در خانواده ای آشفته و متلاطم از مشکلات زندگی می کنم. چطور آرامش را به خانواده ام برگردانم؟

ما خانواده‌ای چهار نفره هستیم. دو برادر و پدر و مادر. من ۱۹ساله و برادرم ۱۳ ساله است. برادر ۱۳ساله‌ام در خانه ما را خیلی اذیت می کند. اصلا حرف گوش نمیکند، تا حرف خود را در خانه بر کرسی ننشاند آرام نمی گیرد، اصلا درس نمی خواند و خیلی خوش گذران است، اصلا در خانه به حرف هیچکس گوش نمی‌دهد، در خانه خیلی به پدر و مادرم اذیت می کند آنقدر که مادرم به خاطر او بیمار شده و قلبش درد میکند، به مادر و من بی‌احترامی می‌کند و گاهی وقتی با مادرم بحث میکند او را میزند و... پدرمم هم معتاد است و به سر کار نمی‌رود و مادرم در بیرون کار می‌کند، بنده دانشجو هستم و به سختی زندگی می کنم، اگر اینجا تمام مشکلاتم را بگویم تا صبح طول می کشد و می شود از آن یک کتاب درست کرد، با این حال به خداوند امید دارم و از شما می خواهم مرا راهنمایی کنید تا بتوانم دوباره خانواده‌ام را باسازی کنم و آرامش به خانواده برگردد؟

خداوند متعال می فرماید: قو انفسکم و اهلیکم نارا. اول خودتان و سپس خانوادتان را از آتش حفظ کنید.(۱) بنابراین در وهله اول نگران سلامت روحی و اخلاقی خودتان باشید و در وهله بعد هر کاری توانستید برای بهبود وضعیت دینی و اخلاقی خانواده خود انجام دهید. این را برای این می گویم که اگر موفق نشدید به آنها کمک کنید احساس نکنید کلا شکست خوردید و شما هم باید مثل آنها شوید و تحت تاثیر رفتارهای اشتباه پدر و یا برادرتان قرار بگیرید. با راهکارهایی که ارائه می شود ان شا الله نتیجه مطلوب را بگیرید اما نهایتا انسان مسئول رفتارها و اعمال خودش می باشد. اگر شما خانواده خود را نهی از منکر کنید و آنها گوش ندهند در پیشگاه خداوند معذور هستید. اما اگر خودتان لغزش کنید آیا عذری به درگاه خداوند دارید؟!

امام  صادق علیه السلام می فرماید: کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم. با رفتارتان دیگران را به خوبی دعوت کنید.(۲) بنابراین هر رفتار اشتباهی در محیط خانه مشاهده کردید سعی کنید درست آن را انجام دهید تا برای دیگران الگو شود.

شکی وجود ندارد که گستاخی و رفتار بد با مادر گناه و معصیت است و وظیفه شما نسبت به برادرتان نهی از منکر است. اما عکس العمل شدید نتیجه ای ندارد. مخصوصا اگر برادر شما در سن نوجوانی قرار داشته باشد برخورد تند و متقابل کمکی به تغییر رفتار در او نمیکند. خداوند متعال میفرماید: وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی‏ هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمیم‏. هرگز نیكى و بدى یكسان نیست بدى را با نیكى دفع كن، ناگاه (خواهى دید) همان كس كه میان تو و او دشمنى است، گویى دوستى گرم و صمیمى است.(۳) بنابراین وقتی از نظر روحی در حالت تعادل قرار دارد و ناراحت و عصبانی نیست با او صحبت کنید و او را نصیحت کنید. از جایگاه پدر و مادر و لطف آن دو در حقش بگویید. خودتان نیز با رفتار خوبتان نسبت به پدر و مادر برای او الگو باشید.

برادر شما به این جهت که در سن نوجوانی قرار دارد به شدت نیاز به ابراز وجود و جلب توجه است. بنابراین هیچ گاه او را نادیده نگیرید و به شخصیت او بی احترامی نکنید. نظر او را بخواهید و در برخی مسائل با او مشورت کنید. او را به خاطر اشتباهاتش زیاد سرزنش نکنید.
در هنگام عصبانیت و گستاخیش می توانید از او فیلم بگیرید و یا صدای او را ضبط کنید و بعد از آن به خودش نشان دهید.
همیشه به او محبت داشته باشید. اما بعد از بدرفتاری با پدر و مادر یکی دو روزی با او سرسنگین شوید.
شخصیت پدرتان را خرد و تخریب نکنید تا هم خودش برای ترک اعتیاد و اصلاح امید داشته باشد و هم بتواند جذبه و ابهت خود را برای کنترل برادرتان حفظ کند.
موفق باشید.

پی نوشت:
(۱) تحریم، ۶.
(۲) کافی، ج۲، ص۷۸.
(۳) فصلت،۳۴.