شهر سوال ـ ما در تمام عمر، از خود با کلمه (من) تعبیر می کنیم، با اینکه تغییرات و دگرگونیهایی برای بدن ما پیش می آید لیکن آن چیز که حقیقت ما به او است، هیچ کاستی و افزایشی مانند آنچه بر بدن وارد می شود پیدا نمی کند. بطور مثال اگر انسان بر اثر کمبود مواد غذایی، بیماری، پرکاری، پیری یا سرما و گرما ناتوان و لاغر شود، این کاهش و ضعف تنها در بدن او احساس می شود، ولی از حقیقت انسانی او چیزی کاسته نخواهد شد و ما او را همان انسان قبلی می دانیم، همچنین بر اثر رسیدگی کامل به وضع غذایی بدن، انسانیّت او رشد و قوّت پیدا نخواهد کرد.
کلام و عقاید
آیا روحی که خداوند به انسان ها عطا می فرماید دارای شکل خاصی است؟
شهر سوال ـ و ظاهرا معنای این فطرت این است که اگر مانعی بر سر راه انسان قرار نگیرد، به طور طبیعی به خداپرستی و خداشناسی می رسد. چون در ابتدای تولد کسی چیزی نمی داند: «وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛[نحل/۷۸] خدا شما را از بطن مادرانتان بیرون آورد و هیچ نمىدانستید. و برایتان چشم و گوش و دل بیافرید. شاید سپاس گویید.»
منظور از آتش جهنم چه می باشد چه سنخیت با آتش دنیوی دارد؟
شهر سوال ـ قطعا آتش دنیا نمونه ای بسیار کوچک از آتش جهنم می باشد. و برای اینکه ما نمونه ای از آن آتش در اختیار نداریم، فهم دقیق آن برایمان ممکن نیست. آتش جهنم، آتشی است که ماده احتراقش خود انسان یا سنگ است:
آیا انسان ها قبل از حضرت آدم هم شیطان داشته اند؟
شهر سوال ـ معمولا وقتی سخن از شیطان است، منظور سر دسته شیاطین یعنی ابلیس است. و ابلیس تا قبل از خلقت حضرت آدم، اغواگری نداشته بلکه در زمره ملائک مقرب خدا بوده است.
آيا جن ها هم به بهشت و جهنم میروند؟
شهر سوال ـ آيا جن ها هم به بهشت و جهنم میروند؟ مگر بهشت برین خدا برای انسانها که اشرف مخلوقات هستند نیست؟ آيا جن میتواند به انسان نزدیک شود و به وجود او بیاید و با انسان رابطه داشته باشد؟ جنیان کجا زندگی میکنند؟
در باب توسل به ائمه(ع)
شهر سوال ـ من هر وقت حاجتي از خدا دارم و يا به زيارتي مي‌روم هميشه اينطور دعا ميكنم كه خدايا به حق خودت و به حق اين امام يا شخصي كه به زيارتش رفتم حاجت مرا روا كن. مستقيما از امام نمي‌خواهم بلكه خدا را به حق آن امام ويا شخص عزيز، قسم ميدهم. اينگونه راحت‌تر هستم و دچار وسواس فكري نمي‌شوم چون فكر ميكنم كه آنها هم بندگان خدا هستند و از خدا ميخواهند كه حاجت ما را روا كنند. آيا اين طرز تفكر من صحيح است؟
آیا تعداد پیامبران ۱۲۴۰۰۰ نفر بوده ؟چگونه در مدت ۷۰۰۰ سال این همه پیامبر آمده اند؟
شهر سوال ـ راههای علم و آگاهی پیدا كردن نسبت به حقائق، مختلف است، بعضی مطالب با براهین و استدلال‌های عقلی و برخی نیز با تجربه و مشاهده معلوم و ثابت می‌شوند؛ امّا نباید فراموش كرد كه تنها راه علم و آگاهی پیدا كردن به یك حقیقت، تعقّل و اندیشیدن و یا تجربه نیست. چه بسا مطالبی كه قابل تجربه نبوده و با براهین و ادله عقلی نیز ثابت نمی‌شوند همانند تاریخ و سرگذشت پیشینیان.
آیا در روز قیامت فقط به حساب انسان ها رسیدگی میشود؟
شهر سوال ـ آنچه روشن است اینکه جنیان نیز در روز قیامت، در حسابرسی با انسان مشترک هستند. چون جن ها نیز مانند انسان مخاطب دستورات دینی هستند و تکلیف الهی به دوششان است. بنابر این پاداش و عقاب برای آنها مساله ای کاملا طبیعی است:
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛[ذاریات/۵۶] جن و انس را جز براى پرستش خود نیافریده ام.»
آتش جهنم چه رابطه ای با ماده اولیه خلق شیطان دارد؟
شهر سوال ـ رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: اى جبرئیل مرا از آتش اطلاع دهید كه خداوند آن را چگونه آفریده است، جبرئیل گفت: خداوند هزار سال آن را افروخت تا قرمز شد، و بعد هزار سال دیگر سوخت تا سفید گردید، و هزار سال دیگر سوخت تا سیاه شد.
آیا گناهی که شکل ظاهری یکسانی دارد، برای همه عقوبت یکسان دارد؟
شهر سوال ـ در گناه هر چقدر خباثت بیشتری وجود داشته باشد، در عذاب شدت بیشتری خواهد بود. به عنوان مثال گناه زنا، بسیار قبیح است و عذاب سختی دارد. اما مجازات جوانی که با وجود شهوت قوی به این گناه آلوده شده، بسیار متفاوت است با مجازات پیری که شهوتش فروکش کرده و به این گناه آلوده می شود. به گونه ای که در روایات گفته شده، چنین کسی (پیر زناکار) بدون حسابرسی مستقیم به جهنم می رود.[۱]
آیا مسلمانی که به دین زردتشت علاقه دارد، می تواند دین خود را عوض کند؟
شهر سوال ـ در ابتدا باید دید که آیا ملاک صحیحی برای علاقه خود در نظر گرفته اید یا اینکه ملاک علاقه و میل شما غیر عقلانی است. اگر بخواهید عقل را داور قرار دهید، مساله بسیار واضح است چون دینی که به بیان کارشناسان تنها یک سوم کتابش باقی مانده یا آن چنان دچار تحریف شده است که ازدواج با محارم را درون خود راه داده، صلاحیت تدیّن و ایمان را ندارد و نمی توان حقانیتی برای آن تصور کرد.
انسان چند نوع درک و درک کننده دارد؟
شهر سوال ـ درک کننده یکی بیشتر نیست که همان نفس انسان است. چون حقیقت انسان، روح اوست که این روح افعال متعدد و متنوعی انجام می دهد و نمی توانیم به دلیل تعدد و تنوع افعال، آن ها را برای چند امر مختلف بدانیم. دقت کنید: شما می گویید دیدم، گفتم، شنیدم، رفتم، خوابیدم، خوردم و ... در همه این ها آخر کلمه "م" می آورید که نشان دهنده فاعل کار است. و فاعل غیر نفس واحد و بسیط شما نیست.
