آیا از نظر اسلام زن وظیفه ای برای کار کردن در منزل دارد؟

على و فاطمه عليهما السّلام از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم تقاضا كردند كه آن حضرت كارها را بين آنها تقسيم نمايد. پيامبر(ص) انجام كارهاى داخل خانه را به عهده فاطمه(س) نهاد و امور خارج از منزل را به عهده على(ع) عليه السّلام گذاشت. امام باقر عليه السّلام مى‏گويد: فاطمه عليها السّلام مى‏گفت: هيچ كس جز خداوند نمى‏داند كه من چقدر خوشحال شدم از اينكه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم كارهاى بيرون از خانه را به عهده من قرار نداد و مرا از مراوده با مردان نجات داد. (قرب الإسناد، ص: ۵۲)

مساله ۲۴۱۴ : مسأله زن وظيفه ندارد خدمت خانه را انجام دهد و غذا تهيّه كند و نظافت و مانند آن را انجام دهد مگر به ميل خود و اگر مرد او را مجبور بر اين كارها نمايد زن مى‏تواند حقّ الزحمه خود را در برابر اين كارها از او بگيرد. (توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج‏۲، ص: ۴۷۸)

نکته ای که از مقایسه دو پاراگراف فوق به دست می آید، این است که از منظر اسلامی رابطه زن و شوهر با یکدیگر، رابطه ای فراتر از قواعد خشک حقوقی است. و اصل و اساس این پیوند بر مبنای توافق و همدلی بین زن و شوهر است و تنها در جایی که زن و شوهر از رسیدن به توافق و همدلی عاجز شده اند، به خاطر آنکه بنای ازدواج نابود نشود، در سطوح دیگری (مثل قواعد حقوقی) از این رابطه صیانت می شود.

به تعبیری اصل کانون خانواده، بنایی عاطفی است که قواعدی حقوقی در اطراف این بنا قرار داده شده، تا در صورت فرو ریختن ستون بنای عاطفی تا حد ممکن از فروپاشی کانون خانواده جلوگیری شود. و این نوع نگاه در جای جای دیدگاه قرآنی دیده می شود.

مثلا اگر اختلافی بین زن و شوهر ایجاد شود، در قدم اول توصیه می شود که خود آنها به نوعی سعی در حل مشکل بنمایند. حتی اگر توافق آنها خلاف اصول اولیه تعیین شده در قاعده حقوقی ازدواج باشد:

فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحاً وَ الصُّلْحُ خَيْرٌ  (۱۲۸ نساء) مانعى ندارد با هم صلح كنند (و زن يا مرد، از پاره‏اى از حقوق خود، بخاطر صلح، صرف نظر نمايد.) و صلح، بهتر است.

و اگر آنها نیز نتوانند به گونه ای به سازش برسند؛ مساله را به نهادهای قضائی احاله نمی کند و این مساله را به تاخیر می اندازد، و پای خویشاوندان را باز می کنند تا شاید آنها بتوانند سازش را ایجاد کنند:

وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَيْنِهِما فَابْعَثُوا حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ يُريدا إِصْلاحاً يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليماً خَبيراً (۳۵ نساء) و اگر از جدايى و شكاف ميان آن دو (همسر) بيم داشته باشيد، يك داور از خانواده شوهر، و يك داور از خانواده زن انتخاب كنيد (تا به كار آنان رسيدگى كنند). اگر اين دو داور، تصميم به اصلاح داشته باشند، خداوند به توافق آنها كمك مى‏كند زيرا خداوند، دانا و آگاه است.

ویژگی این دیدگاه ها زمانی برجسته تر می شود که آنها را با تمدن پر ادعای امروز غربی مقایسه کنیم که به محض اختلاف در همان گام اول، نزاع را به نهادهای قضائی می کشاند در حالی که این امر می تواند به سرعت کانون خانواده را به فروپاشی برساند! چرا که تلاش دو طرف در نزد یک غریبه برای محق نشان دادن خود و سخن گفتن علیه طرف مقابل، ثمره اش نابودی هر گونه مودت و دوستی بین آن دو است.

بنابراین باید در نوع روابط زن و شوهر دقت نماییم که زن و شوهر دو رقیب برای یکدیگر نیستند. بلکه دو مکمل هم هستند که بناست با دوستی و محبت در کنار یکدیگر به هم آرامش ببخشند:
وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في‏ ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (۲۱  روم) و از نشانه ‏هاى او اينكه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد، و در ميانتان مودّت و رحمت قرار داد در اين نشانه ‏هايى است براى گروهى كه تفكّر مى‏ كنند.

دیدگاه‌ها

آیا بهتر نیست خانم ها در خانه بمانند و مشغول پرورش شیرمردان و دانشمندان شوند؟ و کور کورانه از غرب پیروی نشود؟ چرا که زنان در انجام امور اداری بسیار ضعیف و دروغگو و بی خیال هستند و هیچ حساب نمی کنند که نصمیمی که می گیرند یک کشور را بهم می ریز نه یک خانه را ؟ این همه فساد و بیکاری نتیجه کلک سرمایه داران غربی برای منفعت بیشتر و نیروی کار ارزانتراست؟ اگر به فکر کشور و سلام هستید زنان را به خانه و تر بیت فرزندان صالح برگردانید. ؟

سلام به خاطر این لحن زشت و زننده ای که دارین واقعا براتون متاسفم.اگر پیامبر صلی الله علیه و اله کار خونه رو به حضرت فاطمه سلام الله علیه واگذار کردن طبق گفته ی خود خانم به خاطر رو به رو نشدن با مردان نامحرم بوده نه این دلایل پوچ و بی معنی که شما بدون ذره ای تفکر در دین بیانشون می کنین.

با سلام خدمت برادر گرامی. نظر شما بسیار سطحی هست .اگر قبل از هر اظهار نظری تامل دقیق تری داشته باشیم و موارد مختلف رو در جامعه ببینیم و بعد نظر بدهیم یقینا اثرات و تاثیرگذاری بیشتری خواهیم داشت.

اگر پیامبر کارهای خانه را به فاطمه واگذار کردند دلیلی فراتر از برخورد با نامحرمان داشته است .
چرا اینقدر سطح پایین فکر می کنید مگر نامحرم حیوانی درنده است . ایا پیامبر از نامحرمان جهرهای زشت خلق کرده است؟ مسلما اینطور نیست
اگر این طور بود چرا پس از استقرا حکومت پیامبر امور مالی مدینه را به یک زن سپرد.
این نمونه در زمان امام علی عم تکرار شده است.
بر طبق روایات و فتوای فقهای پیشین نظیر طبری و ابن جنید اسکافی زن می تواند قاضی شود و همچنین در فتوای دیگر خانه داری وظیفه زن نیست .
چرا اینقدر سطحی فکر می کنید . دینی که با عقل توجیه نشود به هیچ دردی نمی خورد.

تصویر پاسخگوی تاریخی

اولاً کسی نگفته نامحرمان وحشی هستند. ثانیاً عقل سلیم و منطق حکم می کند برای اهداف عالیتر ارتباط زن و مرد نامحرم در حد امکان محدودتر و در موارد لازم هم با رعایت حریم حرم و نامحرمی باشد.حالا کسانی این را مخالف عقل می دانند،مشکلشان این است که عقلشان را درست و منطقی بکار نگرفته اند. هر چند عقل از درک بسیاری از مسائل هم عاجز است.

یعنی خانوما نمیتونن شیرزن و دانشمند بشن. خب چرا مشکلات کار رو حل نمیکنن که خانوماهم بتونن در امنیت و راحتی دنبال فعالیت خوب برن.البته این مسلم هست که مهمترین رسالت یه خانوم مادر بودن هس و همسر خوب بودن واین برای اقایون هم صدق میکنه.پس بیاید شرایط کار و فعالیت رو برا خانوما خوب کنید تا اوناهم بتونن فعالیت خوب داشته باشن.وقتی خانوما انقدر قدرت دارن که فرزندان زمین رو به دنیا بیارن قطعا از پس خیلیی فعالیت های دیگه در چهارچوب دوروست برمیان

با سلام و تشکر از ارتباطتان با شهر سوال!

با نگاهی به آیات قرآن کریم می‌توان دریافت که اشتغال فی‌نفسه برای زنان ممنوع نگردیده ‌است. بسیاری از اطلاقات و دلالت‌های قرآن کریم نشان می‌دهد که زنان می‌توانند در فعالیت‌های اقتصادی جامعه مشارکت داشته و با حفظ حدود اسلامی به کسب و کار بپردازند. «مردان را از آنچه به اختیار کسب کرده‌اند بهره‌ای است و برای زنان نیز از آنچه کسب می‌کنند بهره‌ای است» (نساء/۳۲)

آیة کریمه بر جواز اشتغال زنان دلالت دارد؛ زیرا حلال بودن اکتساب یعنی تحصیل درآمد مفروض گرفته شده و سپس دربارة درآمد حاصل از آن اظهار‌نظر شده است. بنابراین اگر زن و مرد به سبب انجام کاری درآمدی کسب کنند، متعلق به خودشان است. خداوند در سورة قصص داستان دختران حضرت شعیب را ذکر می‌کند که به علت کهولت سن پدر خویش برای کسب درآمد به کار چوپانی اشتغال داشتند.

با نگاهی به سیرة پیامبر این نکته آشکار می‌گردد که زنان بسیاری در زمان پیامبر بودند که به کار و فعالیت اقتصادی می‌پرداختند و کار آنان نیز مورد قبول و تأیید ایشان قرار می‌گرفته است. حضرت خدیجه از زنان برگزیده و بزرگواری است که خود تاجری ثروتمند بود که به کار تجارت می‌پرداخت و حضرت رسول(ص) مدتی از جانب ایشان به تجارت مشغول بود. در روایتی آمده است که رسول خدا(ص) به زنان اجازه می‌داد تا در مراسم عید فطر و قربان از منازل خود خارج شوند و برای تهیه روزی بساط بگسترانند.

در روایات ائمه اطهار ما به روایتی برنمی‌خوریم که اشتغال زن را به‌طور کلی حرام اعلام کرده باشد؛ بلکه روایات بیشتر در مورد نحوة حضور زن در اجتماع و کار و فعالیت او سخن گفته‌اند. از حضرت علی(ع) روایت شده است که «به زن بیش از حد و توانش کار واگذار مکن و این برای حال او بهتر و برای زندگی او مناسب‌تر است؛ زیرا زن ریحانه است و قهرمان نیست».

این روایت که نهی ارشادی است به وضع روحی و جسمی زنان اشاره دارد و بیانگر آن است که آنها باید وظایفی را برعهده گیرند که با وضعیت جسمانی و عاطفی‌شان متناسب باشد و آسایش و آرامش آنها را برهم نزند. روایات دیگری نیز در مورد نحوه حضور زن در اجتماع وجود دارد که آنان را به رعایت عفت و تقوا و عدم اختلاط با مردان دعوت می‌کند. در زمینة روابط کلامی نیز که زمینه‌ای برای برقراری روابط عاطفی عمیق است، در روایات و قرآن توصیه‌هایی به زنان شده است؛ مانند اینکه با لحن نازک و تحریک‌آمیز سخن نگویند. (احزاب/ ۳۳)

*** مصالح اساسی‌تر:

هر‌چند اسلام حق کار برای زنان را به رسمیت شناخته و در کنار آن استقلال مالی و دستمزد عادلانه را نیز مورد تأکید قرار داده است، اما با توجه به ضرورت حفظ بنیاد خانواده، اهمیت کار زنان در خانه و سازگاری طبیعت و ویژگی‌های زیستی زنان با آن، ترجیح می‌دهد در تقسیم کار، زنان کارهای خانه و تربیت اولاد را به عهده گیرند، و در صورت تزاحم بین کار زنان در بیرون از خانه و مصالح مهم‌تر، مصالح اساسی‌تر مقدم خواهند بود. اسلام خواستار آن است که زن زندگی‌ساز و هنرمند باشد. هم عامل آرامش و سکون باشد و هم بهشت را زیر قدم خود داشته باشد. که اولی را در سایه خوب شوهرداری و دومی را در سایة تربیت نسل و مادری به دست خواهد ‌آورد.

در یک نگاه کلی، اسلام با کار زنان با شرایطی که برای آن مقرر شده، مخالف نیست؛ اما در تعارض میان کار زنان و ارزش‌های مهم و بنیادی‌تر، نگاه اسلام به کار زنان متفاوت خواهد بود. سعی بر آن است که در کنار کار زنان، ارزش‌های بنیادین و اساسی صیانت و حمایت شود. البته این موضوع در مورد مردان نیز صادق بوده و منحصر به زنان نیست. اساس قاعده «تزاحم» و «اهم و مهم» اگر میان اهم و مهم تزاحم پیدا شود، از نظر شرعی، عقلی و نقلی، اهم مقدم بر مهم است. در همین زمینه، ارزش‌ها و نهادهایی مثل خانواده، که در اسلام دارای اهمیت بنیادین هستند، صیانت می‌شوند و حفظ آنها در درجة اول اهمیت قرار دارد.

*** نکات نهایی:
اگر چه کار زن را در خارج از منزل حرمت شرعی نداشته و آن روا و مجاز دانسته ایم، اما واجب است که آن اجازه مقید به چند شرط باشد از جمله:
۱) زن باید هنگام خارج شدن از منزل در لباس ، راه رفتن ، سخن گفتن و حرکات دیگر آداب یک زن مسلمان را رعایت کند .(( به زنان با ایمان بگو : دیدگان خود را از هر نامحرمی فرو ببندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا" ار آن پیداست .))[النور/۳۱.]
(( و پاهای خود را به گونه ای به زمین نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته می دارند معلوم گردد .)) [ النور /۳۱]
۲) کار زن نباید موجب ترک و یا اهمال در وظایف مهم دیگر او گردد مانند وظایف او در قبال همسر و فرزندانش که وظیفه نخستین و کار اصلی او شمرده می شود.

موفق باشید.

مرد که گفتید وظایف خارج از خانه را باید انجام دهد و مخارج خانه را تامین نماید حالا که میگویید زن وظیفه ای ندارد کارهای داخل خانه را انجام دهد پس مرتب کردن خانه و شستن ظرف ها و... با عمه ی بنده است؟؟؟
لطفا پاسخ منطقی بدهید اگر معتقدید اسلام هر وظیفه را به یک شخص عادلانه تقسیم کرده

با سلام و تشکر از ارتباطتان با شهر سوال!

هر کدام از زن و مرد دارای دو دسته وظایف حقوقی و وظایف اخلاقی هستند. وظایف حقوقی آن دسته وظایفی است که سرپیچی از آن معصیت بوده ، جرم است و زمینه ساز عذاب اخروی و دنیوی هر دو می گردد.
در صورتی که زن یا شوهر به وظایف حقوقی خود عمل نکنند قابل پیگیری کیفری در دادگاه است. به عنوان مثال نفقه زن و فرزندان از تکالیف حقوقی مرد است و اذن شوهر برای خروج از منزل یا برای کارکردن نیز از وظایف حقوقی زن تلقی می شود. غذا پختن و انجام کارهای منزل از وظایف حقوقی زن نیست لکن بایستی توجه داشت که نهاد خانواده صرفا با وظایف و تکالیف حقوقی قابل اداره نیست.

اینجاست که وظایف اخلاقی زن و شوهر جلوه گر می شود و باعث گرمای نهاد خانواده می شود.
بر اساس وظایف اخلاقی ، هر کدام از زن و شوهر بایستی سعی کنند با دوری از خودخواهی ها و خودمحوری ها و بر اساس عدالت و تقسیم کارهای داخل و خارج از خانه، بخشی از وظائف را برعهده گیرند. به عنوان مثال مرد کارهای سنگین و طاقت فرسای بیرون خانه را انجام می دهد و زن نیز وظایف مهم خانه داری و فرزند داری را برعهده می گیرد.
با این توضیح اگر چه انجام دادن کارهای داخل خانه و شستشو و پخت و پز و ... از وظایف حقوقی زنان نیست لکن شایسته است بر اساس تقسیم کاری که در مورد امور مربوط به خانه صورت می گیرد ، زنان نیز عهده دار بخشی از امورباشند.
بی شک خانه داری و همسرداری می تواند نقش بسیار مهمی در تعالی و کمال زن و خانواده و فرزندان ایفا نماید. از این روست که پیامبر عظیم الشان اسلام صلوات الله علیه و آله خانه داری و همسرداری زن را به مثابه جهاد فی سبیل الله دانسته و می فرمایند: جهاد المرئه حسن التبعل.

موفق باشید.

سلام به این سوال دقت کنید چرا یک جوان میرود تشکیل خانواده بدهد ایا میرود دختری را اورده با این هزینه امروری که فقط هم بستر شود یا زندگی کند برای غذا پختن به او پول بدهد برای نگهداری وشیر دادن پول بدهد برای کارهای منزل به او پول بده طلا بخرد لباس بخرد خورد وخوراک او را بدهد و به او اجازه بیرون رفتن بدهد یا ندهد یا امثالهم مردی که کار میکند ایا بری خودش کار میکند یا ماشین یا منزلی تهیه میکند فقط برای خودش میخواهد مسلما اینطور نیست اگر یک جوان ازدواج میکند نمیخواهد یک دختر را اورده وبه او خرجی وخورد وخوراک بدهد وگاهی هم بستر شود نه او ازدواج میکند تشکیل خانواده بدهد وصاحب فرزندانی با تربیت شود وانها را تحویل جامعه بدهد وبا افتخار بگوید فرزندان من هستند اینکه بگوییم زن هیچ وظیفه ای در قبال کارهای خانه ندارد درست نیست ومرد اگر از کار روزانه خسته نبود باید حتما در کارهای منزل به همسرش کمک کند اگر از روز اول دختر ها بگویند ما در قبال کارهای خانه از همسرمان پول میگیریم فکر نکنم حتی یک جوان هم راضی به ازدواج شود باید قانونی ایخاذ شود ودر ان قید شود که دیگر اینگونه مسایل پیش نیاید نه پسر ها بیچاره شوند نه دختر ها مورد ظلم واقع شوند انهایی که میگویند زن باید در قبال پول در منزل کار کند حتما در ایتده که قرار است کسی از اقوامشان ازدواج کند این مسیله را بیان کند ببینم ایا وصلتی صورت میگیرد امروز روز جوانها توی خرج زندگی روز مره خود می مانند چه برسه به پول برای پختن غذا جداگانه و......

با سلام و تشکر از ارتباطتان با شهر سوال!

هر کدام از زن و مرد دارای دو دسته وظایف حقوقی و وظایف اخلاقی هستند.
وظایف حقوقی آن دسته وظایفی است که سرپیچی از آن معصیت بوده ، جرم است و زمینه ساز عذاب اخروی و دنیوی هر دو می گردد.
در صورتی که زن یا شوهر به وظایف حقوقی خود عمل نکنند قابل پیگیری کیفری در دادگاه است. به عنوان مثال نفقه زن و فرزندان از تکالیف حقوقی مرد است و اذن شوهر برای خروج از منزل یا برای کارکردن نیز از وظایف حقوقی زن تلقی می شود. غذا پختن و انجام کارهای منزل از وظایف حقوقی زن نیست لکن بایستی توجه داشت که نهاد خانواده صرفا با وظایف و تکالیف حقوقی قابل اداره نیست. اینجاست که وظایف اخلاقی زن و شوهر جلوه گر می شود و باعث گرمای نهاد خانواده می شود. بر اساس وظایف اخلاقی ، هر کدام از زن و شوهر بایستی سعی کنند با دوری از خودخواهی ها و خودمحوری ها و بر اساس عدالت و تقسیم کارهای داخل و خارج از خانه، بخشی از وظائف را برعهده گیرند. به عنوان مثال مرد کارهای سنگین و طاقت فرسای بیرون خانه را انجام می دهد و زن نیز وظایف مهم خانه داری و فرزند داری را برعهده می گیرد.

با این توضیح اگر چه انجام دادن کارهای داخل خانه و شستشو و پخت و پز و ... از وظایف حقوقی زنان نیست لکن شایسته است بر اساس تقسیم کاری که در مورد امور مربوط به خانه صورت می گیرد ، زنان نیز عهده دار بخشی از امورباشند. بی شک خانه داری و همسرداری می تواند نقش بسیار مهمی در تعالی و کمال زن و خانواده و فرزندان ایفا نماید. از این روست که پیامبر عظیم الشان اسلام صلوات الله علیه و آله خانه داری و همسرداری زن را به مثابه جهاد فی سبیل الله دانسته و می فرمایند: جهاد المرئه حسن التبعل.

موفق باشید.

نظرات