علم و دین

اصل نیاز انسان به دین، به دلیل جهالت های گسترده انسان است. جهالت هایی که گذشت زمان و پیشرفت علوم تاثیری در رفع آن ندارد. چون دایره این جهل ها، در اصل به عوالم دیگر باز می گردد که انسان در این دنیا هر چقدر پیشرفت کند، دسترسی به آن عوالم ندارد. و تنها از کانال وحی می تواند به اطلاعاتی از آن عوالم دست بیابد. و رابطه جدی و تعیین کننده انسان با آن عوالم، ضرورت وجود دین برای انسان را به تصویر می کشد.

از منظر زیست شناسی، اسلام موضع خاصی در مقابل نظریه داروین ندارد. از منظر هستی شناسی، این نظریه منطقا هیچ ارتباطی با بحث خالق ندارد. اما از منظر تاریخی، واقعا تعارضی وجود ندارد.

از نظر یک مومن که تمام جهان را فعل خدای متعال می داند، شیمی و فیزیک و ... شناخت افعال الهی است. و تکفکیک این علوم، از علوم دینی، ناشی از نگاه های سکولار است.

شهر سوال ـ شهید مطهری در این باره می فرمایند: «زمانى آمدند گفتند دین مولود ترس است، بشر از طبیعت مى‏ ترسیده، از صداى غرّش رعد مى‏ ترسیده، از هیبت دریا مى‏ترسیده، و نتیجه ترس سبب شده كه فكر دین در سر مردم پیدا شود. ... بعضى گفتند علّت پیدایش دین جهل و نادانى بشر است؛ بشر مى ‏خواسته حوادث جهان را تعلیل نماید و براى آنها علّت ذكر كند و چون علّتها را نمى ‏شناخته است، علّت ماوراء طبیعى براى حوادث فرض كرده است. بعضى دیگر گفته ‏اند علّت اینكه بشر به سوى دین گراییده علاقه‏ اى است كه به نظم و عدالت دارد؛ وقتى كه در دنیا از طرف طبیعت یا اجتماع بى ‏عدالتى مى ‏بیند، براى اینكه تسكینى جهت آلام درونى خود پیدا كند دین را براى خویشتن مى ‏سازد.... بعضى آمدند براى پیدایش دین یك علّت دیگر فرض كردند و گفتند دین‏ وسیله ‏اى است براى كسب امتیاز در جامعه ‏هاى طبقاتى. ... فروید گفت: ... دین ریشه ‏اش تمایل جنسى است و نه چیز دیگر.[۱]