آیا بهشت اختصاص به مسلمین دارد یا اینكه یهود و نصاری هم به بهشت راه پیدا می كنند؟

خدای متعال، مالک همه چیز از جمله بهشت و جهنم است. و بهشتی یا جهنمی بودن افراد، مطابق خواست اوست. و اگر کسی بدون دلیل منطقی، ادعای بهشتی یا جهنمی بودن گروهی را بکند، سخنش مقبول نخواهد بود.
«وَ قالُوا لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ كانَ هُوداً أَوْ نَصارى‏ تِلْكَ أَمانِیُّهُمْ قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقینَ؛[بقره/۱۱۱] آنها گفتند: «هیچ كس، جز یهود یا نصارى، هرگز داخل بهشت نخواهد شد.» این آرزوى آنهاست! بگو: «اگر راست مى‏‌گویید، دلیل خود را (بر این موضوع) بیاورید!»

دلیلی که در این جا، می تواند اثبات کننده باشد، وعده الهی است. وعده ای برای بهشتی شدن بعضی و جهنمی شدن دیگران. که مطابق قرآن کریم (که بدون تردید کلام الهی است) بهشتیان این گونه تعیین شده اند:
«مَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَ یَعْمَلْ صالِحاً یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها أَبَداً؛[طلاق/۱۱] هر كس به خدا ایمان آورده و اعمال صالح انجام دهد، او را در باغهایى از بهشت وارد سازد كه از زیر (درختانش) نهرها جارى است، جاودانه در آن مى‌‏مانند.»

پس بهشتی شدن دو شرط دارد، یکی ایمان و دیگری عمل صالح. و فرقی نمی کند که این ایمان در ذیل چه اسمی بوده باشد:
«إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ الَّذینَ هادُوا وَ النَّصارى‏ وَ الصَّابِئینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ؛[بقره/۶۲] كسانى كه ایمان آوردند و كسانى كه آیین یهودان و ترسایان و صابئان را برگزیدند، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان داشته باشند و كارى شایسته كنند، خدا به آنها پاداش نیك مى‌‏دهد.»

اما اگر افرادی در ذیل بعضی از این اسم ها، جمع شده و با مقتضای ایمان مخالفت کنند، و تسلیم حق نباشند، وعده عذاب و جهنم به آن ها داده شده است، همانگونه که در آیه ذیل اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان) را اهل جهنم معرفی کرده است:
«إِنَّ الَّذینَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ وَ الْمُشْرِكینَ فی‏ نارِ جَهَنَّمَ خالِدینَ فیها أُولئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِیَّةِ؛[بینه/۶] از اهل كتاب، آنها كه كافرند و نیز مشركان، در آتش جهنمند و در آن همواره خواهند بود. اینان بدترین آفریدگانند.»

پس کسانی می توانند وارد بهشت شوند که در مقابل حق تسلیم باشند:
«إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ [آل عمران/۱۹] هر آینه دین در نزد خدا دین اسلام است.»

و غیر از این هیچ چیزی پذیرفته نخواهد بود:
«وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ؛[آل عمران/۸۵] و هر كس كه دینى جز اسلام اختیار كند از او پذیرفته نخواهد شد و در آخرت از زیان دیدگان خواهد بود.»

و با توجه به رسالت حضرت محمد (ص) از جانب خدای متعال و لزوم ایمان به ایشان، تنها گروهی از اهل کتاب، استحقاق بهشت را دارند، که قبل از ایشان زندگی کرده و در زمان خودشان به مقتضای حق تسلیم بوده اند، یا اگر بعد از رسالت پیامبر (ص) متولد شده اند، در مقابل رسالت ایشان تسلیم شده باشند.
البته گروه دیگری که دچار استضعاف بوده و نتوانسته اند، حق را بیابند، از عذاب الهی استثناء شده اند. و می توان همان دو محور ذکر شده در آیه ۱۱۱ بقره را در حق آنان بیان کرد. یعنی ایمان و عمل صالح اینان بر مقتضای وضعیتشان است. و به مقداری که حق را یافته اند، باید ایمان آورده و هرگز استنکاف و لجاجتی در مقابل حق نداشته باشند.