که امر جامعه ممکن است بر خلاف رضایت الهی شکل گرفته باشد. و خدای متعال نیز تغییری در آن به وجود نیاورد. چون تغییر نیز تنها از راه واکنش خود مردم ممکن است:
