چگونه مسلمانان از افراد بی دین توقع دارند به مقدسات آنها احترام بگذارند؟

در قدم اول باید صورت مساله را توضیح دهیم که منظور از این توقع چیست. و بدین جهت می توانیم مخاطب خود را به سه دسته تقسیم کنیم.
دسته اول کسانی هستند که گوشهایشان را نبسته اند و آماده پذیرش سخن منطقی، هستند. ما از این دسته توقع احترام به مقدسات خودمان را نداریم. بلکه میخواهیم با منطق و عقلانیت این مقدسات را پذیرفته و آنها را مقدس بشمارند. نه آنکه احترام حداقلی برای آن قائل باشند.
دسته دوم کسانی هستند که نه تنها گوش هایشان را بسته اند، بلکه پرچم دشمنی و ستیزه گری برافراشته اند و هر خباثتی که در توان شان باشد، دریغ ندارند. قطعا از این دسته هیچ توقعی نمی توان داشت. و تنها باید به دفع شرشان فکر کرد.
دسته سوم، کسانی هستند که گوشهایشان را بسته اند و حاضر به شنیدن منطق ما و گفتگوی سازنده نیستند. اما در عین حال دست به آزار هم دراز نکرده اند و علیرغم تفاوت های فکری و فرهنگی حاضر به همزیستی مسالمت آمیز هستند. این گروه همان کسانی هستند که از آنها می خواهیم به مقدسات ما احترام بگذارند. تا بتوانیم زندگی آرامی در کنار یکدیگر داشته باشیم. چرا که حفظ احترام مقدساتمان را بالاتر از رعایت حرمت جان و مال مان میدانیم. و البته به نحو متقابل ما نیز برای آنها احترام قائل بوده و روابط نیکویی با آنها خواهیم داشت بدون اینکه تفاوت های فکری را مانعی در این راه بدانیم.

(لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ) [سورة الممتحنة ۸]
الله شما را از نیکی‌کردن و رعایت عدالت نسبت به کسانی که در (امر) دین با شما نجنگیده اند و شما را از دیارتان بیرون نکرده اند، نهی نمی‌کند، بی‌گمان الله عدالت پیشگان را دوست دارد.

بنابراین روشن می شود که اصل اساسی لازم کننده احترام به مقدسات، حفظ نظم اجتماعی و تامین ملزومات زندگی در جامعه است.
و هیچ عاقلی نمی تواند منکر این اصل مهم باشد. مگر آنکه با جامعه مخالف بوده و سرستیزه گری و هرج و مرج طلبی داشته باشد.

البته ذکر چند نکته دیگر نیز باید در کنار این مطلب قرار گیرد.
اول آنکه لزوم احترام در چنین موقعیتی، به معنای آن نیست که مسلمانان در مقابل دشمن خود حد و مرزی ندارند. بلکه مسلمانان حتی در مقابل دشمنان خود هم اصول متعددی را محترم شمرده و رعایت آن را لازم می شمارند.
از جمله مصادیقی که در این باره می توانیم ذکر کنیم، اینکه اسلام در هیچ جا دشنام گویی را مجاز نمی داند. کما اینکه وقتی حضرت علی ع دید عده ای از لشگریانش در مقابل یاران معاویه ایستاده اند و نسبت به هم بدگویی می کنند، یارانش را نهی کرد و فرمود دشنام ندهند و صرفا آنچه حق است را بازگو کنند.

و نکته دوم آنکه بنابر توضیحات قبلی این احترام برای حفظ کیان اجتماع و نظم اجتماعی است. بنابراین چیزی که کیان جامعه را به خطر بیاندازد، مشمول این احترام ها نخواهد بود و از همین رو حداقل هایی از منطق لازم است تا چیزی را محترم بشماریم.

نظرات