گرفتن سود بانکی حلال است یا حرام است؟
گرفتن سود بانکی ازنظر شرعی اشکال دارد؟
طبق نظر برخی از مراجع عظام تقلید:
به نظر مشهور مراجع عظام:
سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت مردم نزد بانک‌ها و سودی که بانک به آن می‌دهد در صورتی حلال است که طبق قراردادها و عقود اسلامی(مانند مضاربه، شرکت، جعاله و...) باشد و پرداخت‌کننده یقین داشته باشد و یا احتمال قابل‌ملاحظه دهد که بانک به‌عنوان وکیل از طرف مشتری این قراردادها را به‌صورت شرعی انجام می‌دهد، امام اگر بداند که این امور جنبه ظاهری و صوری دارد و فقط روی کاغذ است آن سود حرام است.
به نظر آیت‌الله بهجت:
گذاشتن پول در بانک و گرفتن سود بانکی جایز نیست، ولی جایز است پول را به بانک داد و مقدار سود توافقی را با فروش چیزی به بانک، از بانک گرفت، مثلاً اگر سود بانکی پول شما در یک سال دویست هزار تومان می‌شود، بانک یک خودکار را از شما به مبلغ دویست هزار تومان خریداری کند، به‌شرط آن‌که به مدت یک سال، یک‌میلیون تومان به‌عنوان قرض در بانک بگذارید.
به نظر آیت‌الله وحید خراسانی:
اگر با بانک شرط سود کنید این سپرده‌گذاری و سود دریافتی حرام است و اگر شرط سود نکنید ولی خود را طلبکار بانک بدانید بازهم بنابراحتیاط واجب این سپرده گذاری و سود دریافتی حرام است. و اگر شرط سود نکنید و خود را طلبکار بانک ندانید این سپرده‌گذاری اشکالی ندارد و اگر به‌عنوان سرمایه‌گذاری باشد با رعایت شرایط مضاربه درصورتی‌که برای معاش خود و خانواده به ای سرمایه‌گذاری نیاز دارید باید بنا بر احتیاط واجب همان ابتداء یک‌پنجم آن را به‌عنوان خمس بپردازید و اگر برای معاش خود و خانواده به آن نیاز ندارید بنا بر فتوی باید خمس این سرمایه را بپردازید و سودی که بانک می‌پردازد قبل از تصرف در آن، بنا بر احتیاط واجب یک‌پنجم آن را به سادات فقیر به‌قصد ما فی الذمه بدهید.
پی‌نوشت‌ها:
جامع المسائل(فارسی-فاضل)، ج۱، ص:۲۲۰، سؤال ۸۸۴.
استفتائات (بهجت)، ج۳، ص:۱۹۱، سؤال۳۹۹۳.
استفتائات جدید (تبریزی)، ج۱، ص:۴۷۸، سؤال ۲۱۰۰.
اجوبه الاستفتائات رهبری (فارسی)، ص:۴۶۳، سؤال ۱۹۰۴.
استفتائات جدید (مکارم)، ج۱، ص:۴۱۶، سؤال۱۳۸۳.
جامع الاحکام (صافی)، ج۲، ص:۳۰۴، سؤال ۱۹۹۱.
دیدگاه‌ها
مطمئن هستین آیت الله بهجت
مطمئن هستین آیت الله بهجت چنین نظری داشته اند ؟ این که یکم مثل این میمونه که آدم خودشو گول بزنه . من یادم میاد روزگاری که مردم پول رو نزول میدادن و برای شرعی جلوه دادنش اصل پول رو میگرفتن و یک عدد چوب کبریت یا شکلات یا خودکار و یا امثال اینها به اندازه مبلغ سود به طرفی که پول قرض گرفته میفروختن و یادمه این عمل مذموم بود و چیزی رو حلال نمیکرد حالا نمیدونم چطور ممکنه که آیت الله بهجت چنین نظری داشته اند ؟ من درسته چیزی از فلسفه دین نخوندم اما با عقلم میتونم مبانی منطقی رو از هم تشخیص بدم.
با سلام
با سلام
۱-بله فتوای آیت الله العظمی بهجت راجع به معاملات و عقود بانکی همین بوده است .
۲- مجتهد جامع الشرایط بعد از به دست آوردن علومی که برای اجتهاد لازم است استنباط احکام می کند و این نیست که من نوعی نسبت به مسائلی که نمی دانم به راحتی بگویم با منطق سازگار نیست.
استنباط احکام مراحلی دارد که یا از آیات است یا از سنت معصومین و یا اجماع عقلی آن هم منطبق بر آیات و روایات نه مبانی فکری اجتماعی.
موفق باشید.
میدونم که حکمش به لحاظ فقه
میدونم که حکمش به لحاظ فقه اسلامی درسته و من نمیتونم بگم مخالف قانون خداست. اینکار دور زدن قانون خداست به نظرم . اینکه من پول قرض بدم به بانک و تعیین کنم بعد از یکسال پول رو که پس میگیرم موظفی یک خودکار از من به فلان مبلغ ( مثلا دویست هزار تومن) بخری به لحاظ شرعی مشکلی نداره اما وجدانی مشکل داره . ضمن اینکه مبارزه با ربا برای این هست که پولهای بیهوده مبادله نشه پولی که هیچ اثری نداشته مبادله نشه. خرید خودکار به قیمت دویست هزار تومن چه اثر مثبتی تو جامعه داشته ؟ مثلا ارزش واقعی خودکار هزارتومن هست خب بقیه این مبلغ در واقع بدون اینکه اثری داشته باشه از یکی گرفته شده و به یکی داده شده بدون سازندگی و پیشرفت . این همون رباست . در این صورت میشه بفرمایید اینکه مثلا من یک میلیون تومن به کسی میدم و شرط میکنم وقتی پول رو میاری باید مثلا این شکلات رو از من بخری دویست هزار تومن . الان آیا جنبه قانونی پیدا کرده این معامله ؟ یعنی اون پول دیگه حروم نیست ؟ و خدا از من جواب نخواهد خواست ؟ ممنون میشم.
با سلام
با سلام
اینکه می فرمایید ظاهر امر است که من و شما می بینیم و اینکه یک مجتهد از کجا و چه چیزی را مد نظر می گیرد و این فتاوا را می دهد نیاز به دانستن و داشتن علومی است که از مستندات دینی استنباط و در آخر فتوا دهد که فلان مساله را باید اینگونه عمل کنید و در علم و منطق ما خیلی چیزها به نظر درست نیست که نص آیات و روایات نسبت به آن مساله چیزهایی را فرموده اند که کار عالم دین است تا از آنها استنباط کند و فتوا بدهد. و اگر ما بخواهیم به کُنه آن پی ببریم که از کجا اینچنین می فرمایند باید به کتب مرجع رجوع کرده و مطالعه کنیم که آن هم پیش نیازهایی می خواهد که چندین سال طول می کشد.
در مورد این مساله اگر به فتوای مرجع تقلیدتان عمل کنید نه آن پول حرام است و نه پول هایی که به این صورت به دست می آید.
موفق باشید.
سلام.خسته نباشید،ببخشید من یه
سلام.خسته نباشید،ببخشید من یه سوال داشتم که روم تشد از شماره ۰۹۶۴۰۰ بپرسم،من چندساله پیش که سنم کم بود چندین بار پول دزدیدم،که خودمم هر بار پشیمون میشدم ولی وقتی که نیازم میشد باز این کارو میکردم،ولی خیلی وقته یعنی چند ساله که اینکارو نمیکنم و توبه کردم واقعا،ولی خیلی ناراحته اون دنیام هستم،چیکار کنم که بخشیده شم؟و این گناه حق الناسه؟اگه میشه جواب بدید ممنون میشم و واضح بگید بهم،چون من از احکام چیزی نمیدونم.ممنون
با سلام
با سلام
این سوال چند وجه دارد:
۱- یا اینکه شما شخص را می شناسید باید پول را به ایشان برگردانید و نیازی نیست که حتما خودتان به ایشان برگردانید(می توانید پول را به دیگری بدهید تا به ایشان برساند).
۲- یا اینکه شما شخص را نمی شناسید باید به عنوان مجهول المالک با اجازه مرجع تقلید خود پول را از طرف صاحبش به فقیر صدقه بدهید.
موفق باشید.
نظرات