چرا پیامبر اجنه حضرت محمد (ص) بود و از جنس خودشان نبود؟
همیشه یک انسان برای جنیان وظیفه پیامبری را انجام نداده است. بلکه جنیان از جنس خودشان نیز پیامبر داشته اند.
سَأَلَهُ هَلْ بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلَى الْجِنِّ فَقَالَ نَعَمْ بَعَثَ إِلَیْهِمْ نَبِیّاً یُقَالُ لَهُ یُوسُفُ فَدَعَاهُمْ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَتَلُوهُ؛[۱] از حضرت علی(ع) پرسیدند: آیا خدا پیغمبرى بر جنیان فرستاده؟ فرمود: آرى، پیغمبرى بنام یوسف بر آنها فرستاد و آنها را بخدا عزّ و جلّ خواند و او را كشتند.
اما روشن است که رسالت پیامبر خدا حضرت محمد (ص) مبعوث به سوی جن و انس بوده اند.
در سوره جن حکایت ایمان طایفه ای از جن را بیان می کند: قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً؛[۲] بگو: به من وحى شده است كه گروهى از جن گوش فرا دادند، و گفتند كه ما قرآنى شگفت شنیدیم. وَ أَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدى آمَنَّا بِهِ فَمَنْ یُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلا یَخافُ بَخْساً وَ لا رَهَقاً؛[۳] و چون سخن هدایت شنیدیم، بدان ایمان آوردیم. و هر كه به پروردگارش ایمان آورد نه از نقصان مىترسد و نه از ستم.
همچنین آنجا که قرآن برای نشان دادن اعجاز خود تحدی می کند، هر دو طایفه را خطاب قرار می دهد:
قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیراً؛[۴] بگو: اگر جن و انس گرد آیند تا همانند این قرآن را بیاورند نمىتوانند همانند آن را بیاورند، هر چند كه یكدیگر را یارى دهند.
و البته وضوح این مساله (رسالت پیامبر ص برای اجنه) ما را از بیان دلائل بیشتر بی نیاز می کند. اما چرا یک انسان برای اجنه وظیفه رسالت را انجام داده است؟ در حالی که ظاهرا باید در پیامبر یک گروه، از جنس خود آنها کسی ماموریت بیابد:
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنینَ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ؛[۵] خدا بر مؤمنان انعام فرمود، آن گاه كه از خودشان به میان خودشان پیامبرى مبعوث كرد
در جواب به این سوال باید دقت کنیم که رمز مساله نیاز به هم جنس بودن در پیامبر چیست؟ چون جنس ها را به شکل های متفاوتی می توانیم دسته بندی کنیم. آیا زن و مرد دو جنس متفاوت نیستند؟ آیا برای زنان باید پیامبری از زنان داشته باشیم؟ آیا سفید پوست و سیاه پوست از یکدیگر متفاوت نیستند؟ آیا هر کدام پیامبری خاص خویش می خواهند؟ و ...
اگر بناست که پیامبر از جنس بشر باشد، تا دستورات و وظایف او مشابه باقی مردم باشد و او اسوه ای برای آن ها قرار بگیرد:
لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَه؛[۶] یقیناً براى شما در [روش و رفتار] پیامبر خدا الگوى نیكویى است.
در این جهت فرقی بین جن و انس نیست و هر دو برای عبادت خدا خلق شده اند و بین کفر و ایمان نیز مخیر هستند:
وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛[۷] و جن و انس را جز براى اینكه مرا بپرستند نیافریدیم.
و تدبر در سایر آیات قرآن مشخص می کند که چگونه در موراد متعدد جن و انس یکسان دیده شده و با هم مورد خطاب قرار گرفته اند. که نشان می دهد: پیامبر (ص) همانگونه که برای انسان ها اسوه هستند برای جنیان نیز اسوه هستند.
و البته مساله دیگر این است که پیامبر باید در فضایی به دعوت بپردازد که غیب همچنان غیب باشد و پرده ها کنار نرود. و به همین دلیل پیامبر از جنس انسان بوده و فرشتگان برای بیان سخن خدا با همه مردم سخن نگفته اند. و این در حالی است که جن به طور عادی انسان را می بیند و با او ارتباط برقرار می کند:
وَ ما مَنَعَ النَّاسَ أَنْ یُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى إِلاَّ أَنْ قالُوا أَ بَعَثَ اللَّهُ بَشَراً رَسُولاً؛[۸] هیچ چیز مردم را از ایمان آوردن آن گاه كه هدایتشان مىكردند، باز نداشت مگر اینكه مىگفتند: آیا خدا انسانى را به رسالت مىفرستد؟
[۱]. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،ج۶۰، ص۴۲.
[۲]. جن ۱.
[۳]. جن ۱۳.
[۴]. اسراء ۸۸.
[۵]. آل عمران ۱۶۴.
[۶]. احزاب ۲۱.
[۷]. ذاریات ۵۶.
[۸]. اسراء ۹۴ .
نظرات